KUR'AN-I KERİM'DEKİ "EKSERU'N-NÂS" LAFZININ BAĞLAMLARI VE MUHATAPLARI

Kur'an-ı Kerim nazil olduğu toplumda var olan sorunlara, yaşanan olaylara bir müdahale ve hitap olarak indirilmiştir. Kur'an'da anlatılan olayların geli-şim aşamaları, ayrıntıları ve muhatapları nüzul vasatında yaşayanlarca bilin-diği için, ayetlerin muhataplarının isimleri genel olarak açıkça zikredilmemiş-tir. Bunun yerine muhataplar "o, onlar, insanlar, insanların çoğu, mü'minler, kâfirler ve ehl-i kitap" gibi lafızlarla anlatılmıştır. Bu lafızlar, meallerin ço-ğunda anlamın hedef dile aktarılması şeklinde değil, sadece metnin tercüme edilmesi şeklinde çevrilmektedir

Contexts and Audiences of the Expression"Aksar-un Nas" in the Holy Qur'an

The Holy Qur'an had been sent down as an active intervention and a speechto the existing problems and happenings in the society sent. Since the pro-gress steps, details and audiences of the subjects told in the Qur'an are knownto the people of that era, names of the audience of the verses were not usuallystated clearly. Alternatively, audiences are mentioned by expressions such as"he, them, humans, majority of humans, believers ?mumin?, disbelievers ?kaf-ir? and people of the book ?ahl al-Kitab?". Those expressions are not inter-preted in the way to reflect the meaning in the target language, but just trans-lated directly in most of renditions.In those renditions, since the audience whether being believer ?mumin?,mushrik, Jewish or Christian is not expressed in paranthesis or in a differentway,the reader of the rendtion who do not know the conditions of the era may have problems in understanding who is targeted by the message. Thereader has the similar problem in which degree he is questioned by theseverses and has difficulties in identifying the right message made to him by theverses. We think that such kind of a problem is seen in understanding theterm "Aksar-un Nas" which is seen in twenty verses in total and having com-peletely judgmental content. In this article, audience of the related expressionand how to be understood are described based on tafsir literature.

