Genelleştirilmiş Sıralı Lojistik Regresyon Analizi ile Bireylerin Mutluluk Düzeylerine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi

Bu çalışmada, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2016 Yaşam Memnuniyeti Anketi (YMA) verilerinden faydalanılarak, bireylerin mutluluk düzeylerini etkileyen faktörlerin tespit edilmesi ve veri setine en uygun sıralı lojistik modelin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bağımlı değişken “mutluluk düzeyleri” olarak seçilirken, 5 kategorili olan bağımlı değişkenin “çok mutlu” ve “çok mutsuz” düzeylerinin az sayıda tercih edilmesi sebebi ile kategori birleştirmesi yapılmıştır. Mutluluk üzerinde etkili olabilecek birçok değişkene Ki-kare bağımsızlık testi uygulanmıştır. Yapılan Ki-kare bağımsızlık testi sonucuna göre mutluluk üzerinde etkili 16 faktör, bağımsız değişken olarak belirlenmiştir. Elde edilen faktörlerin mutluluk üzerindeki etkisi, sıralı lojistik regresyon modeli ile tahmin edilmeden önce paralel doğrular varsayımı test edilmiştir. Paralel doğrular varsayımı sağlanamadığı için kurulan model, Genelleştirilmiş Sıralı Lojistik Model ile tahmin edilmiştir. Analiz sonucuna göre; bazı bağımsız değişkenlerin paralel doğrular varsayımını sağladığı, bazılarının sağlamadığı belirlenmiştir. Bireylerin eğitim düzeyinin artmasının, yüksek lisans düzeyi hariç, mutluluğu arttırıcı yönde etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Gelecekten çok umutlu olan bireylerin, daha mutlu olduğu sonucu ortaya konmuştur. Gelirden memnuniyet, sağlıktan memnuniyet gibi faktörlerin mutluluk üzerine etkisinin benzer olduğu görülmüştür. Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı olan bireylerin, bu kuruma hiç kaydı olmayan bireylere göre daha mutlu olduğu tespit edilmiştir. Bireylerin aldığı kamu hizmetlerinden memnuniyet düzeylerinin de mutluluk düzeyleri üzerinde etkisinin olduğu belirlenmiştir.

Determination of Factors Affecting Happiness Levels of Individuals with Generalized Ordered Logistic Regression Analysis

In this study, it’s aimed to determine the factors affecting the level of happiness of the individuals by Turkish Statistical Institute (TURKSTAT) 2016 Life Satisfaction Survey (LSS) data and determine to appropriate logit model for the data set. “Happiness levels” have been selected as dependent variable, category merging has been made due to the fact that the “very happy” and “very unhappy” levels of the 5-categorized dependent variable were preferred in small numbers. Chi-square independence test has been applied to many variables that could affect happiness. 16 factors affecting happiness were determined as independent variables according to the results of the Chi-square test. Before predicting the effect of the obtained factors on happiness with the ordered logistic regression model, the assumption of parallel lines tested. Since the parallel lines assumption is not hold, the model established estimated with the Generalized Ordered Logistic Model. According to the analysis result; it has been determined that some independent variables provide the assumption of parallel lines, some do not. It has been determined that the increasing the education level of individuals has a positive effect on happiness except master degree. It has been revealed that individuals who are more hopeful about the future are happier. It has been observed that the effects of factors such as income satisfaction and health satisfaction on happiness are similar. It has been determined that individuals registered with the Social Security Institution are happier than those who have never been registered with this institution. Also, it has been revealed that public services satisfaction that individuals receive have an effect on their level of happiness.

Keywords:

Life satisfaction, happiness happines economics, generalized ordered logit models,

PDF

___

Akın, H.B. ve Şentürk E. (2012). Bireylerin mutluluk düzeylerinin ordinal lojistik regresyon analizi ile incelenmesi. Öneri Dergisi, 10 (37), 183-193.
Arı, E. ve Yıldız, Z. (2016). Bireylerin yaşam memnuniyetini etkileyen faktörlerin sıralı lojistik regresyon analizi ile incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, 9(42), 1362-1374.
Boes, S. ve Winkelmann, R. (2006). Ordered response models. Allgemeines Statistisches Arch 90, 167-181.
Çelik, G., (2019). Orantısal Odds lojistik regresyon modeli için uyum iyiliği testlerinin performanslarını benzetim çalışması ile değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyoistatistik Programı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Kahyaoğlu, O. (2008). Yaşam memnuniyeti ve yaşam memnuniyetini etkileyen değişkenlerle ekonometrik uygulama: Türkiye Örneği. Yüksek Lisans) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Karabacak, E. (2018). Türkiye’de ulaştırma hizmetlerinden duyulan memnuniyetin genelleştirilmiş sıralı logit modelleri ile analizi. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Kırcı Çevik, N. ve Korkmaz O. (2014). Türkiye”de yaşam doyumu ve iş doyumu arasındaki ilişkinin iki değişkenli sıralı probit model analizi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 126-145.
Mert, M. (2016). SPSS, STATA yatay kesit veri analizi bilgisayar uygulamaları. Ankara: Detay Yayıncılık.
Selim, S. (2008). Türkiye”de bireysel mutluluk kaynağı olan değerler üzerine bir analiz: multinomial logit model. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 17(3), 345-358.
Servet O. (2017). Mutluluğun Türkiye”deki belirleyenlerinin zaman içindeki değişimi. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi 17(35), 16-42.
Şerbetçi, A., (2012). Sıralı lojistik regresyon analizi ile istatistik ve ekonometri derslerinde başarıyı etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Atatürk Üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencileri üzerine bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Timur, B. ve Çağlayan Akay, E. (2017). Kadın ve erkeklerin mutluluğunu etkileyen faktörlerin genelleştirilmiş sıralı logit modeli ile analizi. Social Sciences Research Journal, 6(3), 88-105.
Toksuk, S. (2020). Bireylerin Yaşam Memnuniyetini Etkileyen Faktörlerin ve Gelir Gruplarına Göre Gösterdiği Farklılıkların Sıralı Tercih Modelleri İle Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Billimler Enstitüsü, İzmir. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
Ürük, E. (2007). İstatistiksel Uygulamalarda Lojistik Regresyon Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/