MEVLÜT KAYA, SEMRA ÇİNEMRE, OSMAN TAŞKIN, ŞENAY YAZGAN

4284

DEĞERLERİN BELİRLENMESİ TESTİ (DIT) İLE AHLAKİ YARGI YETENEĞİ TESTİ (MUT) ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bu araştırmada, ahlaki yargıyı ölçmek amacıyla yerli ve yabancı literatürde en yaygın olarak kullanılan James R. Rest'in geliştirdiği DIT (Defining Issues Test) ile Georg Lind'in geliştirmiş olduğu M UT (Moralisches Urteil Test) testlerinin teorik ve uygulama açısından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, ilk olarak her iki bilim adamının testlerle ilgili kendi teorileri ve çalışmaları kuramsal açıdan ele alınmıştır. Daha sonra, testlerin ülkemizde uygulandığı bazı araştırmalara değinilmiştir. Son başlık da, DIT ve M UT testlerinin uygulandığı bulgular ve yorum kısmına ayrılmıştır. Her iki test, 2012-2013 eğitim-öğretim yılında Artvin Çoruh ve Ondokuz M ayıs Üniversitelerinin çeşitli programlarında öğrenim görmekte olan 251 öğrenci üz erinde uygulanmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli benimsenmiş ve verilerin çözümlenmesinde SPSS 16.0 programından yararlanılmıştır. DIT ve M UT testleri arasındaki korelasyonu belirlemek için Pearson momentler çarpımı korelasyon testi kullanılmıştır. Bağımsız değişkenler ile DIT ve M UT testi arasındaki ilişkinin belirlenmesinde, t-testi ve ANOVA testinden yararlanılmıştır. Sonuç olarak, her iki test arasındaki en temel teorik farkın DIT'ta basamak önceliği; M UT'ta ise basamak tutarlılığı olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte; testlerin yapısal anlamda da birbirinden farklı olduğu sonucuna varılmıştır. Uygulama sonucunda DIT ölçeğinin P-Puanı ile M UT ölçeğinin C-puanı arasında anlamlı bir ilişkinin (r= -0,02) olmadığı ortaya çıkmıştır. Bağımsız değişkenlerle yapılan ilişkilendirmeler sonucunda cinsiyet değişkeni ile öğrencilerin ahlaki yargı puanları arasında DIT testinde anlamlı bir farklılaşma bulunurken, M UT testinde bir farklılaşmaya rastlanılmamıştır. Üniversite ve öğrenim görülen bölüm değişkenleri ile ahlaki yargı puanları arasında DIT testinde anlamlı bir farklılaşma görülmezken, M UT testinde anlamlı bir farklılaşma ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin ahlaki yargı puanları ile sınıf değişkeni arasında ise, her iki testte de anlamlı bir farklılık bulunamamıştır

Examination of Relationship Between Defining Issues Test (DIT) and Moral Judgment Test (MJT)

The main purpose of this study is to compare James R. Rest's Defining Issues Test and Georg Lind's M oral Judgment Test in terms of theory and practice. It is known that both of them are most widely used tests to measure moral judgment throughout the world. With this aim, in this article, firstly both scientists' theories and own studies on tests are handled theoretically . Then some academic studies of these tests applied in Turkey are mentioned. Finally, findings and comments of this research related to DIT and M JT are revealed. Both tests were performed on a group of 251 students in studying various programs of Artvin Çoruh and Ondokuz M ayıs universities in 2012-2013 academic year. In research process, relational scanning model was used, and in data analysis SPSS 16.0 statistical program was applied. To determine the correlation between DIT and M JT tests, Pearson moments correlation test was used. In order to see relationship between both tests and independent variables benefited from t -test and ANOVA. As a result, it was revealed that the main theoretical difference between both tests is DIT's step priority and M JT's step consistency. Besides, it was also concluded that tests are structurally different from each other. The results of data analysis demonstrated that there was no significant relationship (r= -0,02) between P-Point of DIT scale and C-point of M JT scale; between students' moral judgment points and gender variant there was significant difference in DIT, but in contrast to this, no difference in M JT test; terms of university and department of education variant, there was no significant change in DIT, but on contrary, there is a significant difference in M JT test. Finally, between moral judgment points and students grade level no significant differences found in both tests.
PDF

