VEZİRKÖPRÜ YÖRESİNDE BULUNAN 19 VE 20.YÜZYIL OSMANLI MEZAR TAŞLARI
Vezirköprü'de yörenin muhtelif yerlerinde Osmanlı dönemine ait mezar taşlarının bulunduğunu daha önceki bir çalışmamızda dile getirmiş ve bunlardan 17-18. yüzyıllara ait olan 16 tanesini incelemiştik. Önceki çalışmanın bir devamı niteliğinde olan bu çalışmamızda ise söz konusu taşların 19-20. yüzyıllara ait olan 21 tanesini inceleyeceğiz. Amacımız yapıldıkları dönemlerin sosyo-kültürel yapıları, maddi ve manevi değerleri ve hayat anlayışları gibi pek çok konuda malumat ihtiva eden ayrıca Türk süsleme sanatı motif ve kompozisyon örneklerini üzerlerinde taşıyan bu eserlerin sanatsal ve kültürel özelliklerini ortaya çıkarmak ve yok olmakla karşı karşıya kalmış bu eserlerin içinde bulundukları duruma yetkililerin ilgilerini çekmektir
The Ottoman Tombstonesin the 19th and 20th Centuries in Vezirköprü
In our previous work we have stated that there are tomb stones from the Ott oman period in different parts of Vezirköprü and we examined sixteen of them dated to h.11-12th/m.17-18th centuries. In this work which is a continuation of the previous study we will examine twenty -one of them dated to h.13-14th/m.19-20th centuries. Our purpose is to reveal the artistic and cultural characteristics of these works containing a lot of information in many subjects like socio-cultural structures of the periods in which they were built, their material and spiritual values and their life style and also carried the examples of Turkish decorative art motifs and compositions on them and to attract the attention of the authorities to the situation they are in that these works which are faced with disappearance.
___
- Aslanapa, Oktay, Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul, 1986.
- Çulpan, Cevdet, Serviler II, İstanbul, 1961.
- Ethem, Halil, Kitabeler Nasıl Kayıt ve Zapt Olunmalıdır Ankara, 1940.
- Habîb, Hat ve Hattâtân, İstanbul, 1305.
- Karamağaralı, Beyhan, Ahlat Mezar Taşları, Ankara, 1992.
- Kuban, Doğan, 100 Soruda Türkiye Sanatı Tarihi, İstanbul, 1973.
- Serin, Muhiddin, Hat Sanatımız, İstanbul, 1982.
- Subaşı, M. Hüsrev, Yazıya Giriş, İstanbul, 1997.
- Yazır, Mahmut, Eski Yazıları Okuma Anahtarı, Ankara, 1983.
- Yaman, Bahattin, ‚Isparta Gülcü Mezarlığı Mezar Taşları‛, Erdem, C. 16,
S. 48, Ankara, 2007, ss. 169-201.
http://www.ttk.gov.tr/index.php?Page=Sayfa&No=385
- Ülgen, Aygün, ‚Tanzimat Günlerinde Türk Mimari Uslubu-Tanzimat
Döneminde Batılılaşma Akımıyla Türk Mimarisine Giren Üslûplar
ve Üslûp Özellikleri‛, Sanat Tarihi Araştırmaları Dergisi, C. 3, S: 7,
1990, ss. 67-71.
- Uğraşkan, Erol, Kastamonu Ferhat Paşa ve Atabey Gazi Camileri’nin Hazirelerindeki
Mezar Taşları, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniveristesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2007.
- Abdülhamit, Edincik’te Türk Devri Mimarisi ve Mezar Taşları, Bursa,
2005.
- Tüfekçioğlu, Abdülhamit, ‚Türk Mimarisinde Yazı‛, Yeni Türkiye, S: 46,
Ankara, 2002, ss. 616-634.
- Tibet, Aksel-Işın, Ekrem-Yelkenci, Dilek, ‚Stelea Turcicae VIII, Yenikapı
Mevlevîhânesi Haziresi‛, İslam Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri
I, Ankara, 1996, ss. 223-281.
- Taşdemir, Meral, Kastamonu Şeyh Şaban-ı Veli Camisi ve Türbesi Haziresi’nde
Yer Alan Mezar Taşları, (Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 1993.
- Oğuz, Burhan, Mezar taşında Simgeleşen İnançlar, İstanbul, 1983.
