Hadise yönelik rasyonalist yaklaşımlar: Ehl‐i kur’an örneği
Bu çalışma İslâm’ı yalnızca Kur’an metnine indirgeyen bir anlayışın müesses formu olan Ehl‐i Kur’ân ekolünün ortaya çıkışını, sünnete yönelik düşüncelerini ve geliştirdikleri argümantasyonu ele almaktadır. 19. yüzyılda Hind alt kıtasında ortaya çıkan bu ekölün temsilcilerinin bir kısmı hadisi/sünneti tamamıyla reddederken bir kısmı da sayıları ona vardırmadıkları ve mütevatir olarak kabul ettikleri hadislerle yetinme yolunu seçmişler ortaya koydukları temel fikirleri nedeniyle de “İslam modernistleri” sıfatıyla anılmışlardır. Tüm ayrıntısına değinme imkanı olmasa da adı geçen ekolü, sünneti dini kaynaklar arasından çıkarmaya daha doğrusu tümüyle inkar edilmesi gereken bir rivayetler yığını olarak görmeye sevk eden hususlarda makalenin ele aldığı temel konular arasında sayılabilir.
Rationalist Approaches to the Hadith:The Case of Ehl‐i Kur’an People of the Quran)
This study deals with the group of people called ehl‐i Kur’an people of the Qur’an who accept only the Quran as a basic Islamic source and examines their rising, their basic thoughts concerning hadith and their arguments on their views. While some of the representatives of this group who came out from sub‐Indian Continent in the nineteenth century reject totally hadith and sunnah, the others who called Muslim Modernists accept only sound hadihts mutavâtir hadith that their numbers may reach at only ten. Although this article does not examine their views in detail, it tries to evaluate their basic thoughts concerning hadith that are basically negative.
___
- A’zâmî, Mustafa, “Sünnetin Geçmişte ve Günümüzde İhmâli Meselesi”, çev.: Abdullah Aydınlı, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1988, sayı: 8 ss. 281‐302.
- Atan, Abdullah Hikmet, Mâna ile Hadis Rivâyeti, (Doktora Tezi), MÜSBE, İstanbul,1994.
- Aziz Ahmed, Hindistan ve Pakistan’da Modernizm ve İslam, çev.: Ahmet Küskün, Yöneliş Yayınları, İstanbul, 1990.
- Aziz Ahmed, Hindistan’da İslam Kültürü Çalışmaları, çev.: Latif Boyacı, İnsan Yayınları, İstanbul, 1995.
- Başaran, Selman, “Hadislerde Mana Rivâyetinin Sonuçları”, UÜİFD, sayı: 3 Bursa, 1991, s.65‐76.
- Birışık, Abdülhamid, Hind Alt Kıtasında Urduca Tefsirler ve Ehl‐i Kur’ân Ekolü (Doktora Tezi), İstanbul, 1996.
- Brown, Daniel W., Rethinking Taradition: Modern Discussions of Sunna in Egypt and Pakistan, (Doktora Tezi), Chicago, 1993.
- Dihlevi, Şah Veliyyullah, Huccetullahi’l‐Bâliğa, thk.: Muhammed Şerif Sukker, Beyrut, 1413/1992.
- Ebû Dâvud, Süleyman b. Eş’as b. İshak el‐Ezdi es‐Sicistani, es‐Sünen, İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
- Esposito, John John Donohue, Değişim Sürecinde İslam, çev.: Ali Yaşar Aydoğan, Aydın Ünlü, İnsan Yayınları, İstanbul, 1991.
- Esposito, John L., Islam The Straight Path, Oxford University Press, Oxford, 1991.
- Hasan, Riaz, “Islamization an Analysis of Religious Political and Social Change in Pakistan”, Middle Eastern Studies, 1985, vol.: 21, Number: 3, ss. 263‐284.
- Hassan, Riaz, “İslamization: An Analysis of Religious Political and Social Change In Pakistan”, Middle Eastern Studies, 1985, vol.: 21, Number: 3, ss. 263‐284.
- Hatîb el‐Bağdâdî, Ahmed b. Ali Ebû Bekir, el‐Câmi li Ahlâki’r‐Râvî, Müessesetü’r‐ Risâle, Beyrut, 1991
- İbn Mace, Ebu Abdullah Muhammed b. Yezid er‐Rebei el‐Kazvini, es‐Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1992
- İlahi Bahş, Hadim Hüseyin, el‐Kurâniyyûn ve Şubehatuhum Havle’s‐Sünne, Mektebetu’s‐Sıddîk, Taif, 1409/1989.