___

  • Acuner, Yusuf, ‚14-18 Yaş Arası Gençlerde Ahlaki Yargı Gelişimi ve Ah-lak Eğitimi‛, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, OMÜSBE, 2004).
  • Akkoyun, Füsun, ‚Empatik Eğilim ve Ahlaki Yargı‛, Psikoloji Dergisi, 6(21), 1987, ss. 91-98.
  • Arıdağ, Ç. Nermin, Üniversite Öğrencilerinde Ahlaki Yargı Yeteneği İle Başa Çıkma Stratejilerinin İncelenmesi, XI. Ulusal Psikolojik Danış-manlık ve Rehberlik Kongresi 3-5 Ekim 2011, İzmir, 2011.
  • Arıdağ, Ç. Nermin ve Yüksel, Asuman, ‚Üniversite Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yete-nekleri ile Empati Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Ku-ram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 2010, ss. 683-727.
  • Başalan İz, Fatma, ‚Kohlberg’in Bilişsel Ahlak Gelişimi Kuramına Göre Hemşire Öğrencilerin Ahlaki Yargı Yeteneklerinin Belirlenmesi‛, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, 2009).
  • Bencik Kangal, Saniye, ‚Normal ve Üstün Yetenekli Çocukların Ahlaki Yargılarının Karşılaştırılması ve Yaratıcı Drama Programının Ço-cukların Ahlaki Yargılarına Etkisi‛, (Doktora Tezi, Hacettepe Üni-versitesi, 2010).
  • Blasi, Augusto, ‚Bridging Moral Cognition and Moral Action: A Critical Review of the Literature‛, Psychological Bulletin, 88, 1980, ss. 1-45.
  • Cesur, Sevim, The Relationship Between Cognitive and Moral Deve-lopment‛, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Boğaziçi Üniversitesi, 1997).
  • Cesur, Sevim, ve Topçu, M. Sami. ‚Değerlerin Belirlenmesi Testinin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması ve Yaş, Eğitim, Cinsiyet ve Ebeveyn Eğitimi-nin Ahlaki Gelişim ile İlişkisi‛, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimle-ri Dergisi, 10(3), 2010, ss. 1657-1696.
  • Çırak, Gönül K., ‚Üniversite Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yetenekleri ve Ahlaki Yargı Yetenekleri ile Kendini Gerçekleştirme Düzeylerinin Karşılaştırılması‛, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, 2006).
  • Çiftçi, Nermin, ‚Almanya ve Türkiye’deki Türk Lise Öğrencilerinin Ah-laki Yargı Yeteneklerinin Karşılaştırılması‛, (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2001).
  • Çileli, Meral, 14-18 Yaşları Arasındaki Öğrencilerde Ahlaki Yargının Zihinsel Gelişim Psikolojisi Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi, (Dok-tora Tezi, Ankara Üniversitesi, 1981).
  • Çileli, Meral, Ahlak Psikolojisi ve Eğitimi, Ankara: V Yayınları, 1986.
  • Elm, Dawn R. ve James Weber, ‚Measuring Moral Judgment: The Moral Judgment Interview or the Defining Issues Test?‛, Journal of Busi-ness Ethics, 13, 1994, ss. 341-355.
  • Fisher, Dann G. ve John T. Sweeney, ‚The Relationship Between Political Attitudes and Moral Judgment: Examining the Validity of the De-fining Issues Test‛, Journal of Business Ethics, 17, 1998, ss. 905-916.
  • Gölcük, Seda, ‚İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinde Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Düzeyi ile Ahlaki Gelişim Arasındaki İlişkiler‛, (Ya-yınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 2010).
  • Gültekin, Filiz, ‚Psikoloji, Rehberlik ve Psikolojik Danışma, Sosyal Hiz-met Öğrencilerinde Üniversite Eğitiminin Ahlaki Yargı Yeteneğine Etkisi‛, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, 2008).
  • Gümüş, Esra, ‚Kohlberg’in Ahlaki Gelişim Kuramına Göre Ortaokul Öğ-rencilerinin Ahlaki Gelişim Düzeyi ile Cinsiyet Rollerinin İncelen-mesi‛, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2015).
  • Ishida, Chiharu, ‚How Do Scores of DIT and MJT Differ? A Critical As-sessment of the Use of Alternative Moral Development Scales in Studies of Business Ethics‛, Journal of Business Ethics, Vol. 67, No. 1, 2006, ss. 63-74.
  • Kaya, Mevlüt, ‚Bazı Kişisel Değişkenlere Göre Üniversite Öğrencilerinin Ahlaki Yargıları‛, (Yayınlanmamış Doktora Tezi, OMÜSBE, 1993).
  • Keskin, Yakup, ‚Ortaöğretim Öğrencilerinin Ahlaki Yargı Yeterlilikleri: Türkiye-Samsun ve İngiltere Lancashire Karşılaştırılması‛, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 2013, ss. 217-249.
  • Kılıç, Recep, Ahlakın Dini Temeli, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınla-rı, 1992.
  • Kurt, Yakup, ‚Rehber Öğretmenler ve Öğretmenlerin Ahlak Gelişim Dü-zeyleri ve Denetim Odağı Algılamaları‛, (Yayınlanmamış Yüksek Li-sans Tezi, Ankara Üniversitesi, 1996).
  • Küçükalp, Emine, ‚Ahlaki Yargı Gelişimi ve Dindarlık Arasındaki İlişki‛, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2004).
  • Lind, Georg, ‚Der ‘Moralisches-Urteil-Test’ (m-u-t) in der Kritik - Eine Replik auf Schmieds Analyse.‛, Diagnostica, (28), 1982, ss. 80-89.
  • Lind, Georg, Theorie und Validität des Moralisches-Urteil-Tests, Zur Erfas-sung Kognitiv-struktureller Effekte der Sozialisation‛, G. Framhein ve J. Langer (Ed.), Student und Studium im Internationalen Vergleich, Klagenfurt: Kärntner Druck-und Verlagsgesellschaft, 1984, ss. 166-187.
  • Lind, Georg, Inhalt und Struktur des Moralischen Urteilens‛, (Dissertation an der Sozialwissenschaftlichen Fakultät der Universität Konstanz, 1985), Konstanz. Erişim: 25 Kasım 2012. http://kops.ub.uni-konstanz.de/handle/urn:nbn:de:bsz:352-opus-5042.
