Sağlık İletişiminde Algı: Kamu Spotları Üzerine Bir Araştırma

Kitle iletişim araçlarının içeriğinde daha sık yer bulan ve önemi gün geçtikçe artan sağlık haberleri, sağlık iletişimi kavramını gündeme getirmektedir. Sağlık iletişimi birey ve toplum sağlığının gelişmesine katkı sağlamaktadır. Halkla ilişkiler faaliyeti olan sağlık iletişimi kampanyaları kişilerde sağlıkla ilgili doğru bilgi vermeyi ve hastalıkların önüne geçmeyi planlamaktadır. Toplumsal fayda dikkate alınarak, bireylere bilinç edindirme ve farkındalık kazandırma amaçları ile Sağlık Bakanlığı bireyleri hastalıklar hakkında bilgilendirmek ve farkındalık oluşturmak için kitle iletişim araçları üzerinden kamu spotları yayınlamaktadır. Yayınlanan bu spotlar esasında bireylerin bilinçaltına hitap etmektedir. Bireyleri bilgilendirme işleminde belirlenen sonuca doğru gidişte, algının ve algının yönetilmesinin öneminin tespit edilmesi sürece etkinlik kazandırmaktadır. Algılar, beklentiler ve motivasyonel durumlardan etkilenmektedir. Sağlık iletişimi alanındaki çalışmalar da bireylerin ve toplumun sağlıkla ilgili inanç, tutum ve davranışlarıyla ilgili bir farkındalık düzeyi oluşturmak ve gerektiğinde yön vermekle ilgili iletişim faaliyetlerini kapsamaktadır. Çalışma en önemli kitle iletişim araçlarından biri olan televizyon yoluyla iletilen mesajların izler kitle tarafından nasıl alımlandığını ortaya koymayı hedeflemektedir. Alımlama analizileri, kitle iletişim araçlarında yayınlanan metinlerin izler kitle tarafından nasıl çözümlendiğine dair bilgilere ulaşmamızı sağlamaktadır. İzleyici temelli bu çalışmada Sağlık Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu bireyler tarafından en çok izlenen ‘’Sigarayı Bırak Hayatı Bırakma’’,’’Hadi Harekete Geç’’,’’Akılcı Antibiyotik Kullanımı’’ kamu spotları alımlama analizi yöntemiyle incelenmiştir. Araştırma için çeşitli meslek gruplarından on kişi belirlenmiş ve alımlama araştırmalarında kullanılan derinlemesine görüşme yöntemi kullanılarak bireylerin algısı tespit edilmeye çalışılmıştır. Görüşmede, izleyicilerden kamu spotlarında kullanılan görüntü, müzik ve renkler ilgili hazırlanan sorular üzerinden değerlendirmeler istenmiştir. Sonuç olarak izler kitlenin gerçek olayların verildği kamu spotundan daha çok etkilendiği gözlenmiştir. Farkındalık oluşturulmak istenen konuda kullanılan görüntülerin gerçekliği bireyin algısını olumlu yönde etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sağlık İletişimi, Algı Yönetimi, alımlama analizi

PERCEPTION IN HEALTH COMMUNICATION: A RESEARCH ON PUBLIC SERVICE ANNOUNCEMENTS (PSA)

Increasingly gaining importance, news about healtcare frequently seen in the content of mass media brings the concept of Healthcare communication to the agenda. Healthcare communication campaigns, which are Public Relations activities, plan to give accurate information about human health and prevent diseases. Taking social benefits into consideration, the Ministry of Health publishes public service ads via mass media for the purpose of raising awareness of the individuals.These ads address the subconscious mind of individuals.In the process of informing individuals, determining the importance of perception and managing perception gives effectiveness to the process.The studies of Healthcare communication cover communication activities related to creating an awareness level about the beliefs, attitudes and behaviors of individuals and society regarding health and guiding them when necessary. The study aims to present how messages transmitted through television, one of the most important mass communication tools, are received by the audience. Reception analysis is a method that aims to illustrate the relationship between the meaning produced by television programs and the meaning produced by the audience. In this audience-based study, the most watched ‘Quit smoking, Not Living’ ,’Let's take action’, ’Rational antibiotic use’ were observed through th reception analysis of public service ads. Ten people from various professional groups have been identified for the research.The perception of individuals was determined by using the in-depth interview method used in understanding research with the identified individuals. During the interview, individuals were asked to evaluate the images, music and colors used in public service ads. As a result , it has been observed that individuals given public service ads are more affected than the ones given real events.