- Kavak, Özgür, “Tecdîd mi Yeniden inşâ mı? Dihlevî’den Muhammed İkbal’e Hind Alt Kıtasında İctihad ve Taklîde Farklı Yaklaşımlar”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 2011, Sayı: 17, ss.193‐206.
- Kırbaşoğlu, Hayri, İslam Düşüncesinde Sünnet, Ankara Okulu Yay., Ankara, 1996.
- Lapidus, İra M., Modernizme Geçiş Sürecinde İslam Dünyası, çev.: Sefa Üstün, İstanbul, 1996.
- Mujahid, Sharif, “Sir Syed Ahmed Khan and Muslim Nationalizm in Indıa”, Isla‐ mic Studies, 1419/1999, vol.: 38, Number: 1, s. 97.
- Özafşar, Mehmet Emin, “Hadisin Neliği Sorunu ve Akademik Hadisçilik”, İslamiyât, 2000, c. III, sayı: 1, ss. 33‐53.
- Özafşar, Mehmet Emin, “Polemik Türü Rivâyetlerin Gerçek Mahiyeti”, İslâmiyat, 1998, c. I, sayı: 3, ss.19‐48.
- Öztürk, Mustafa, “Dini Hükümlerin Kaynağını Kur’an ile Sınırlandırma Eğiliminin Kaynakları ve Tutarlılığı”, Dini Hükümlerin Kaynağı ve Dini Metinlerin Anlaşılması Konusundaki Çağdaş Yaklaşımlar Çalıştayı, İsam Yay., İstanbul, 2010, ss.13‐67.
- Öztürk, Mustafa, “Tefsir Tarihinde Ehl‐i Kur’an Ekolü”, ÇÜİFD, Adana, 2003, c. III, sayı: 3, ss.167‐200.
- Öztürk, Yaşar Nuri, Kur’an’daki İslam, Yeni Boyut Yayınlar, 19. Baskı, İstanbul, 1997, s. 216.
- Sıddıkî, Mazharuddîn, İslam Dünyasında Modernist Düşünce, çev.: Murat Fırat, Göksel Korkmaz, Dergah Yayınları, İstanbul, t.y.
- Sıdkî, Muhammed Tevfik, “el‐İslamu Huve’l‐Kurânu Vahdehu”, Mecelletu’l‐ Menâr, 1324/1906, c. IX, Kahire, ss.515.
- Sibâî, Mustafa, İslam Hukukunda Sünnet, çev.: Kamil Tunç, Şura Yayınları, İstanbul, 1996.
- Smith, Wilfred Cantwell, Islam in Modern History, Princeton University Press, New Jersey, t.y.
- Şaban Ali Düzgün, Seyyid Ahmed Han ve Entellekltüel Modernizmi, Akçağ Yayınları, Ankara 1997.
- Şâtıbî, Ebû İshâk İbrahim b. Musa, el‐Muvâfakât fî Usûli’ş‐Şerîa, Dâru’l‐Ma‘rife, Beyrut, 1997.Ş
- Şâtibî, Ebû İshak İbrahim b. Musa, el‐Muvâfakât: İslami İlimler Metodolojisi, çev.: Mehmet Erdoğan, İstanbul, 1990.
- Tirmizî, Muhammed b. İsa, es‐Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1992.
- Titus, Murray T., The Religious Quest of India Indian Islam (a Religious History of Islam in India), Oriantal Books Reprint Corporation, ty.
- Wilson, Samuel Graham, Modern Movements Among Muslims, Fleming h. Rewell Company, Chicago, 1976.
- Zaferullah Dâûdî, Şah Veliyyullah’tan Günümüze Pakistan’da Hadis Çalışmaları, İnsan Yayınları İstanbul, 1995.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1986
- Yayıncı: ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler
Hadise yönelik rasyonalist yaklaşımlar: Ehl‐i kur’an örneği
Hz. İsa’nın Mehdi ve deccalle İlişkilendirilmesi üzerine
Kur’ân’ın nüzûl süreci ve nüzûl sırasını esas alan tefsir üzerine
Kurʹanʹın sosyal yaptırımsallığı
Mustafa CORA, Osman EYÜPOĞLU, Murat YILDIZ
Hadith and islamic law: The role of preunderstandings in hadith interpretation