Deniz Eskisi’nde şair beninin nesneye dönüşmesi

İlhan Berk şiirinde nesneye bağlılık ve şairin kendi benini nesneye indirgeme çabası şiir eleştirmenleri, incelemeciler tarafından ele alınan konulardan biridir. İlhan Berk’in yaklaşık on yıl süren İkinci Yeni evresinden sonra 1982’de yayımladığı Deniz Eskisi, şair beninin nesneye dönüşmesi bağlamında tipik örnekler içermesi ve konuyla ilgili müstakil bir çalışma yapılmaması bakımından dikkat çekici bulunmuştur. Bu eser ayrıca İlhan Berk’in nev’i şahsına münhasır yazma biçimini, şiir tekniğini ve dil özelliklerini gösteren dokuya sahip olmasıyla bütünlüklü olarak şairin sanat anlayışını yorumlamaya aracı olur. Çalışmanın konusu, İlhan Berk’in poetikası bağlamında kendi benini transpose etme biçimidir. Anlam ve biçim bir bütün olarak ele alınıp elde edilen veriler eklektik yöntemle ortaya koyulmaya çalışılacaktır. Giriş bölümünde, ben(lik) kavramına dair açıklamalardan sonra Deniz Eskisi’nin ve şairdeki nesne duyarlığının altyapısındaki dinamiklere değinilecektir. İnceleme bölümünde ise yüzey yapıdaki tematik çeşitliliğin ve şairin kendi benini aracı figürlerle karakterize etmesinin altında yatan sebeplerin derin yapıyla ilintisi araştırılacaktır. Çalışmada İlhan Berk’in bir ülke olarak gördüğü çocukluğunun, çocukluk/gençlik travmalarının, belirgin karakteristik özelliklerinden biri olan çocuksu duyarlığının hem kendini hem de bütün nesneleriyle beraber etrafındaki dünyayı anlamlandırmadaki fonksiyonu tespit edilecektir. Çalışmada, araştırmacıların İlhan Berk’in düzyazılarında, otobiyografik eserlerinde estetik kaygılarla gerçeği saptırdığı ya da kimsenin kendini mutlak ölçüde nesne yerine koyamayacağı şeklindeki görüşleri de göz ardı edilmeyerek şiirlere belirli estetik mesafeden yaklaşılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İlhan Berk, Deniz Eskisi, nesne, ben(lik), transpose etme

Object transpose of a poet’s ego in Deniz Eskisi

Attachment to object and reduction of poet’s ego as a object are one of the subjects discussed by the poem critics. Deniz Eskisi, published in 1982, was found to be remarkable in that it included typical examples in the context of the object transpose of poet’s ego and had no independent study on the subject. This work is also a means of interpreting the poet’s poetics as a whole with having types showing that Ilhan Berk’s unique style of writing, poetic technique and language features. The subject of the study is the way transpose of his ego within the context of Ilhan Berk’s poetics. The meaning and form will be considered as a whole and the obtained data will be tried to be revealed by eclectic method. In the introduction, will be evaluated sub-structure dynamics of Deniz Eskisi and object esthesia of poet after the explanations of the ego concept. In the review section will be investigated relevance of thematic diversity and the reasons behind the characterization of the poet by his own figures with deep construction. In this study will be determined childhood which Ilhan Berk sees as a country, childhood / youth traumas, childlike sensibility, that is one of the marked characteristics of him, functions as to make sense of himself and the world around him with all his objects. In the study, poems will be approached from a certain aesthetic distance not to take into consideration researchers views that shaped Ilhan Berk is bend the truth with aesthetic concerns in his proses, autobiographical works or that no one can substitute an absolute object.

Keywords:

Ilhan Berk, Deniz Eskisi, object, ego, transpose,

PDF

___

Ak, A. (2015). “İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe’nin Hayatı ve İtikâdi Görüşleri”. Devirleri Aydınlatan Meş’ale, İmâm-ı A’zam Ulusal Sempozyum Tebliğler Kitabı. Ed. Kartal, Ahmet ve Hilmi Özden. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları. Akgün, A. (2002). İlhan Berk Şiirinde Nesne Sorunu. Ankara: Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Andaç, Feridun (2004). İlhan Berk’le Şiirin Anayurdunda. İstanbul: Dünya Yayıncılık. Berk, İ. (1982). Deniz Eskisi, Şiirin Gizli Tarihi. İstanbul: Adam Yayıncılık. Berk, İ. (1992a). El Yazılarına Vuruyor Güneş (1955-1990). İstanbul: YKY. Berk, İ. (1992b). Şairin Toprağı. İstanbul: Simavi Yayınları. Berk, İ. (1993). Uzun Bir Adam (Kendim Üstüne Bir Kalem Denemesi). İstanbul: YKY. Berk, İ. (1996). Logos. Denemeler, İstanbul: YKY. Berk, İ. (2001). Kült Kitap (Yazarken, Okurken, Çizerken): İstanbul. YKY. Berk, İ. (2004a). Ben İlhan Berk’in Defteriyim (Yazarken, Okurken, Çizerken). İstanbul: Alkım Yayınevi. Berk, İ. (2004b). İnferno. İstanbul: Dünya Yayıncılık. Berk, İ. (2005). Kanatlı At, Söyleşiler. İstanbul: YKY. Berk, İ. (2007). Poetika. İstanbul: YKY. Berk, İ. (2008). Toplu Şiirler. İstanbul: YKY. Berk, İ. (2013). Şifalı Otlar Kitabı. İstanbul: YKY (Kobo epub). Cevizci, A. (2010). Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayıncılık. Chevalier, J. ve Gheerbrant, A. (1996). The Penguin Dictionary of Symbols Fransızca’dan Çev. John Buchanan-Brown), Penguin Books, England. Çetin, N. (2004). “İlhan Berk Şiirine Genel Bir Bakış”. Kendi Seçtikleriyle İlhan Berk Kitabı (haz. Ahmet Kot). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 216-223. Çıplak, E. (2018). “İlhan Berk’in Poetik Semeresine Psikanalitik Bir Yaklaşım”. YKY, Kitap-lık. 200, 25-37. Grimal, P. (1997). Mitoloji Sözlüğü Antik Yunan ve Roma. İstanbul: Sosyal Yayınlar. Kabacalı, A. Haz. (2002). Şiirin Korkunç Çocuğu İlhan Berk. İstanbul: TÜYAP Yayınları. Kot, A. Haz. (2004). Kendi Seçtikleriyle İlhan Berk Kitabı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Laing, R. D. (2011). Bölünmüş Benlik. İstanbul: Pinhan Yayıncılık. May, R. (2015). Kendini Arayan İnsan. İstanbul: Okuyanus Yayınları. Öztürk, V. (2018). “Kolektif Geçmişten Kişisel Mitolojik Zamana İlhan Berk Şiiri”. YKY, Kitap-lık. 200, 16-24. Rank, O. (2016). Eş Benlik Bir Psikanaliz Çalışması. İstanbul: Pinhan Yayıncılık. Şimşek, M. (2015). “İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe: Hayatı ve Eseri”, Devirleri Aydınlatan Meş’ale, İmâm-ı A’zam Ulusal Sempozyum Tebliğler Kitabı (ed. Kartal, Ahmet ve Hilmi Özden). Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları.