1199679

Yönetimin Temel Kavramları ve Felsefe Bağlamında Yönetim Felsefeleri Üzerine Bir Çalışma

Felsefe varlık, bilgi, değerler ve mantık boyutlarıyla yaşama karşı bir tavır alış ve bakışı irdeleyen çalışma alanıdır. Sevk ve yöneltme süreci olarak tanımlanan yönetimin felsefi bir boyutu olduğu açıktır. Araştırmanın temel amacı, örgütlerin yönetimi bağlamında felsefenin çalışma alanları ile yönetim felsefesine ilişkin temel konuları tartışmaktır. Yönetimde ontoloji, epistemoloji ve aksiyoloji boyutlarında hangi görüşlerin yer almakta olduğunu; boyutlara ilişkin bilgilerin nasıl olduğu ile yönetimde temel konu ve kavramların nasıl tanımlandığı araştırılmış ve tartışılmıştır. Araştırma, doküman analizine dayanılarak sistematik derleme desenine dayalı bir çalışmadır. Araştırmada ontolojik bağlamda idealist ve materyalist felsefelere bağlı olarak örgütlerin manevi ve maddi değerler açısından uçlarda olduğu görülmektedir. Epistemolojik bağlamda örgüt yönetimlerinin doğru, kullanışlı, pragmatist, idealist ve gerçekçi bilgiler göre farklı şekillenmişlerdir. Aksiyoloji bağlamında değerler; öznel, sabit, değişmez ve mutlak ya da nesnel, değişken ve olgusal durumlara göre oluşmaktadırlar. Araştırmanın ikinci alt boyutunda felsefi açıdan yönetimde temel kavramlar olarak birey, yönetim erki, yönetici sınıf, örgütsel adalet, etkililik, verimlilik, kalite ve sosyal sorumluluk kavramları değişik felse-feler açısından irdelenmiştir. İdealizme göre adanma, akılcılık, ideal bürokrasi anlayışı öne çıkarken realist felsefede kontrol, gerçeği dikkate alma, somut durum tespitleri daha yaygındır. Materyalizme göre emek, kamusal mülkiyet, sınıf mücadelesi temaları öncüldür. Liberalizm de ise özgürlük, birey, özel mülkiyet, etkililik, verimlilik ve kalite anlayışları baskındır. Pragmatistler yarar, işlevsel çalışma, endüstriyel demokrasi ilkelerini öne çıkarmaktadırlar. Postmodernizmde ise piyasaya emanet işgücü, kuralsızlaştırma, toplam kalite, liberalleşme, bürokratik elit gruba karşıtlık ve bürokrasinin kozmopolit bir güç oluşu anlayışı ile her şey gider bilgisi öne çıkmaktadır. Çalışma sonunda yönetime ilişkin konuların nicel ve nitel araştırmalarla daha detaylı incelenmesi önerilmiştir.

A Study on Management Philosophy in the Context of Philosophy and Basic Concepts of Management

Philosophy is the field which investigates the perspective on and attitude against life in the dimensions of logic, values, knowledge and existence. It is obvious that management, which is defined as directing and management process, involves a philosophical dimension. Main purpose of this study is to discuss the basic issues regarding management philosophy and field of philosophy in the context of organiza-tional management. The views on management in the dimensions of ontology, epistemology and axiol-ogy; nature of the knowledge of the aforesaid dimensions and definitions of basic issues and concepts in management are investigated and discussed. The study is based on document analysis and systematic compiling pattern. It is observed in the study that organizations are at the extremes in terms of materi-al and moral values based on idealist and materialist philosophies within the context of ontology. In the context of epistemology, management of organizations is differentiated based on true, practical, prag-matist, idealist and realistic knowledge. In the context of axiology, values are formed based on subjec-tive, constant, unchangeable, absolute and objective, variable and factual situations. In the second sub-dimension of the study, social responsibility, quality, efficiency, effectiveness, organizational justice, ruling class, management authority and individual as basic concepts in management are examined in terms of various philosophies. According to idealism, dedication, rationalism and sense of ideal bureaucracy become prominent while control, consideration of reality and assessment prevail in realistic philosophy. According to materialism, labor, collective ownership and class struggle themes are the premises. In reference to liberalism, freedom, individual, private property, efficiency, effectiveness and quality notions are dominant. Pragmatists highlight the principles of benefit, functional work and industrial democracy. As for Postmodernism, labor entrusted to market, deregulation, total quality, liberalism, the concept of bureaucratic elitist groups versus bureaucratic cosmopolite power and the motto of anything goes are prominent. It is suggested that issues regarding management be examined in detail by qualitative and quantitative studies.