  • Lind, Georg, Die Entwicklung Moralischer Gefühle durch Vernunft und Dia-log‛, G. Lind ve G. Pollitt- Gerlach, (Ed.), Moral in'unmoralisc-her'Zeit. Zu Einer Partnerschaftlichen Ethik in Erziehung und Gesellsc-haft, Heidelberg: Roland Asanger, 1989, ss. 7-32.
  • Lind, Georg, Moral und Bildung: Zur Kritik von Kohlbergs Theorie der Moralisch-kognitiven Entwicklung, Heidelberg: Roland Asanger Verlag, 1993.
  • Lind, Georg, The Meaning and Measurement of Moral Judgment Revisited‛, A Paper Presented at the American Educational Research Association. (San Francisco, 1995.
  • Lind, Georg, Testing Moral Judgment Competence: A Critical Review of the Attempt to Calculate C-Score from the DIT‛, Psychology of Morality & Democracy and Education, 1996, ss. 1-21. Erişim: 15 Şubat 2013. http://www.uni-konstanz.de/ag-moral/pdf/Lind-1996_Kritik_Rest_C-score.pdf
  • Lind, Georg, An Introduction to the Moral Judgment Test‛, Psychology of Mora-lity & Democracy and Education, 1999, ss. 1-26. Erişim: 15 Şubat 2013.
  • Lind, Georg ‚Emprical Findings on the Cross-Cultural Validity of the Moral Judgment Test‛, A Paper Presented at the 2003 Annual Meeting of the American Educational Research Association, 2003a, ss. 1-34.
  • Lind, Georg ‚Review and Appraisal of the Moral Judgment Test (MJT)‛, Psyc-hology of Morality & Democracy and Education, 2003b, 1-15. Erişim: 15 Şubat 2013. http://www.uni-konstanz.de/ag-moral/pdf/Lind-2000_MJT-Review-and-Appraisal.pdf
  • Lind, Georg‚Moralisches Urteil-Tests (MUT)‛, 2012, Erişim: 19 Kasım 2012. http://www.uni-konstanz.de/ag-moral/mut/mjt-engl.htm
  • Lind, Georg ve Wakenhut, R., ‚Tests zur Erfassung der Moralischen Urte-ilskompetenz‛, G. Lind, H.A. Hartmann ve R. Wakenhut, (Ed.), Moralisches Urteilen und soziale Umwelt. Theoretische, methodologische und empirische Untersuchungen, Weinheim: Beltz, 1983, ss. 59-80.
  • Rest, James R., Development in Judging Moral Issues, (University of Minne-sota Press, Minneapolis), 1979a.
  • Rest, James R., Revised Manual for the Defining Issues Test, Minneapolis: Minnesota Moral Research Projects, 1979b.
  • Rest, James R., Development in Moral Judgment Research, Developmental Psycho-logy, 16, ss. 251-256, 1980.
  • Rest, James R., Moral Development: Advances in Research and Theory, New York: Praeger, 1986.
  • Rest, James R., Narvaez, D., Bebeau, M.J. ve Thoma, S.J., Postconventional Moral Thinking: a neo-Kohlbergian Approach. Mahwah, NJ, Lawrence Erl-baum., 1999a.
  • Rest, James R., Narvaez, D. Thoma, S. J. ve Bebeau, M. J., ‚DIT 2: Devising and Testing a Revised Instrument of Moral Judgment‛, Journal of Educa-tional Psychology, 91(4), 1999b, ss. 644-659.
  • Rest, James R., Narvaez, D., Thoma, S. J. ve Bebeau, M. J., ‚A neo-Kohlbergian Approach to Morality Research‛, Journal of Moral Education, 29(4), 2000, ss. 381-396.
  • Rest, James R., Thoma, S., ve Edwards, L., ‚Designing and Validating a Measure of Moral Judgment: Stage Preference and Stage Consistency App-roaches‛, Journal of Educational Psychology, 89(1), 1997a, ss. 5-28.
  • Rest, James R. Thoma, S., J., Narvaez, D. ve Bebeau, M. J., ‚Alchemy and Be-yond: Indexing the Defining Issues Test‛, Journal of Educational Psychology, 89(3), 1997b, ss. 498-507.
  • Sabin, Bruce M., ‚A Faith-Based Program Evaluation: Moral Develop-ment of Seminary Students at the Louisiana State Penitentiary‛, (DR Dissertation in the Department of Educational Research, Techno-logy, and Leadership at the University of Central Florida), 2006.
  • Sakin, Ahmet, ‚Okul Öncesi Öğretmenlerin Mesleki Etik Davranışlar Hakkındaki Görüşleri ile Ahlaki Yargı Düzeyleri ve Öğretmenlik Tutumlarının İncelenmesi‛, (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2007).
  • Schmitt, Manfred, Zur Erfassung des moralischen Urteils: Zwei standardisierte objektive Verfahren im Vergleich. P.I.V.-Bericht Nr.4, Trier: Universität Trier, Fachbereich Psychologie, 1982.
  • Seydooğulları, Sedef Ü., ‚Demokratik ve Otoriter Ana Baba Tutumları-nın Lisede Öğrenim Gören Öğrencilerin Ahlaki Yargı Yeteneğine Etkisi‛, (Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, 2008).
  • Snarey, John R. ‚Cross-Cultural University of Socio-Moral Development: A Critical Review of Kohlbergian Research‛, Psychological Bulletin, 97, 1985, ss. 202-232.
  • Şafak, Zeki, ‚İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenler ve Yöneticile-rin Bilişsel Ahlaki Yargı Yeteneklerinin Çok Boyutlu Olarak İnce-lenmesi (İstanbul Anadolu Yakası Örneği)‛, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, 2008).
  • Temel, Fulya Z., ‚Yetiştirme Yurdunda ve Ailesinin Yanında Kalan 14-18 Yaş Grubundaki Gençlerin Cinsiyet Rolü Kimlikleri ile Moral Geli-şimlerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi‛, (Doktora Tezi, Ha-cettepe Üniversitesi, 1991).
  • Thoma, S. J., Narvaez, D., Rest, J. R., ve Derryberry, P., ‚Does Moral Judgment Development Reduce to Political Attitudes or Verbal Ability? Evidence Using the Defining Issues Test‛, Educational Psychology Review, 11(4), 1999, ss. 325-341.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1986
  • Yayıncı: ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

