Abdülkadir Merâğî’ye Göre Telin Taksimi ve Sazın Perdelere Ayrılması
Babek Hazrai bu makalede Abdülkadir Merâğî’nin mûsikî sahasında telif ettiği üç değerlieseri yani Câmiu'l-elhân, Makâsidu’l-elhân ve Şerh-i Edvâr kitaplarının ikinci bölümlerini telintaksimi ve sazın perdelerinin belirlenmesine ayırdığına değinerek, Merâğî’nin nağmelerin1arasındaki orantısını çeşitli yöntemlerle açıklamasını irdelemiştir. Şöyle ki Merâğî, SafiyüddinUrmevî’nin görüşlerini temel alır ve ona yeni görüşler ekler. Bu çalışmada Câmiu'l-elhân kitabınayapılan yeni düzeltme esas alınarak Merâğî’nin diğer el yazma nüshaları ile karşılaştırılmış vesöz konusu yöntemler değerlendirilmeye çalışılmıştır.
___
- Urmevi, Safiyyüddin, Kitabu’l-Edvâr fi’l-Musîkî (Farsça Tercüme ve Arapça Metin)
hazırlayan: Ario Rüstemi, Mîrâs-ı Mektûp, Tahran, 1380.
Esadi, Humân, “Sâhtar-ı Gam-ı Bi’l-Kuvve Der Mûsîki-yi Teymûrî”, Fasl-nâme-i
Mûsîkî-i Mâhûr, no.18, kış 1381, s.97-112
Berkeşli, Mehdi, Gam-ha ve Destgâh-haye Mûsîk-yi İran, İdare-yi Küll-i Vezaret-i
Ferheng ve Hüner, Tahran 1356
Seki, Yoshifusa, Şerh-i Bâb-ı Sâni Ez Makâsidu’l-elhân , Dr. Mehdi Berkeşli
danışmanlığında lisans bitirme tezi, Mûsîkî Bölümü, Tahran Üversitesi Güzel Sanatlar
Fakültesi, Tahran 1377
Kiyani,Mecid, Mebân-yi Nazari-yi Mûsîkî-yi İran,Müessese-yi Ferhengi-yi Serv-i Sitah,
Tahran 1377
Merâğî, Abdülkadir, Makâsidu’l-elhân , hazırlayan: Taki Bineş, Bongâh-ı Tercüme ve
Neşr-i Kitab, Tahran 1356
_____, Câmiu'l-elhân, İngiltere Oxford Üniversitesi Bodleian Kütüphanesinde kayıtlı
(tahrir bitiş tarihi: 816 Hicri) nüshası, No. Marsh 282
a.g.e., Babek Hazrai neşri, Ferhengistan-i Hüner, Tahran 1388
_____, Şerh-i Edvâr, hzırlayan: taki Bineş, Merkez-i Neşr-i Danişgahi, Tahran 1370.
_____, Risâl-i Musîkî (Baysungur için), telif: 21 Şevval 821, İngiltere Oxford
Üniversitesi Bodleian Kütüphanesinde kayıtlı, numara belli değil.
_____, Makâsidu’l-elhân , Melik Kütüphanesinde kayıtlı (tahrir bitiş: 821 Hicrir) nüshası,
no. 5390 Umumî
a.g.e., kitabet: 988 Hicrî Hollanda Leiden Üniversitesi no. Or.271 kayıtlı el yazma.
Mevlana, Hüsrev, “Ehemmiyet-i İntikâl-pezîrî-yi Gam-ı Bi’l-Kuvve Der Sâz-hâ-yı Zehyi
Destan-dâr” Fasl-nâme-yi Hüner, no.35, ilkbahar 1377, s.176-192
Framer, Henru George, “The Old Arabian Musicak Modes”, Journal of the Royal
Asiatic Society, London, 1965, pp.99-102
Wright, Owen, The Modal System of Arab and Persian Music, Oxford University
Press, London, 1978.