Keywords:

Philosophy of management, management of organization, management of education, ontology epistemology,

PDF

___

Akarsu, B. (2019). Felsefe terimleri sözlüğü. (13. Baskı). Ankara: Kırmızı Kedi.
Aktan, C. C. (1999). Liberalizm ve sınırlı devlet. Yeni Türkiye Dergisi, 5(25),142- 145. Aren, E. (2018). 100 soruda ekonomi el kitabı. (7. Baskı). Ankara: İmge.
Arslan, A. (2017). Felsefeye giriş. (24. Baskı). İstanbul: BB101.
Aydın, A. (2009). Felsefe düşünce tarihi. (5. Baskı). Ankara: Pegem akademi.
Aydın, H. (2006). Eğitimde modern ve postmodern modeller. Bilim ve Gelecek Dergisi, 33, 60-69.
Başaran İ. E. (2000). Yönetim. (3. Basım). Ankara: Pegem Akademi.
Bateman, T. S. and Snell, S. A. (2007). Management leading and collaborating in a competitive world. (7th Edition). New York: McGraw Hill.
Black, J.S. and Porter, L. W. (2000). Manegement meeting new challenges. New Jersey: Prentice Hall.
Burns N. and Grove, S. K. (2011). Understanding nursing research. (5th Edition). New York: Elsevier Inc.
Certo, S. C. (2000). Modern management diversty quality ethics and global environment. (8th Edition). New Jersey. Prentice Hall.
Cevizci, A. (2011). Felsefeye giriş. (2. Baskı). Ankara: Nobel.
Cevizci, A. (2017). Felsefeye giriş. (6. Baskı). İstanbul: Say.
Czarniawski, B. (2013). Richard Porty, kadınlar ve yeni pragmatizm. H. Tsoukas ve R. Chia (Editörler), (Çev. M. Özkan). Felsefe ve örgüt teorisi içinde (s.365-383) Ankara: Nobel. (Çeviri tarihi: 2013).
Çetin, H. (2001). Liberalizmin temel ilkeleri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 219-237.
Çilingir, L. (2014). Felsefeye giriş. (2. Baskı). İstanbul: Elis.
Çüçen, A. K. (2012). Felsefeye giriş. Bursa: Sentez.
Ekkjaer B. and Simpson, B. (2013). Pragmatizm: Yaşamış ve yaşayan bir felsefe çağdaş örgüt teorisine ne sağlayabilir? H. Tsoukas ve R. Chia (Eds.), (Çev. N.K. Gümüştaş). Felsefe ve örgüt teorisi içinde (s.55-84) Ankara: Nobel. (Çeviri tarihi: 2013).
Galvan, J. (2006). Writing literature reviews: A guide for students of the behavioral sciences (3rd Edition). Glendale: CA: Pyrczak.
Giddens, A. (2006). Sociology. Cambridge: Polity.
Gül, E. C. (2016). Postmodern sanrı ve yabancılaşma gerçeği. Toros Üniversitesi İİBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 75-107.
Gümüş, S. (2015). Modernizm postmodernizm edebiyatımızın dünü bugünü. İstanbul: Can. Gündoğan, A. O. (2010). Felsefeye giriş. İstanbul: Dem.
Hilav, S. (2003). 100 soruda felsefe. İstanbul: Koç Kitaplığı.
Husson, M. (2013). Marksist iktisat teorisi çağdaş kapitalizm ve kriz. (Çev: O. S. Binatlı). İstanbul: Yazım Yayınları. (Çeviri tarihi: 2013).
Kale, N. (2009). Felsefiyat. Ankara: Pegem Akademi.
Kaşık, S. (2015). Bilimsel Araştırma ve Makale Türleri, https://www.sametkasik.com.tr/bilimsel-arastirma-makale-turleri.html (Erişim tarihi: 21.09.2018).
Kaya, Y. K. (1993). Eğitim yönetimi: kuram ve Türkiye’deki uygulama. (5. Basım). Ankara: Set.
Keskin, U. (2012). Yönetim felsefesi. İstanbul: Değişim Yayınları.