OSMANLI TOPLUMUNDAKİ AHLAKÎ ÇÖKÜNTÜNÜN 17.YÜZYIL ŞAİRİ ÂŞIK ÖMER'İN ŞİİRLERİNDE TEZÂHÜRÜ

MURAT VANLI

MANEVİ REHBERLİKTE VARLIKLARARASI OLUMLU DERİN İLİŞKİLER KURMANIN MİSTİK DEĞERİ -YUNUS EMRE ÖRNEĞİ

METİN YASA

VEZİRKÖPRÜ YÖRESİNDE BULUNAN 19 VE 20.YÜZYIL OSMANLI MEZAR TAŞLARI

RECEP GÜN, YILMAZ CAN, EYÜP NEFES, AHMET ÇAKIR

DEĞERLERİN BELİRLENMESİ TESTİ (DIT) İLE AHLAKİ YARGI YETENEĞİ TESTİ (MUT) ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

MEVLÜT KAYA, SEMRA ÇİNEMRE, OSMAN TAŞKIN, ŞENAY YAZGAN

EBÜ'L-BEREKÂT EN-NESEFÎ'NİN İLAHÎ İSİM VE SIFATLARA YAKLAŞIMI

RECEP ÖNAL

OSMANLI'NIN BRİTANYA'DAKİ İLK VE TEK ŞEYHÜLİSLÂMI ABDULLAH QUİLLİAM VE LİVERPOOL İSLÂM ENSTİTÜSÜ

AYDIN BAYRAM