- Eyüp, ‚Samsun Merkez Kökçüoğlu Mezarlığı’ndaki Kitabesinden
Hareketle Hattat Mısrî-Zâde İle İlgili Bir Değerlendirme‛, Ekev
Akademi Dergisi, S: 29, Erzurum, 2006, ss. 289-295.
- Nefes, Eyüp, Samsun Yöresinde Bulunan Mezar Taşları, (Ondokuz Mayıs
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi),
Samsun, 2002.
- Laqueur, Hans-Peter, Hüve’l-Baki, İstanbul’da Osmanlı Mezarlıkları ve Mezar
Taşları, (Çev: Selahattin Dilidüzgün), İstanbul, 1997.
- Kuşoğlu, Mehmet Zeki, Mezar Taşlarında Hüve’l-Bâkî, İstanbul, 1984.
- İltar, Gazanfer, Giresun İli Sahil Şeridindeki Osmanlı Mezar Taşları, (Gazi
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans
Tezi), Ankara, 2005.
- Gündoğan, Bengü, Kastamonu Ferhat Paşa Camisi Haziresi Mezar Taşları,
(Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans
Tezi), Ankara, 2007.
- Recep Çarşamba Gökçeli Mezarlığındaki Tarihi Mezar Taşları, Samsun,
2009.
- Gün, Recep, ‚Mezartaşı Kitabelerindeki İmzaların Referansı Sorunu:
Samsun-Çarşamba Rıdvan Paşa Camii Haziresindeki İki Mezartaşı
Örneği‛, İstem, Yıl:1, Sayı:1, 2003, ss. 151-156.
- Gümüşdağ, Gökhan, Kastamonu Şehri Nasrullah Camisi, Yılanlı Camisi,
Yakup Ağa Camisi, Ahmet Dede Camisi Hazirelerindeki Mezar Taşları,
(Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans
Tezi), Ankara, 2007.
- Ersoy, Ayla, ‚Eyüp’deki Mezar Taşlarında Servi Ağacı Kültü‛, V. Eyüpsultan
Sempozyumu, İstanbul, 2002, ss. 90-95.
- Uğur, ‚Mezar Kitâbelerinde Yazı San‘atımız‛, Türkiye Turing ve
Otomobil Kurumu Belleteni, S: 49/328, İstanbul, 1975, ss. 36-47.
- Derman, Uğur, ‚Osmanlı Celî Hattında Klasik Kavramı‛, Sanat ve Klasik,
İstanbul, 2006, ss. 11-38.
- Halit, Boyabat Mezar Taşları, Ankara, 2015.
- Çal, Halit, ‚İstanbul Eyüp’teki Erkek Mezar taşlarında Başlıklar‛, Tarihi
Kültürü ve Sanatıyla Eyüpsultan Sempozyumu III, İstanbul, 1998, ss.
206-225.
- Çakar, Gülşen, Bursa Emir Sultan Mezarlığındaki 18. ve 19. Yüzyıllardaki
Mezar Taşları, (Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış
Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2007.
- Bacque-Grammont, Jean Louis-Laqueur, Hans Peter-VATİN, Nicolas,
‚Les Cimetiéres Ottomans Comme Source Historique. Méthodologie et Possibilités de Traitement Par L’Informatique‛, Erdem, C. VI,
(S. 16), Ankara, 1992, ss. 177-214.
- Bacque-Grammont, Jean Louis- VATİN, Nicolas, ‚Stele Turcice, VI, Steles
Funeraires De Sinop‛, Anatolia Moderna/Yeni Anadolu III, Paris,
1992, ss. 105-207.
- Âyânoğlu, F. İsmail, Fatih Devri Ricali Mezar Taşları ve Kitabeleri, Vakıflar
Dergisi, S: 4, Ankara, 1958, ss. 193-208.
- Arslan, Ayşegül, Edirne Üç Şerefeli Camii Haziresi Mezar Taşları, (Gazi Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi),
Ankara, 2007.
- Ahmet Sacit, ‚Hattat Sami Efendi’nin Mezar Taşı Kitabeleri‛,
Geçmişten Günümüze Mezarlık Kültürü ve İnsan Hayatına Etkileri
Sempozyumu, İstanbul, 1999, ss. 128-139.
- Açıkgözoğlu, Ahmet Sacit, Eyüp Sultan Civarında İmzalı Mezar Taşı Kitabeleri,
(Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış
Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 1995.