Kışlalı, A. T. (2016). Siyaset bilimi. (17. Baskı). Ankara: İmge Kitabevi.
Kocaoğlu, M. and Altındal, U. (2017). Siyasal liberalizmde birey imgesi eleştirel bir bakış. Birey ve Toplum, 7(13), 59-78.
Kutluay, H. (2016). Egzistansiyalizm Nedir?, https://www.makaleler.com/egzistansiyalizmin-ozellikleri -ve-temsilcileri (Erişim tarihi: 21.01.2018).
Küçükali, R. (2015) Yönetim felsefesi. (2. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
Marks, K. (2014). Artı-değer teorileri birinci kitap. (Çev. Y. Findancı). Ankara: Sol Yayınları. (Çeviri tarihi: 2014).
Miles, M. B. ve Huberman, A.M. (1994). Nitel veri analizi: genişletilmiş bir kaynak kitap. (Çev: S. Akbaba ve A. A. Ersoy). Ankara: Pegem Akademi. (Çeviri tarihi: 2015).
Öztekin, A. (2016). Siyaset bilimine giriş. (10. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
Selamoğlu, A. (1998). Küreselleşme sürecinde insan kaynağı. İstanbul: Tühis Yayını.
Sönmez, V. (2010). Bilim felsefesi. (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Sönmez, V. (2016). Eğitim felsefesi. (2. Basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
Timuçin, A. (2007). Felsefeye giriş. İstanbul: Bulut Yayınları.
Topdemir, H. G. (2010). Felsefe. Ankara: Pegem Akademi.
Topses, G. (2006). Eğitimin felsefi temelleri. L. Küçükahmet (Ed.), Eğitim bilimine giriş içinde (s.54.-72). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tozlu, N. (2003). Eğitim felsefesi. İstanbul: Milli Bakanlığı Yayınları.
Tsoukas H. and Chia, R. (2013). Felsefesi ve örgüt teorisi. (Çev. İ. Anıl). Ankara: Nobel Yayınları.
Tuckman, A. G. (1994). The Yellow Brick Road: Total Quality Management and the Restructuring of Organizational Culture.
https://www.researchgate.net/publication/247733864_the_Yellow_Brick_Road_Total_Quality_Management_and_the_Restructuring_of_Organizational_Culture (Erişim tarihi: 10.10.2018).
Üstüner, M. (2005). Eğitimin felsefi temelleri. E. Toprakçı (Ed.), Eğitim üzerine içinde (s.91-117). Ankara: Ütopya.
Vergin, N. (2008). Siyaset sosyolojisi kavramlar tanımlar yaklaşımlar. (6. Baskı). İstanbul: Doğan.
Wiles, J. ve Bondi, J. (2002). Curriculum development a guide to practice. (6th Edition). New Jersey: Pearson Education.
Yayla, A. (2002). Liberalizm. Ankara: Liberte.
Yazıcı, S. (2017). Felsefeye giriş. (7. Baskı). İstanbul: Yeni İnsan.
Yıldırım, A. and Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yıldırım, C. (1991). Eğitim bilimleri eğitim felsefesi. A. Hakan (Ed). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
Yıldırım, M. (2011) Pragmatizm ve yeni kamu işletmeciliği. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 187-208.
Zafir, C. Z. (2009). Neoliberalizmin minimal devlet yaklaşımına bir eleştiri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 65-82.
Zengin, S. (2014). Marksist Liberal ve Anarşist bürokrasi anlayışları. http://akademikperspektif.com/2014/04/04/marksist-liberal-ve-anarsist-burokrasi-anlayislari/ (Erişim tarihi: 11.10.2018).