Veraset ve İntikal Vergisinde Mali ve Sosyal Fonksiyonlara Aykırı Olan Vergi Harcamaları

Ekonomik büyüme, bölgesel kalkınma ve gelir dağılımında adaleti sağlamak gibi ekonomik veya sosyal amaçları gerçekleştirmek için bir maliye politikası aracı olarak vergi muafiyet, istisna, indirim gibi uygulamalarla devletin vergi gelirinden vazgeçmesine mali literatürde vergi harcaması denilmektedir. Vergi harcamaları, amaçları dışında kullanıldığında veya belirlenen sınırı aştığında hem vergi gelirlerinde önemli miktarda bir kayba hem de vergilemede adalet ilkesinden sapmalara neden olmaktadır. Vergi harcamaları teorik ve uygulamalar açısından irdelendiğinde tüm vergi türlerinde yer almaktadırlar. Bu çalışmanın konusunu, vergi ödeme gücünün bir göstergesi olan servetin, karşılıksız el değiştirmesi üzerinden alınan veraset ve intikal vergisi oluşturmaktadır. Hem vergilemede ödeme gücü ilkesi gereği hem de verginin mali ve sosyal fonksiyonları açısından veraset ve intikal vergisi vergi sistemi içinde mutlaka yer alması gerekmektedir. Buna rağmen bu verginin toplam vergi gelirleri içindeki payı sıfıra yakın seviyelerdedir. Bu vergiden toplanan gelirin bu kadar düşük olmasında vergi harcamalarının da payı bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türk veraset ve intikal vergisi kapsamında yer alan ve vergilemede adalet ilkesine aykırılık gösteren vergi harcamaları incelenerek, vergi harcamaları nedeniyle veraset ve intikal vergi gelirlerindeki erozyonu araştırmaktır.

Anahtar Kelimeler:

Vergilemede Adalet, Veraset ve İntikal Vergisi, Vergi Harcaması, Vergi İstisnası

Tax Expenditures Inconsistently with Financial and Social Functions in Inheritance and Transfer Tax

Tax immunity, exemption, discount, etc., as a fiscal policy means for achieve economic and social goals such as economic growth, regional development and justice in income distribution is called as tax expenditure in the financial literature. When tax expenditures are used outside of their purposes or exceed the specified limit, they cause both a decrease in tax revenues and deviations from the justice of taxation. Tax expenditures are included in all tax types when they are examined in terms of theoretical and practical aspects. The tax that constitutes the subject of this work is the inheritance and transfer tax as the tax type on the wealth. Tax expenditures are one of the main determinants of inheritance and transfer tax income, which must be included in the tax system in terms of financial and social functions and an indicator of the tax payment power. The aim of this study is to search , tax expenditures which are included in Turkish inheritance and transfer tax and in contradiction to the principle of justice in taxation and tax erosion in inheritance and transfer tax revenues due to reasons of tax expenditures.

Keywords:

Justice of Taxation, Inheritance and Transfer Tax, Tax Expenditures,

PDF

___

Aaron, H.J., & Munnell, A. H. (1992). Reassessing the Role for Wealth Transfer Taxes. National Tax Journal, 45(2), 119-143.
Aksoy, Ş. (2010). Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
Aktan, C.C., Dileyci, D. & Vural, T. (Eds.). (2017). Vergi Ne Üzerinden Alınmalı?: Vergi Konusunun Seçiminde Optimalite ve Meşrutiyet. Kamusal Finansman: Vergileme. (Ed.) Aktan, C.C., Ankara: Seçkin Yayın, 53-79.
Birch, T. D. (1988). Justice in Taxation: An Appraisal of Normative Tax Theory. Social Science Quarterly, 69(4), 1005-1013.
Boháč, R. (2010). Inheritance Tax, Gift Tax and Real Estate Transfer Tax in the Czech Republic. Socialinių Mokslų Studijos Social Sciences Studies, 2(6), 93-105.
Bumko. www.bumko.gov.tr, Erişim tarihi: 15.01.2018.
Burman, L. E. (2003). Is the Tax Expenditure Concept Still Relevant? National Tax Journal, 56(3), 613-627.
Chatalova, N. & Evans, C. (2013). Too Rich to Rein in? The Under-utilised Wealth Tax Base. eJournal of Tax Research, 11 (3), 434-452.
Cole, A. (2015). Estate and Inheritance Taxes around the World, No: 458. https://taxfoundation.org/estate-and-inheritance-taxes-around-world/ Erişim tarihi: 01.04.2018.
Erdem, M., Şenyüz, D. & Tatlıoğlu, İ. (2017). Kamu Maliyesi. (14. baskı), Bursa: Ekin Yayın.
European Commission (2014), Cross-country Review of Taxes on Wealth and Transfers of Wealth. Specific Contract No:8.
EY. (2017), Worldwide Estate and Inheritance Tax Guide. http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/ey-worldwide-estate-and-inheritance-tax-guide-2017/$File/ey-worldwide-estate-and-inheritance-tax-guide-2017.pdf, Erişim tarihi: 20.03.2018.
Ferhatoğlu, E. (2005). Bir Kamu Harcaması Türü Olarak Vergi Harcaması Ve Türk Kurumlar Vergisi Açısından Değerlendirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 77-93.
Giray, F. (2002). Vergi Harcamaları: Harcama Vergileri Açısından Analizi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 27-52.
Giray, F. (2015). Maliye Tarihi. (6. baskı), Bursa: Ekin Yayın.
Kayalıdere, G. & Özcan, P. M. (2012). Gelir Vergisi Açısından Vergi Harcamalarının Analizi: Türkiye Ve Bazı Oecd Ülke Örnekleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 341-366.
Kılıçaslan, H. (2011). Veraset Vergisini Kaldırmak: Kayıt Dışı Ekonomi Bağlamında Bir Değerlendirme ve Yeni Bir Düzenleme Önerisi. Maliye Dergisi, 161, 337-346.
Kraan, D. J. (2004). Off-budget and Tax Expenditures. OECD Journal on Budgeting, 4(1), 121-42.
Mcdonald, H. (2010). Türk Vergi Sistemindeki Vergi Harcamalarının Etkinlik Ve Verimlilik Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir, Turkey.
Millipiyango. www.millipiyango.gov.tr, Erişim tarihi: 10.01.2018.
Mintz, J. M. (1991). The Role of Wealth Taxation in the Overall Tax System. Canadian Public Policy / Analyse de Politiques, 17(3), 248-263.
Muhasebat. https://www.muhasebat.gov.tr/content/genel-yonetim-mali-istatistik-detayi?tabId=1&pageId=4, Erişim tarihi: 15.02.2018.
OECD, https://stats.oecd.org/Index.aspx?DataSetCode=REV#, Erişim tarihi: 15.03.2018.
OECD, (2010). Tax Expenditures in OECD Countries.
Ömür, Ö.M. & Gerçek, A. (2017). Türkiye ve Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Servet Vergilerinin Karşılaştırılması. MCBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 15 (2), 197-216.
Öz, E., Kutbay, H. & Buzkıran, D. (2014). Türk Servet Vergisine Modern Bir Yaklaşım. Gümrük ve Ticaret Dergisi, 2 (4), 1-19.
Saraç, Ö. (2010). Vergi Harcamaları ve İktisadi Etkileri. Maliye Dergisi, 159, 262-277.
Saraçoğlu, F. (2000). Vergi Erozyonu Açısından Gelir Vergisinde Yer Alan Müesseselerin Analizi. G.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, 2, 79-96.
Stiglitz, J. E. & Boskin, M. J. (1977). Some Lessons From the New Public Finance. American Economic Review, 67(1), 295-301.
Surrey, S. S. & McDaniel, R. R. (1985). Tax Expenditures, Harvard Universirty Press.
Şafak, H. & Yurtsever, H. (2015). Servet Vergilerinden Veraset ve İntikal Vergisi Üzerine Değerlendirmeler. Ege Akademik Bakış, 15 (1), 27-37.
Şenyüz, D., Yüce, M. & Gerçek A. (2016). Türk Vergi Sistemi. (13. baskı), Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
Tekin, A. & Gürçam, Ö. S. (2015). Vergi Harcamaları: Seçilmiş Bazı Oecd Ülke Uygulamaları. AKÜ İİBF Dergisi, 17 (2), 138-158.
Uras, G. (2017). Şans Oyunlarına Bir Yılda 15.4 Milyar TL Harcadık. http://www.milliyet.com.tr/yazarlar/gungor-uras/sans-oyunlarina-bir-yilda-15-4 2575214/, Erişim tarihi: 15.02.2018.