Kentsel Güvenliğin Sağlanmasında Tasarım Rehberleri

Kentsel yaşam içerisinde güvenliğin sağlanması öncelikli ihtiyaç- lardan biridir. Dünya kentlerinde güvenliğin sağlanmasında, em- niyet güçlerinin suç önleyici çalışmaları yanı sıra çevresel tasarım yoluyla suç önlenme çalışmaları da gerçekleştirilmektedir. Yapılan araştırmalar mekânsal düzenleme ile bazı suçlara karşı önlemler alınabileceğini ve bu şekilde kısmen suç ve suç korkusunun azal- tılabileceğini göstermektedir. Buna dayanarak Dünya’da suç önle- me ve güvenlik sağlamada Çevresel Tasarım Yoluyla Suç Önleme (Crime Prevention Through Environmental Design - CPTED) rehberlerinin kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada da kentsel tasarım rehberleri içinde yer alan, tematik rehberlerden olan, CPTED rehberleri konu edilmektedir. Çalışmada öncelikle kısaca kentlerdeki suç ve suç korkusuna ilişkin, kentsel güvenliğin sağ- lanmasında öne çıkan yaklaşımlar ele alınmıştır. Bu yaklaşımlardan ortaya çıkan tasarım rehberlerine odaklanılmıştır. Bu bağlamda Batı Avustralya ile Virginia Beach rehberleri olmak üzere, iki adet güvenlik odaklı kentsel tasarım rehberi incelenmiştir. Avusturalya rehberi geniş kapsamlı, eyalet ölçeğinde bir rehber olması ve alt rehberlerin hazırlanmasına ilişkin ilkeleri de içermesi nedeniyle; Virginia Beach rehberi ise daha yerel ölçekte bir rehber olması sebebiyle seçilmiştir. Bu rehberler amaçları, kapsamları, paydaş- ları, teknikleri ve ilkeleri bağlamında karşılaştırılmıştır. Türkiye’de henüz kentsel güvenliğin sağlanmasına yönelik bir planlı bir çev- resel tasarım veya rehber çalışması yapılmadığı görülmektedir. Bu nedenle farklı ölçekteki iki rehberden sağlanan bilgilenme ile Türk kentleri için kurgulanacak çevresel tasarım yoluyla suç önleme rehberi konusunda öneriler ele alınmaktadır.

Design Guidelines for Urban Safety

Ensuring security in urban life is one of the primary needs. In en- suring security in the cities around the world, crime prevention activities through environmental designs are carried out as well as the crime prevention efforts of the police forces. Researches shows that spatial arrangements can create prevention against some crimes, therefore crime and fear of crime can be partially reduced as well. Based on this finding, it is seen that Crime Pre- vention Through Environmental Design - CPTED Guides are used around the world in crime prevention and security. In this study, CPTED Guides, one of the thematic guides included in the urban design guides, are discussed. Firstly, the study briefly discusses the prominent approaches in ensuring urban security, regarding crime and fear of crime in cities. It focuses on the de- sign guidelines that emerge from these approaches. In this con- text, two safety-oriented urban design guides, Western Australia and Virginia Beach Guides, were reviewed. The Australian Guide was chosen due to the fact that it is a comprehensive, state- level guide and it includes the principles for the preparation of sub-guides; whereas the choice of The Virginia Beach Guide was due to its local scale. These guides were compared in terms of their purpose, scope, stakeholders, techniques and principles. It is seen that, in Turkey, there has not been a planned or or- ganized environmental design or a study for a guide on urban security yet. For this reason, the information provided by these two guides of different scales are taken into consideration for recommendations on a crime prevention through environmental design guide for Turkish cities

