EBÜ'L-BEREKÂT EN-NESEFÎ'NİN İLAHÎ İSİM VE SIFATLARA YAKLAŞIMI

Allah"ın isim ve sıfatları, ilâhiyyât bahsinde incelenen konuların başında gelir. Konunun önemine binaen bazı âlimler Kelâm ilmini "İlmü"t-Tevhîd ve"s-Sıfât/ Tevhid ve Sıfat İlmi" diye isimlendirmişlerdir. Bu çalışmada M âtürîdiyye geleneğin önemli simalarından Ebü"l-Berekât en-Nesefî (ö. 710/1310)"nin ilahî isim ve sıfatlara bakışı tespit edilip, genel hatlarıyla yansıtılmaya çalışılacaktır. Ancak bir makalede tüm detaylarıyla bu konunun ele alınması mümkün olmadığı için konu işlenirken daha ziyade tartışmalı ve ihtilaflı olan meseleler üzerinde durulacaktır. Ayrıca mezhepler arasında Nesefî"nin konumunu belirlemek için kelâm literat üründe ilahî isim ve sıfatlar anlayışlarına da yer verilecektir

___

  • Akgül, M. (2004). “Yaşlılık ve Dindarlık: Dindarlık, Hayattan Zevk Alma ve Mutluluk İlişkisi”, Dini Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 19, ss. 18-56.
  • Aydın, C., Kaya, M. ve Peker, H. (2015). “Hayatın Anlam ve Amacı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 38, ss. 39-55.
  • Ayten, A. (2013). Din ve Sağlık: Bireysel Dindarlık, Sağlık Davranışları ve Hayat Memnuniyeti İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 3, ss. 7-31.
  • Bahadır, A. (1999). Hayatın Anlam Kazanmasında Psiko-Sosyal Faktörler ve Din. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • Balcı, F. (2011). Psikolojik ve Öznel İyi Olma Hali ile Dini İnançlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
  • Baynal, F. (2015). Yetişkinlerde Dindarlık ve Ruh Sağlığı İlişkisinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 1, ss. 206-211.
  • Bozkır, M. (2007). İbadetlerin Ruhsal Boyutu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yüzüncüyıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
  • Briki, W. (2013). Involvement in Religionand Self-Regulation: Explanations of Muslims’ Affectsand Behaviorsduring Ramadan. H. Chtourou (ed.), Effects of Ramadan Fasting on Healthand Athletic Performance. (pp.3-9) in. USA: 731 Gull Ave, Foster City. CA 94404.
  • Cenkseven, F. (2004). Üniversite Öğrencilerinde Öznel ve Psikolojik İyi Olmanın Yordayıcılarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Certel, H. (1998). “İslamî İbadetlerin Psiko-sosyal İşlevleri”. Ekev Akademi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 3, ss. 149-156.
  • Çimen, S. (2003). 15-18 Yaş Grubu Gençlerde Riskli Sağlık Davranışları Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Doğan, M. (2014). Dindarlık, Sabır ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkiler. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Eaglaton, T. (2007). The Meaning of Life. Oxford University Press, pp. 135-175.
  • Ekşioğlu, H. (2011). İnanç veya Dünya Görüşüne Sahip Olma Tarzıyla Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
  • Ellison, C.G., Boardman, J.D., Williams, D. R. and Jackson, J. S. (2001). Religious İnvolvement, Stressand Mental Health: Findingsfromthe 1995 Detroit Area Study. Social Forces, 80 (1): pp. 215-249.
  • Fleischer, M.and Davis, S. (2004). New Studyof College Students Finds Connection Between Spirituality, Religiousnessand Mental Health. (http://spirituality.ucla.edu/docs/news/release_health.pdf)
  • Gashi, F. (2016). Dua ve Hayat Memnuniyeti Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma (Kırklareli Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ve Fen-Edebiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği). Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 25, Sayı: 2, ss. 1-29.
