Feodalizmden Kapitalizme Geçiş: Robert Brenner ve Siyasal Birikim

Feodalizmden kapitalizme geçiş sürecinin analizi özellikle Marksist iktisat tarihinde her zaman ilgi çeken bir konu olagelmiştir. Literatürde “geçiş tartışması” olarak adlandırılan bu süreç üzerine yapılan tartışmalar halen sonlanmamıştır. Bunun en temel nedeni, feodalizmin doğuşuna ve gerilemesine neden olan güçlerle kapitalizmin doğuşuna neden olan güçlerin analizinde farklı kavramsallaştırmalardan kaynaklanmaktadır. Bu makale Robert Brenner’in feodalizmden kapitalizme geçiş üzerine düşüncelerinin incelenmesine odaklanmıştır. Bu bağlamda Brenner’in “siyasal birikim” kavramı, lordlar ve köylüler arasındaki sınıf güçleri dengesi, geçiş sürecinde demografiye ilişkin görüşleri ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

İktisat Tarihi, İktisadi Düşünce Tarihi, Robert Brenner, Siyasal Birikim

Transition from Feudalism to Capitalism: Robert Brenner And Political Accumulation

The analysis of the transition from feudalism to capitalism has always been a focus point especially in Marxist history of economics. The debates on this period that is called as the “transition debate” in the literature, has not been concluded, yet. The very first reason of that is the difference in the conceptualisation in the analysis of the forces causing the birth and collapse of the feudalism and the forces causing the capitalism to emerge. This paper focuses on the examination of the thoughts of Robert Brenner on the transition from feudalism to capitalism. In this context, the considerations of Brenner on the class forces balance between the landlords and peasants, the demography on the transition period together with the “political accumulation” concept of him.

Keywords:

Economic History History of Economic Thought, Robert Brenner, Political Accumulation, Transition to Capitalism,

PDF

___

Brenner, Robert, 1977, “The Origins of Capitalist Development:a Critique of Neo-Smithian Marxism”, New Left Review, sayı: 104.
Brenner, Robert, 1978, “Dobb on the transition from feudalism to capitalism”, Cambridge Journal of Economics, 1978, sayı: 2.
Brenner, Robert, 1989, “Bourgeois Revolution and Transition to Capitalism”, içinde: A. L. BEIER, D. CANNADINE and J. ROSENHEIM (Ed.), The First Modern Society, Cambridge, 1989, s. 280.
Brenner, Robert, 1990a, “The Agrarian Roots of European Capitalism”, içinde: T. H. Aston and C. H. E. Philpin (Ed.),The Brenner Debate, Cambridge University Pres, Cambridge.
Brenner, Robert, 1990b, “Agrarian Class Structure and Economic Development in Pre-Industrial Europe”, içinde: T. H. Aston and C. H. E. Philpin (Ed.), The Brenner Debate, Cambridge University Press, Cambridge, 1990, s. 11.
Brenner, Robert, 1990c, “Feudalism”, içinde: John Eatwell (Ed.), The New Palgrave Marxian Economics, Macmillian, London.
Dobb, Maurice,1974, “Bir Cevap”, içinde: Rodney Hilton (der.) Feodalizmden Kapitalizme Geçiş Süreci, Çev.: Çetin Yetkin, May Yayınları, İstanbul.
Dobb, Maurice, 1992, Kapitalizmin Gelişimi Üzerine İncelemeler, Çev.:F. Akar, Belge Yayınları, İstanbul.
Marx, Karl, 1986, Kapital, C. I, Çev.: Alaattin BİLGİ, Sol Yayınları, Ankara.
Marx, Karl, 1990, Kapital, C. III, Çev.: Alaattin BİLGİ, Sol Yayınları, Ankara.
Marx, Karl, 1995, Komünist Manifesto, Çev.: Muzaffer ERDOST, Sol Yayınları, Ankara.
Mooers, Colin, 1997, Burjuva Avrupa’nın Kuruluşu, Çev: B. Sina ŞENER, Dost Kitabevi, Ankara, 1997, s. 73.
Oğuz, Şebnem, 2007, “Maddeci Tarih Yazımında Temel Tartışmalar”, Praksis, sayı: 17.
Sweezy, Paul, 1974, “Bir Eleştiri”, içinde: Rodney Hilton (der.), Feodalizmden Kapitalizme Geçiş Süreci, Çev. Çetin YETKİN, May Yayınları, İstanbul.
Üşür, İşaya, 1988, “Sanayi Devrimi: Bir Devrim Neyi Anlatır?”, İktisat Dergisi, Ekim, sayı: 287.
Üşür, İşaya, 1984, “Feodalizmden Kapitalizme Geçiş”, Yapıt, sayı: 7.
Üşür, İşaya, 1991, “Teknoloji ve Tarih: Farklı ‘Vizyon’lar, Benzer Sonuçlar”, Onbirinci Tez Kitap Dizisi, sayı. 11.
Üşür, İşaya, 1992, “‘Kapitalizmin Gelişmesi Üzerine İncelemeler’ ve Geçiş Tartışmaları: Bir Takdim”, içinde Maurice Dobb, Kapitalizmin Gelişimi Üzerine İncelemeler, çev.: F. Akar, Belge Yayınları, İstanbul.
Wood, Ellen Meiksins, 2003, Kapitalizmin Kökeni- Geniş Bir Bakış, çev. A.Cevdet Aşkın, Epos Yayınları, İstanbul.
Wood, Ellen Meiksins, 1996, “Capitalism, Merchants and Bourgeois Revolution: Reflections on the Brenner Debate and its Sequel”, International Review of Social History, vol: 41, No: 2.