PDF

___

Aksoy, E. (2007). Suç ve Güvenli Kent Yaklaşımı. Kent ve Suç (55), 11-15.
Armitage, R., Monchuk, L. (2019). What is CPTED? Reconnecting Theory with Application in the Words of Users and Abusers. Policing: A Journal of Policy and Practice.
Ataç, E. (2008). Kent, Güvenlik ve Güvenli Kent Planlaması; Bursa Örneği. Ankara: Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
Ataç, E., Gürbüz, D. (2009). Kentsel Mekanda Gelişen Suça Müdahale Etme- de Disiplinlerarası Güvenlik Politikaları. Polis Bilimleri Dergisi, 25-46.
Candaş, E. (2007). İstanbul'da Dışa Kapalı Konut Sitelerinin Tasarımında Güvenlik Konusunun İrdelenmesi. İstanbul: İTÜ Fen Bilimleri Ensti- tüsü.
Cicerali, E. (2016). Çevre ve Suç: Şehir Güvenliğini Artırmada Çevre Psikoloji Yaklaşımı. İstanbul Güvenlik Konferansı.
Clarke, R. V., Cornish, D. B. (1985). Modeling Offenders' Decisions: A Fra- mework for Research and Policy. Crime and Justice, 6, 147-185.
Cohen, L. E., Felson, M. (1979, Ağustos). Social Change and Crime Trend: A Routine Activity Approach. American Sociological Review, 44, 588-608.
Colquhoun, I. (2004). Design Out Crime: Creating Safe and Sustainable Communities. Oxford: Architectural Press.
Cornish, D., Clarke, R. V. (2003). Opportunities, Precipitators And Criminal Decisions: A Reply To Wortley’s Critique Of Situational Crime Preven- tion. Crime Prevention Studies, 16, 41-96.
Crime Prevention Through Environmental Design Committee. (2000). Cri- me Prevention Through Environmental Design - General Guidelines For Designing Safer Communities. Virginia Beach. Ekim 15, 2018 tarihinde alındı
Deniz, D. (2007). Secure Urban Environments By Design:Analysis Of Ko- nak Square Design Through Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) Principles, doktora tezi, İzmir Yüksek Teknoloji Ens- titüsü, İzmir.
Dolu, O. (2009). Bir Fırsat Olarak Suç Suçun Durumsal Belirleyicileri, Suç Fırsatları ve Rutin Faaliyetler Teorisi. Polis Bilimleri Dergisi, 11(2), 1-29.
Emeklier, B. (2015). Thomas Hobbes ve John Locke'un Güvenlik Anlayış- larının Karşılaştırmalı Bir Analizi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 7(13), 99-123.
Erdoğan, A., Kün, U. (2015). Kent Planlama ve Polislikte Çevresel Tasarımla Suçun Önlrnmesi (ÇEVTAS) Yaklaşımı. Çağdaş Kolluk Stratejileri (s. 55-101). içinde Ankara: Adalet Yayınevi.
Erdoğan, A. (2007), Exploring crime in a spatial and temporal context: Sui- table response strategies for urban planning and policing by the case of Etlik Police Station zone, doktora tezi, ODTÜ, Ankara.
Eren, İ., Erkan, N. Ç. (2018). Kentsel Mekanın Organizasyonunda Bir Uygu- lama Aracı Olarak Kentsel Tasarım Rehberleri. 26. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu, Kentsel Tasarımda Yeni Yaklaşımlar/Uygu- lamalar, (s. 42-65). İstanbul.
Felson, M., Clarke, R. V. (1998). Opportunity Makes The Thief: Practical Theory For Crime Prevention. (B. Webb, Dü.) Resaerach Development Statistics.
Gibson, V. L. (2016). Third Generation CPTED? Rethinking The Basis For Crime Prevention Strategies. Newcastle: Northumbria University New- castle. Kasım 23, 2018 tarihinde alındı
Government Printer for State of Victoria. (2013). Inquıry Into The Applıcatı- on Of Safer Desıgn Prıncıples And Crıme Preventıon Through Envıron- mental Desıgn. Melbourne: Parlaiemnt Of Victoria Drugs And Crime Prevention Commitee. Kasım 23, 2018 tarihinde alındı