  • Göcen, G. (2012). Şükür ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki Üzerine Bir Alan Araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Gürsu, O. (2011). Ergenlik Döneminde Psikolojik Sağlık ve Dindarlık İlişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Hayta, A. (2000). U. Ü. İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İbadet ve Ruh Sağlığı (Psiko-Sosyal Uyum) İlişkisi Üzerine Bir İnceleme. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 9, ss. 487-506.
  • Hayta, A. (2002). “İbadetler ve Ruh Sağlığı”, Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi. H. Hökelekli (ed.), Ankara Okulu Yayınları, Ankara, ss. 117-152.
  • Hökelekli, H. (1993). Din Psikolojisi. TDV Yayını, Ankara.
  • İşgör, İ.Y. (2011). Üniversite Öğrencilerinin Muhafazakâr Yaşam Tarzları ile Psikolojik İyi Oluşlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
  • Karabeyeser, M, (2013). Üniversite Öğrencilerinin Anne-Baba Tutumları ve Stresli Yaşam Olaylarına Göre Psikolojik İyi Oluşu. Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Karaca, F. (2011). Din Psikolojisi. Trabzon.
  • Komisyon, (2003). Kur'an Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri, DİB Yayını, Ankara.
  • Özen, Ö. (2005). Ergenlerin Öznel İyi Oluş Düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Peker, H. (2000). Din Psikolojisi, Samsun.
  • Pınar, Z. (2013). Duanın Ruh Sağlığı Üzerindeki Etkileri (Sivas/Şarkışla İlçesi Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
  • Rew, L.,Wong, Y.J. (2006). “A Systematic Review of Associations Among Religiosity/Spiritualityand Adolescent Health Attitudesand Behaviors”. Journalof Adolascent Health, 38(4), pp. 433-442.
  • Salsman, J.M., Brown, T.L., Brechting, E.H., Carlson, C.R. (2005). “The Link Between Religion and Spiritualityand Psychological Adjustment:.The Mediating Role of Optimismand Social Support”. Personalityand Social Psycology Bulletin, 31(4), ss. 522-535.
  • Salsman, J.M.,Carlson, C.R. (2005). “Religious Orientation, Mature Faith, and Psychological Distress: Elements of Positiveand Negative Associations”. Journal For The Scientific Study Of Religion, 44(2), pp. 201-209
  • Seyhan, B.Y. (2013). Üniversite Öğrencilerinde İnanç Tarzları, Denetim Odağı ve Psikolojik İyi Olma Hali Arasındaki İlişkiler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Şengül, F. (2007). Dindarlık ve Ruh Sağlığı İlişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Şentürk, H. (1997). Din Psikolojisi. Esra Yayınları, İstanbul.
  • Tabarânî, (1415-1994). El-Mu‘cemu’l-evsât. I-X. Kahire.
  • Taş, İ. (2011). Öğretmenlerde Yaşamın Anlamı Yaşam Doyumu Sosyal Karşılaştırma ve İç-Dış Kontrol Odağının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • Uysal, V. (2007). “Kentsel Hayatta Dindarlık ve Oruç İbadetinin BireyselToplumsal Yansımaları”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 32 (2007/1) ss. 19-44.
  • Vural, M.E. (2016). Yetişkinlerde Alçakgönüllülük, Dindarlık ve Psikolojik İyi Oluş İlişkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yaparel, R. (1987). Yirmi-Kırk Yaşlar Arası Kişilerde Dini Hayat ile Psiko-Sosyal Uyum Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Yapıcı, A. (2012). “Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinde Dinî Hayat: Meta-Analitik Bir Değerlendirme”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 2, ss. 1-40.
  • Yavuz, K. (1982). “Din Psikolojisinin Araştırma Alanları”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Tetkikleri Dergisi, Sayı: 5, Erzurum, ss. 87-108.
  • Yılmaz, Ö. (2004). Din ve Mutluluk. TDV Yayınları, Ankara.