PDF

___

Altıntaş, Hayrani, "Dehriyye," DİA, İstanbul, 1994.
Altuntaş Halil, Şahin Muzaffer Kur´an-ı Kerim Meali, Diyanet İşleri Dini Yayınlar
Dairesi Başkanlığı, 3. Baskı, Ankara, 2005. Âlûsî, Mahmud Şükrü, Bulûğu'l-ereb fî ma'rifeti ahvali'l-Arab,Dâru'l-kütübü'l- ilmiyye, Beyrut, trs .
Âmidî, Seyfeddîn, el-İhkâm fî usûli'l-ahkâm, Beyrut, 1996.
Ateş, Ali Osman, İslam'a Göre Cahiliyye ve Ehl-i Kitab Örf ve Adetleri, Beyan Yayın- ları, İstanbul, 1996.
Belâzurî, Ahmet b. Yahya, Ensâbu'l-eşrâf, thk. Muhammed Hamidullah, Dâru'l- meârif, Mısır, trs.
Bulaç, Ali, Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Anlamı, Birim Yayınları, İstanbul, trs.
Cevad Ali, el-Mufassal fî târihi'l-Arab kable'l-İslam, Menşûrâtu´ş-Şerîf er-Radî, Bağ- dad, 1993.
Çelikkol, Yaşar, İslam Öncesi Mekke, Ankara Okulu Yay., Ankara, 2003.
Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara, 1991.
Ebu Ubeyde, Ma'mer b. Müsennâ, Eyyâmu'l-Arap kable'l-İslam, thk. Adil Câsım el- Beyâtî, I. Baskı, Beyrut, Alemu'l-Kütüp, 2003.
Feyizli, Hasan Tahsin, Feyzu'l-Furkan Kur'an Meâli, Dergah Ofset, İstanbul, 2001.
Gazali, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Ahmed, Mus- tasfâ, çev. Yunus Apaydın, Klasik yay., İstanbul, 2006.
Heyet (Karaman, Hayreddin; Özek, Ali ve diğerleri), Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Açıklamalı Meali, Mushaf-ı Şerif Basım Kurumu, Medine, 1992.
İbn Âşûr, Muhammed b. Tâhir, Tefsiru't-tahrîr ve't-tenvîr, Tunus, Dâru't- Tunûsiyye, 1984.
İbnu'l-Cevzî, Ebu'l-Ferec Cemaluddin Abdurrahman Ali, Zâdu'l-mesîr fî ilmi't- Tefsir,Beyrut, el-Mektebu'l-islamî, 1948.
, Nüzhetu'l-a'yuni'n-nevâzir fî ilmi'l-vucûh ve'n-nezâir, thk. Muhammed Ab- dulkerim Kâzım er-Râdî, Müessetu´r-risâle, 2. Baskı, Beyrut, 1985.
İbn Habîb, Ebu Ca'fer Muhammed b. el-Bağdâdî, el-Münemmak fî ahbâri Kureyş, thk. HurşidAhmed Fâruk, Âlemu'l-kütüp, I. Baskı, Beyrut, 1985.
, el-Muhabber, thk. Eliza Lİchtenstater, Beyrut, Dâru'l-îfâku'l-cedîde, 2009.
İbn Hişam, es-Sîretu'n-nebeviyye, thk. Mustafaes-Sakâ, İbrahim el-Ebyârî, Abdu'l- HafızŞelebî, Turâsu'l-İslâmî, trs.
İbn İshak, Muhammed b. Yesâr, Sîretuİbn İshak,thk. Muhammed Hamidullah, Ma'hedu´d-dirâsât ve'l-ebhâsli't-ta'rîb, trs.
İbn Kuteybe, el-Meârif, thk. Servet Ukkâşe, Kahire, trs.
Kelbî, Ebu'l-Munzir Hişâm b. Muhammed b. es-Sâib, Kitâbu'l-asnâm, thk. Ahmed Zeki Bâşâ, Dâru'l-kütübü'l vesâiki'l-kavmiyye, Kahire, 2009.
Koçyiğit, Talat, Kur'an'ı Kerim ve Türkçe Meali, Kılıç Kitabevi Yayın ve Dağıtım Ankara, 1997.
Kotan, Şevket, "Cahiliyye Dönemi Mekke Dîni: Ahmesîlik", Kur'an'ın Anlaşılması- na Katkısı Açısından Kur'an Öncesi Mekke Toplumu, İstanbul, 2011, s. 177-188.
Kurtubî, Abdullah b. Muhammed b. Ahmed, el-Câmiu liahkâmi'l-Kur'ân, thk., Abdullah b. Abdu'l-Hasen et-Türkî, I. Baskı, Beyrut, Müessetu'r-Risale, 2006.
Mâturîdî, Ebu Mansûr Muhammed b. Muhammed, Te'vîlâtü ehli's-sünne,Dâru'l- kütübü'l-ilmiyye, Beyrut, 2005.
Mukâtil, Ebu'l-Hasen b. Süleyman, Tefsîru Mukâtil b. Süleyman, thk. Ahmed Ferid, I. Baskı, Beyrut, Dâru'l-kütübü'l-ilmiyye, 2003.
Öğmüş, Harun, Câhiliyye Döneminde Araplar (Cahiliyye Şiirine Göre İslam Öncesi Arap Toplumu ve Kur'an'ın Getirdiği Değişim), İz Yay., İstanbul, 2013.
Öztürk, Mustafa, Kur'ân-ı Kerîm Meâli (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri), I. Baskı, İstanbul, Düşün Yayıncılık, 2011.
, "İslam Öncesi Arap Toplumunda Ahvâl-i Şahsiyye Hukuku," Kur'an'ın Anlaşılmasına Katkısı Açısından Kur'an Öncesi Mekke Toplumu, İstanbul, 2011, s. 229-273.
, ´´Bir Meal Problemi Olarak Hususi Hitapların Umumileştirilmesi´´, Kur´an´ın Türkçe mealleri ve Sorunları Sempozyumu, Erciyes Üni- versitesi İlahiyat Fakültesi, Kayseri, 05 Kasım 2010.
KUR'AN'DA "EKSERU'N-NÂS" LAFZININ BAĞLAMLARI ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ [2014] sayı: 37 201 OMÜİFD
, Kur'an, Tefsir ve Usûl Üzerine Proplemler, Tespitler, Teklifler, Ankara Oku- lu Yay., Ankara, 2011.
Polat, Fethi Ahmet, "Mekkî Surelerde Müşriklere Yönelik Eleştirel Dil", Kur'an Nüzulünün Mekke Dönemi, (9. Tefsir Akademisyenleri Buluşması), Çorum Be- lediyesi Kültür Yay. Çorum, 2013, s. 145-169.
Râzî, Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn,Mefâtihu'l-gayb, I. Baskı, Beyrut, Dâru'l-Fikr, 1981. , el-Mahsûl fî usûli'l-fıkh, Beyrut, 2008.
Tatar, Burhanettin, "Dilin ontolojik-Tarihsel Karakteri Üzerine Notlar", Din Dili Çalıştayı (Tebliğler), Kuramer (İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Kur'an Araş- tırmaları Merkezi), İstanbul, trs. s. 1-49.
Vahidî, Ebu'l-Hasen Ali b. Ahmed, el-Vasît fî tefsîri'l-Kur'âni'l-mecîd, thk. Komis- yon, Beyrut, 1994 .
Soysaldı, Mehmet, "İslam Öncesi Arap Toplumlarında Namaz, Zekât, Oruç, Hacc Uygulamaları," Kur'an'ın Anlaşılmasına Katkısı Açısından Kur'an Öncesi Mekke Toplumu, İstanbul, 2011.
Şehristânî, Ebü'l-Feth Tâcüddîn Muhammed b. Abdilkerîm b. Ahmed, el-Milel ve'n-nihal, çev. Mustafa Öz, İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 2008.
Taberî, EbûCa'fer Muhammed b. Cerîr, Câmiu'l-beyân 'an te'vîli âyi'l-Kur'an, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, Dâru´l-kütübü´-İlmiyye, Beyrut, 2005.
Yazır, Elmalılı Hamdi, Hak Dini Kur'an Dili, I. Baskı, İstanbul, Yenda Yayın- Dağıtım, 2000.
Yıldırım, Suat, Kur'an-ı Hakim'in Açıklamalı Meali, Işık Yay., İstanbul, 2005.
Zemahşerî, Ebu'l-Kâsım Mahmûd b. Ömer, el-Keşşâf an hakâiki't-tenzil, Beyrut, Dâru'l-ma'rife, 2008.