TASAVVUF GELENEĞİNDE "ÖTEKİ" ALGISI

Bu makalede, tasavvuf geleneğinde anahatlarıyla hakikat anlayışı ve sufilerin farklı inançlara yaklaşımları incelenmektedir. Burada, öncelikle tasavvuf tari-hinde sufilerin farklı inanç mensuplarıyla olan münasebetlerine dair bazı ör-nekler aktarılmış, ardından konunun teorik zemini ele alınarak özellikle İbn Arabî ve Mevlana Celaleddin-i Rûmî'nin görüşleri değerlendirilmiştir.

The Relationship With "Other"in the Tradition of Sufism

The main purpose of this article is to deal with the search for truth in the tradition of Sufism and to examine their approaches to various faiths. For his purpose, it gives some examples in terms of relationship of Muslim mystics with various followers of faiths in the history of Sufism and then, it sets forth the theoretical basis of the subject based on the views of Ibn Arabi and Maw-lana Jalal al-Din Rumi.

PDF

___

Afifî, Ebu'l-Alâ, İslam Düşüncesi Üzerine Makaleler, çev. Ekrem Demirli, İz yay., İstanbul 2000.
Attâr, Feridüddin, Tezkiretü'l-Evliyâ, çev. Süleyman Uludağ, Erdem yay., İstanbul 1991.
Balivet, Michel, Şeyh Bedreddin Tasavvuf ve İsyan, çev. Eda Gültekin, Tarih Vakfı Yurt yay., İstanbul 2000.
el-Beyhakî, Ebu Bekr Ahmed el-Hüseyin b. Ali, Şu'abu'l-Îmân, I-VIII, tah. Mu- hammed es-Saîd el-Besyûnî, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1410.
el-Câmî, Abdurrahman, Nefahâtü'l-Üns min Hadarâti'l-Kuds, çev. ve şerh Lâmiî Çelebi, haz. Süleyman Uludağ-Mustafa Kara, Marifet yay., İstanbul 1995.
Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, Rehber yay., Ankara 1997.
Chittick, William, Hayal Âlemleri, çev. Mehmet Demirkaya, Kaknüs yay., İstanbul 1999.
, Varolmanın Boyutları, çev. Turan Koç, İnsan yayınları, İstanbul, 1997.
Demirli, Ekrem, "Mesnevî'yi Fusûsu'l-Hikem'e Göre Yorumlamak "İlah-ı Mu'tekad" ve Mevlânâ'nın Mesnevî'sinden Hikayeler", Tasavvuf, sayı: 14, Ankara 2005, ss. 347-364.
Eflâkî, Ahmed, Âriflerin Menkıbeleri, I-II, çev. Tahsin Yazıcı, MEB yay., İstanbul 1995.
Erdem, Hüsamettin, Panteizm ve Vahdet-i Vücûd Mukayesesi, Kültür Bakanlığı yay., Ankara 1990.
Gölpınarlı, Abdülbaki, Mevlânâ Celâleddin, İnkılap ve Aka, 5. basım, İstanbul, 1999.
, Mevlânâ'dan Sonra Mevlevîlik, İnkılap ve Aka, 2. baskı, İstanbul 1983.
Gürer, Dilaver, İbn Arabî'de Din ve İbadet, Gelenek Yay., İstanbul 2012.
el-Harkûşî, Ebu Sa'd Abdülmelik, Kitâbu Tehzîbi'l-Esrâr, haz. İrfan Gündüz, İstan- bul 1990.
el-Hücvirî, Ebu'l-Hasan Ali b. Osman, Keşfü'l-Mahcûb Hakikat Bilgisi, çev. Süley- man Uludağ, Dergah yay., İstanbul 1982.
el-Isbahânî, Ebû Nuaym Ahmed b. Abdullah, Hilyetü'l-Evliyâ ve Tabakâtu'l-Asfiyâ, I-X, Dâru'l-Küttâbi'l-Arabî, Beyrut, 1405.