PDF

___

Akbıyık, C. ve Kabadüz, A. (2014).’’Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Televizyon Reklamlarına Yönelik Alımlamalarının Eleştirel Düşünme Düzeylerine Göre Karşılaştırılması’’, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 11,25, s. 159-190.Akova, Sibel (2017).’’Sigarayı Bırak Hayatı Bırakma Sloganlı Kamu Spotları Örnekleminin Alımlama Analizi Yöntemi İle İncelenmesi’ ’Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, sayı: 1,2, s. 2587-2621. Ataç, O. (2017). ‘’Sinemada Algı Yönetimi Ve Tanrı-Oğul İşbirliği: Ian Fleming Ve James Bond Örneği’’, Erciyes İletişim Dergisi, sayı: 5,2, s. 30-42.Aziz, Aysel. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara, Nobel Akademik Yayıncılık, 2014. Bakan, İsmail ve Kefe, İlker (2009).Kurumsal Açıdan Algı ve Algı Yönetimi. (2015). Available at: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ksuiibf/article/download/5000039256/5000038129 Erişim Tarihi: 27.04.2018. Becerikli, S. (2012).’’Sağlık İletişimi Çalışmalarında Alımlama Analizinin Kullanımı: Odak Grup Çalışması Yoluyla Kamu Kampanyaları ve Reklam Metinlerine İlişkin Çapraz Bir Okuma Pratiği’’, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, sayı: 2,43, s. 163-177.Çanak, T. (2015).’’Sağlık İletişiminde kullanılan Kamu Spotlarının Halkla İlişkiler Açısından İncelenmesi’’, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı. Çınarlı, İnci. Sağlık İletişimi ve Medya, Ankara, Nobel Yayınları, 2008. Çobaner, A. (2013).’’Sağlık İletişiminde Korku Ögesinin Kullanımı: Sigara Paketlerinde Kullanılan Sigara Karşıtı Görsellerin Gösterge Bilimsel Analizi’’, İletişim ve Kuram Araştırma Dergisi, Sayı:37, s. 212-235. Darıcı, Sefer. Subliminal İşgal, İstanbul, Destek Yayınları, 2017.Erdem, Ö. (2015).’’Televizyon ve Sinemada Gizli Reklam Ve Subliminal Mesaj’’, Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo ve Televizyon Ana Bilim Dalı. İnceoğlu, Metin. Tutum Algı İletişim, İstanbul, Beykent Üniversitesi Yayınevi, 2010. Kaya, E. (2014).’’Sağlık İletişiminde Sosyal Medya Kullanımı’’, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı. Koçak, A. ve Bulduklu, Y.(2010).’’Sağlık İletişimi: Yaşlıların Televizyonda Yayınlanan Sağlık Programlarını İzleme Motivasyonları’ ’Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi sayı: ,6,3, s. 5-17Okay, Ayla. Sağlık İletişimi, İstanbul, Mediacat Yayınları, 2007. Özarslan, M. (2014). ’’Kitleleri Harekete Geçirme Aracı Olarak Sosyal Algı Yönetimi’’. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı. Özer, M. A. (2012).’’Bir Modern Yöntem Tekniği Olarak Algı Yönetimi ve İç Güvenlik Hizmetleri’’, Karadeniz Araştırma Dergisi, sayı: 33, s. 147-180. Pustu, Yusuf. (2017). Algı Yönetimi: Kavramsal ve Teorik Bir Bakış Açısı, B Karabulut (ed), Algı Yönetimi, İstanbul, Alfa Yayınları, s: 310 -327. 310-327, 2017. Tabak, Ruhi. Sağlık İletişimi İstanbul, Literatür Yayınları, 2006. Tunç, A. ve Atılgan, A. (2017).’’Algı Üzerine Kurulu Yönetsel Bir Anlayış: Algı’nın Yönetimi’’, Internatıonal Journal of Disciplines Economic & Administrative Sciences Studies, sayı: 3,3, s. 228-238.