GÜLSÜN ERBİL’İN SANAT ÜRETİMLERİNDE MİSTİSİZM: “MİSTİK DÖNGÜ” SERİSİ ÜZERİNE ÇÖZÜMLEYİCİ BİR YAKLAŞIM

Gülsün Erbil’in Türkiye’nin çağdaş sanat öyküsündeki ayrıcalıklı yanı, kendi tarihine ve felsefi zeminine yönelerek, modern plastik formlarla güne taşıması, görsel dilde yorumlaması ile yakından ilişkilidir. Sanatçı yolunu çizerken Doğu ve Batı’nın farklı kültürlerinden etkilense de, kökleri sanatını besleyen en önemli kaynak olur. Dış gözleminde, tinsel yaklaşımla soyut bir kozmologyanın üzerine giderken, Doğu’nun içsel bilgisiyle de ilgilenir ve üretimlerinde Mevlana Celaleddin Rumi ile kurduğu derin ilişki her dönem diri kalır. Bu felsefi öğretiyle özüne daha fazla yoğunlaşıp yakınlaşarak, düşünce boyutunda “Mistik Döngü” kavramını geliştirirken, sanatsal üretim sürecinde, anlamı ilk planda tutan soyut ve kavramsal arayışları minimal plastik ögelerle ortaya koymuştur. Nitekim sanatçı, her defasında düşünceden ortaya çıkan eserleriyle incelenmesi gereken bir yaratım süreci sergilemektedir. Dolayısıyla makalenin konusunu bu bireysel üretim sürecine tanıklık etmek, sanatçının eserlerinin arka planında yer alan kuramsal yanın plastik etkilerini anlamlandırıp, göstermek oluşturmaktadır.

MYSTICISM IN GÜLSÜN ERBİL’S ARTWORKS: AN ANALYTIC APPROACH ON THE “MYSTIC CYCLE” SERIES

The privileged aspect of Gülsün Erbil in contemporary art story of Turkey is closely related to her interpretation in the visual language, carrying it to the day with modern plastic forms by turning to her own history and philosophical background. While the artist is influenced by the different cultures of the East and the West as drawing her way, her roots become the most important source that nourishes her art.In her external observation, while going over an abstract cosmologia with a spiritual approach, the deep relationship she has with Mevlana Celaleddin Rumi remains alive in her productions. With this philosophical doctrine, intensifying and getting closer to her essence while developing the concept of “Mystic Cycle” in the dimension of thought, the artist has revealed abstract and conceptual searches with minimal plastic elements that keep the meaning in the first place in the artistic production process. Hence, the artist exhibits a creative process that must be examined with her works that come out of thought every time. Accordingly, the aim of this article is to witness this individual production process, to make sense of and exhibit the plastic effects of the theoretical side of the artist’s works.

PDF

___

Akay, Ali. (1999). Sanatın Sosyolojik Gözü. İstanbul: Bağlam Yayınları.

Altar, Memduh Cevad. (1996). Sanat Felsefesi Üzerine. İstanbul: YKY.

Ambrosio, Fabio Alberto. (2012). Dervişler/Tarihi-Antropolojisi-Mistik Yönü. (B. Poyraz, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.

Arslanoğlu, Kaan. (2005). Memleketimden Karakter Manzaraları. İstanbul: İthaki Yayınları.

Attar, Feridüddin. (1998). Mantıku-t Tayr. İstanbul: Kırkambar Yayınları.

Ayten, A., Düzgüner, S. (2017). Tasavvuf Psikolojisine Giriş. İstanbul: Sufi Kitap.

Bahtiyar, Lale. (2006). Sufi, Tasavvufi Arayışın Dışavurumu. (M. Temelli, Çev.). İstanbul: İz Yayıncılık.

Bal, Asker Ali. (2009). Gülsün Erbil “Sırdöngü.” İstanbul: Mas Mat. A.Ş.

Baler, Yelda. (2003). Kavuşmanın Günü. Skylife, 12, s. 87.

Cabrera, Hashim. (2017). İslam ve Çağdaş Sanat. (İ. Ayberk, Çev.). Ankara: Hece Yayınları.

Crepaldi, Gabriele. (2004). Ekspresyonistler. (D. Kundakçı, Çev.)Ankara: Dost Kitabevi.

Erbil, Gülsün. (2018). Yaratıcılığın Ruhu. İstanbul: İKÜ Yayınevi.

Eroğlu, Özkan. (2014). Sanatta Derin Hislenmenin Felsefesi. İstanbul: Tekhne Yayınları.

Eroğlu, Özkan. (2017). Sanatta Tinselliğin Özü. İstanbul: Tekhne Yayınları.

Gibson, Clare. (2012). Semboller Nasıl Okunur. (C. Alpan, Çev.). İstanbul: Yem Yayın.

Güsün Erbil (Kişisel iletişim, 15 Ocak 2017).

Güsün Erbil (Kişisel iletişim, 15 Mart 2018).

Güsün Erbil (Kişisel iletişim, 02 Ocak 2019).

Güngör, Erol. (1996). İslam Tasavvufunun Meseleleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat.

Halman, S. T., Castle, F. T. (1996). Gülsün Erbil Sufi’nin Mistik Yolculuğu. İstanbul: Altıner Ltd.

Hançerlioğlu, Osman. (2000). Dünya İnançlar Sözlüğü. Remzi Kitabevi.

Jung, Gustav, Carl. (2015). İnsan ve Sembolleri. (H. M. İlgün, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.

Kandinsky, Wassily. (2010). Sanatta Ruhsallık Üzerine. (G. Ekinci, Çev.). İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.

Küçük, Nuri, Osman. (2006). Fihi Ma Fih Ekseninde Mevlana’nın Tasavvufi Görüşleri. Konya: Rumi Yayınları.

May, Rollo. (2008). Yaratma Cesareti. (A. Oysal, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.

Mevlana. (2014). Mesnev-i Şerif. İstanbul: Araf Yayınları.

Mevlana. (2018). Mesnev-i Şerif. İstanbul: Sufi Kitap.

Özbay, Hatice. (10 Mayıs 2007). Devrimci Kadınların Mistisizm Yorumlaması. Yeni Harman. s. 106.

Rajneesh, Shree Bhagwan. (2002). Zen Yolu Tasavvuf Yolu. (S. Kartal, Çev.). İstanbul: Okyanus Yayıncılık.

Sayar, Kemal. (2017). Sufi Psikolojisi. İstanbul: Kapı Yayınları.

Schimmel, Annemarie. (2018). İslamın Mistik Boyutları. (E. Kocabıyık, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınevi.

Timuçin, Afşar. (2004). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları.

Wilkinson, Kathryn. (2011). Semboller&İşaretler. (S. Toksoy, Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.

Yılmaz, Mehmet. (2013). Modernizmden Postmodernizme Sanat. Ankara: Ütopya Yayınevi.