Greene, M., Greene, R. (2003). Urban Safety in Residential Areas: Spatial Variables in Crime and Feeling of (in) Security. World Bank Urban Rese- arch Symposium, 15-17 December, Washington D.C.
Gündüzöz, İ. (2016). Türkiye ve Dünyada Güvenli Kent Yaklaşımı: Kentsel Güvenlik mi? Güvenli Kent mi? Türk İdare Dergisi, 483, 335-369.
Habitat 3 (2015), Issue Papers – Safer Cities, New York.
Insite Design. (2017). City of Grand Forks Report For: Crime Prevention Through Environmental Design (CPTED) Area Assessment and Re- commendations. Kuzey Dakota: Insite Design. Kasım 25, 2018 tarihinde alındı
Jacobs, J. (2015). Büyük Amerikan Şehirlerinin Ölümü ve Yaşamı. (B. Doğan, Çev.) Metis Yayıncılık.
Karakaya, M., Gültekin, S. (2011). Kent Güvenliğinde Yeni Açılımlar; Top- lum Destekli Polislik. M. Karakaya, S. Gültekin (Dü) içinde, Suçla Mü- cadelede Çağdaş Yaklaşımlar; Toplum Destekli Polislik Teori ve Uygula- maları (s. 43-72). Polis Akademisi Yayınları.
Kaya, E. (2008). Kent Güvenliğinin Sağlanması. http://www.yerelsiyaset. com/pdf/, 11 Ekim 2018
Kaypak, Ş. (2012). Güvenlikte Yeni Bir Boyut; Çevresel Güvenlik. Abant İz- zet Baysal Üniversitesi İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(8), 1-22.
Kentsel Tasarım Rehberleri.(2016), Araştırma ve Tanımlama, cilt 1, T.C. Çev- re ve Şehircilik Bakanlığı Yayını.
Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation (Alıntılayan Saul Mcle- od b., Cilt 50). Psychological Review. https://www.simplypsychology. org/maslow.html adresinden alındı
Nasar, J. İ., Fisher, B. (1993). ‘Hot Spots’ of Fear and Crime: A Multi-Met- hod Investigation. Journal of Environmental Psychology. 13. 187-206. 10.1016/S0272-4944(05)80173-2.
Newman, O. (1996). Creating Defensible Space. DIANE. Pauls, T., Zywna, D., Prochilo, K., White, S., Faith, C., Hainer, C. (2000). Cri- me Prevention Through Environmental Design, General Guidelines For Designing Safer Communities. City of Virginia Beach Municipal Center. Virginia: City of Virginia Beach Municipal Center. Mart 20, 2018 tari- hinde alındı
Piroozfar, P., Farr, E. R., Aboagye-Nimo, E., Berchie, J. O. (2019). Crime pre- vention in urban spaces through environmental design: A critical. Citi- es(95), 1-11.
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü. (2017). Yerel Yönetimler İçin Kentsel Tasarım Rehberi Hazırlama El Kitabı. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Ankara: www.csb.org.tr. www. csb.gov.tr adresinden alındı
TDK. (2017, Ekim 11). Güvenlik Kavramı. www.tdk.gov.tr: http://www. tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK. GTS.59de2307d18c78.56382929 adresinden alındı
Vanderschueren, F. (2004). Prevention of Urban Crime. Nairobi: UN-Habitat Western Australian Planning Comission. (2006). Designing Out Crime Planning Guidelines. Western Australian Planning Comission. Perth Western Australia: Western Australian Planning Comission. Şubat 16, 2018 tarihinde https://www.planning.wa.gov.au/publications/789.aspx adresinden alındı
Wilson, A. (2017). Crime Prevention Fact Sheet Series. CHD Partners. http://www.chdpartners.com.au/getmedia/bea917a9-7060-482b- 95d8-5376bc9b11ea/Rational-Choice-Theory.aspx adresinden alındı Wilson, J. Q., Kelling, G. L. (1982). Broken Windows. Atlantic Monthly(211), 29-38