İbn Arabî, Ebu Bekr Muhyiddin, Fusûsu'l-Hikem, çev. Nuri Gencosman, MEB yay., İstanbul 1992.
, Arzuların Tercümanı (Fenâ Risalesi ile birlikte), çev. Mahmut Kanık, İz. Yay., İstanbul 1991.
, el-Futûhâtü'l-Mekkiyye, I-IV, Dâru Sâdır, Beyrut, trs.
, Lübbü'l-Lübb Özün Özü, çev. İsmail Hakkı Bursevî, sad. Abdülkadir Akçi- çek, Bahar yay., İstanbul 2000.
İbnü'l-Cevzî, Cemâlüddin Ebü'l-Ferec Abdurrahman, Sıfatu's-Safve, I-IV, tah. Mahmud Fâhûrî-Muhammed Kal'acî, Dâru'l-Marife, 2. baskı, Beyrut, 1979.
el-Kelâbâzî, Ebu Bekr Muhammed, et-Taarruf li Mezhebi Ehli't-Tasavvuf, tah. Mu- hammed Emin en-Nûrî, Mektebetü'l-Külliyâti'l-Ezheriyye, 2. baskı, Kahi- re, 1980.
el-Kuşeyri, Abdülkerim b. Hevazin, er-Risâletü'l-Kuşeyriyye, thk. Ma'ruf Zureyk- Ali Abdülhamid Biltâcî, 2. baskı, Beyrut, trs.
, Letâifü'l-İşârât, I-V, thk. İbrahim Besyûnî, Mısır, 1983.
Kübrâ, Necmeddin, Usûlü'l-Aşere Tasavvufî Hayat, haz. Mustafa Kara, Dergah yay., İstanbul 1980.
Küçük, Hülya, Tasavvuf Tarihine Giriş, Esra yay., İstanbul 1997.
Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Fîhi Mâ Fîh, çev. Meliha Ülker Anbarcıoğlu, MEB yay., İstanbul 1990.
, Mesnevî, I-VI, çev. Veled İzbudak, MEB yay., İstanbul 1990.
Ocak, Ahmet Yaşar, Türk Sufîliğine Bakışlar, İletişim yay., 2. baskı, İstanbul 1996.
Öztürk, Yaşar Nuri, Hallâc-ı Mansûr ve Eseri, Yeni Boyut yay., 4. baskı, İstanbul 1997.
es-Sehlegî, Ebu'l-Fadl Muhammed b. Ali, Kitabu'n-Nûr min Kelimâti Ebî Tayfûr, Kahire, 1949.
Serrâc et-Tûsî, Ebu Nasr, el-Luma', çev. Hasan Kamil Yılmaz, İstanbul 1996.
Seyyid Hüseyin Nasr, Tasavvufî Makaleler, çev. Sadık Kılıç, İnsan yayınları, İstan- bul, 2002.
es-Sühreverdî, Ebu Hafs Ömer, Avârifü'l-Maârif, nşr. Muhammed Abdülaziz el- Hâlidî, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1999.
es-Sülemî, Ebu Abdurrahman, Kitâbü'l-Fütüvve, nşr. ve çev. Süleyman Ateş, AÜİF yay., Ankara 1977.
eş-Şaranî, Abdülvehhab b. Ahmed b. Ali el-Ensârî, et-Tabakâtü'l-Kübrâ, I-II, Mat- baatü Mustafa el-Bâbi'l-Halebî, Mısır, 1954.
Şebüsterî, Mahmud, Gülşen-i Râz, çev. Abdülbaki Gölpınarlı, MEB yay., İstanbul 1993.
Uludağ, Süleyman, "Hankah", DİA, XVI, İstanbul 1997, ss. 42-43.
, Bâyezîd-i Bistâmî, TDV yay., Ankara 1994.
, İbn Arabî, TDV yay., Ankara 1995.
, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Marifet yay., İstanbul 1995.
Yaran, Cafer Sadık, "İbn Arabî, Mevlânâ ve Yunus Emre'ye Göre 'Öteki'nin Du- rumu", İslam ve Öteki, ed. Cafer Sadık Yaran, Kaknüs yay., İstanbul 2001, ss. 307-350.
Yunus Emre, Yunus Emre Divanı, I-IV, haz. Mustafa Tatcı, Kültür Bakanlığı yay., İstanbul 1997.