Kentsel Dönüşüm Ombudsmanliği Mümkün Mü?: Türkiye İçin Bir Model Önerisi

Türkiye’de Ombudsmanlık Kurumu 2010 yılında gerçekleştirilen Anayasa değişikliği ile anayasal zemine kavuşmuş ve 2012 yılı halk oylamasıyla kurularak 2013 yılından itibaren Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne bağlı bir denetim mekanizması olarak faaliyetlerini sürdürmektedir. Vatandaşlar ile kamu kurumları arasında oluşan uyuşmazlığın giderilmesine yardımcı olan bu kurum farklı alanlara ilişkin kararlar almaktadır. Alınan kararlar arasında ülkemizde son yıllarda hız kazanan kentsel dönüşüm uygulamaları da bulunmaktadır. Ancak gün geçtikçe sayısı artan kentsel dönüşüm uygulamalarına ilişkin problemler de artmaktadır. Kendine has farklı özellikleri içerisinde barındırması problemlerin çözümünü zorlaştırmaktadır. Çalışmanın amacı da vatandaşların kentsel dönüşüm uygulamaları sonucunda mağduriyetlerinin giderilmesinde ombudsmanlık kurumunun nasıl etkin bir şekilde çözüm üretebileceğidir. Türkiye’de kurulacak bir kentsel dönüşüm ombudsmanlığı kurumu, bölgeler düzeyinde vatandaşlarla doğrudan irtibat halinde olabilmesi ve paydaşlar arasında yaşanan sıkıntıların çözümünde uzlaştırıcı tavır sergileyerek gerçekleştirilmesi planlanan projelerin hız kazanmasında kilit rol oynayacaktır. Bu noktadan hareket ile çalışmada kurulması önerilen kentsel dönüşüm ombudsmanlığının yapısı, işleyişi, başvuru koşulları ve kararlarına ilişkin bir model önerisi geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Ombudsman, Kentsel Dönüşüm, Türkiye

Is an Ombudsman Institute Possible for Urban Transformation? A Model Suggestion for Turkey

The Ombudsman institution reached a constitutional ground with the constitutional amendment in 2010 in Turkey and has been conducting its activities as an affiliated inspection mechanism of the Turkish Grand National Assembly since 2013 after being established by the referendum in 2012. The institution, providing resolutions in case of any disputes between citizens and public institutions, takes decisions regarding different areas. The decisions taken also include the implementation of urban transformation which has been increasing rapidly in recent years. On the other hand, problems related to the urban transformations have also been increasing day by day. Having different features special to the urban transformation makes it difficult to solve these problems. The aim of the study is to indicate how the ombudsman institution can find solutions effectively to relief unfair treatments to the citizens as the result of the implementations of urban transformation. An urban transformation ombudsman institution to be established in Turkey will play a key role in terms of accelerating the projects to be realized by presenting a mediator behavior for the solutions of the problems between citizens and the shareholders and being able to be in direct communication with the citizens at regional level. From this point of view, a model regarding the structure, functioning, application requirements and decisions of the urban transformation ombudsman institution recommended to be established in the study is developed.

Keywords:

Ombudsman, Urban Transformation, Turkey,

PDF

___

Abedin, N. (2011). Conceptual and functional diversity of the ombudsman ınstitution: A classification. Administration & Society, SAGE Publications, 43(8), 896 –929.
Baykara, S. T. (2014). Kentsel dönüşümde finansal destekleme ve mali işlemler rehberi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Binder, T., Iglese, M. and Waarden, F. (2017). The european ombudsman: Democratic empowerment or democratic deficit?. Barriers Towards EU Citizenship, Experiences with the European Ombudsman Report D8.9, 1 – 55.
Candas, E., Flacke, J, and Yomralıoğlu, T. (2016). Understanding Urban Regeneratıin In Turkey, The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Volume XLI-B4, 2016 XXIII ISPRS Congress, 12–19 July 2016, Prague, Czech Republic.
Coşkun, Burak ve Günaydın, Hamza (2015). Ombudsmanlığın kökeni meselesi bağlamında Türk-İslâm devlet geleneğinde şikâyet hakkının kurumsal tekâmülü, Ombudsman Akademik Dergisi, 3, 9-60.
Diamandouros, P. N. (2006). The Ombudsman Instıtutıon And The Qualıty of Democracy, Graduate School in Political Science, University of Siena, 1 – 20.
DPT, (1995). 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara.
DPT, (2000). 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara.
DPT, (2006). 9. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara.
DPT, (2013). 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ankara.
Efe, H. (2011). Avrupa ombudsmanı’nın AB içinde iyi yönetim, hukukun üstünlüğü ve insan haklarını koruyucu rolü. Avrupa Çalışmaları Dergisi, 19(2), 1 – 30. Eryılmaz, B. (2017). Kamu yönetimi, 10. Baskı, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Fendoğlu, H.T. (2010). Kamu denetçiliği, Stratejik Düşünce Enstitüsü, 1 – 20.
Gökçe, A. F. (2012). Çağdaş kamu yönetiminde kamu denetçiliği (ombudsmanlık) ve Türkiye için askeri ombudsmanlık önerisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 203 – 227.
Güngör Efgan, N. ve Şahin, B. (2007). Kentsel dönüşüm projesi kapsamındaki hacılar mahallesinde yaşayanların bu projeye bakışları. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 24(1), 83 – 106.
Hansen, H. G.(2005). Trends leading to the establishment of a european ombudsman. The European Ombudsman Origins, Establisment, Evolution, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg, 13 – 26.
Harden, I. (2000), When europeans complain the work of the european ombudsman. The Cambridge Yearbook of European Legal Studies, III. (Oxford – Portland Oregon), 199 – 237.
Kamu Denetçiliği Kurumu (2018). 6 Aylık Faaliyet Raporu. https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/pdf/2018-6-aylik-rapor.pdf (Erişim Tarihi: 25.10.2018).
Kamu Denetçiliği Kurumu (2017). Faaliyet Raporu, https://www.ombudsman.gov.tr/wp-content/uploads/2018/03/2017-y%C4%B1l%C4%B1-y%C4%B1ll%C4%B1k-faaliyet-raporu.pdf, (Erişim Tarihi: 18.06.2018).
Kamu Denetçiliği Kurumu (2017). Yıllık Rapor, https://www.ombudsman.gov.tr/wp-content/uploads/2016/06/2017-y%C4%B1ll%C4%B1k-rapor-SON-PDF.pdf, (Erişim Tarihi: 18.06.2018).
Kamu Denetçiliği Kurumu (2016). Yıllık Rapor, https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/KDK-2016-YILLIK-RAPORU.pdf (Erişim Tarihi: 18.06.2018)
Kamu Denetçiliği Kurumu (2015). Yıllık Rapor, https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/kdk-2015-yillik-rapor.pdf (Erişim Tarihi: 18.06.2018)
Kamu Denetçiliği Kurumu (2014). Yıllık Rapor, https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/kdk-2014-yillik-rapor.pdf (Erişim Tarihi: 18.06.2018)
Kamu Denetçiliği Kurumu (2013). Yıllık Rapor, https://www.ombudsman.gov.tr/contents/files/kdk-2013-yillik-rapor.pdf (Erişim Tarihi: 18.06.2018)
Kiraz, A. G. (2015). A’dan z’ye kentsel dönüşüm, 5. Baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
Koç, O. (2015). Yeni örgütlerin ortaya çıkışı: Türk kamu denetçiliği kurumu örneği, Ombudsman Akademik Dergisi, 2, 11 – 33.
Konbul, Y. and Çete, M. (2014). An overview of urban regeneration projects in Turkey. https://www.researchgate.net/publication/261877576, 257 – 264. (Erişim Tarihi: 08.06.2018).
Mccormıck, K., Anderberg, S., Coenen, L. and Neij, L. (2013). Advancing Sustainable Urban Transformation. Journal of Cleaner Production, Lund University, 1 – 25.
Neto, P. and Serrano, M. M. (2011). Governance and creativity on urban regeneration processes. CEFAGE-UE Working Paper, V: 07, Portugal.
Ofgem, (2015). Review of ombudsman services: Energy, lucerna partners. https://www.ofgem.gov.uk/sites/default/files/docs/2015/09/review_of_ombudsman_services_energy_2.pdf, (Erişim Tarihi: 26.11. 2018).
Salman, R. (2006). The ombudsman ınstitution: A view from the rule of law. https://www.researchgate.net/publication/291523846, (Erişim Tarihi: 25.05.2018).
Satyanand, J.A. (1999). The ombudsman concept and human rights protection, Victoria University of Wellington Law Review, 29, 19 – 26.
Sezen, S. (2001). Ombudsman: Türkiye için nasıl bir çözüm?, Amme İdaresi Dergisi, 34(4), 71 – 96.
Şengül, Ü., Eslemian, S. ve Eren, M. (2013). Türkiye’de istatistikî bölge birimleri sınıflamasına göre düzey 2 bölgelerinin ekonomik etkinliklerinin VZA yöntemi ile belirlenmesi ve tobit model uygulaması, Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21), 75-99.
Tsenkova, S. (2002). Urban regeneration learning from the British experience. Faculty of Environmental Design University of Calgary, Canada.
ULI (Urban Land Institute) (2014). Ten principles for urban regeneration making shanghai a better city. http://u8exw1v61hx3arztw1xk9nyp-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/sites/126/2013/02/ULI-regeneration-report_Final_Print-EN-0917-3MB.pdf, (Erişim Tarihi: 03.12.2018).
Uslu, G. ve Uzun, B. (2014). Kentsel dönüşüm projelerinde deprem etkisi, Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi. 6(2), 1 – 11.
Yatkın, A. ve Taşer, İ. (2015). Kamu yönetiminde denetim aracı olarak ombudsmanlık: Türkiye ve avrupa birliği karşılaştırmalı örnek olay araştırması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 25(1), ss. 89 – 103.
Zengin, G. (2017). Yerel yönetimlerde kamu denetçiliği: İngiltere yerel yönetim ombudsmanlığı, Strategic Public Management Journal, 3(6), 35 – 56.
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun, 2012.
6328 Sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu, 2012.
Gottehrer, D. M. (2009). Fundamental elements of an effective ombudsman ınstitution. Stockholm Conference, http://www.theioi.org/downloads/934ch/Stockholm%20Conference_15.%20Plenary%20Session%20II_Dear%20Gottehrer.pdf, (Erişim Tarihi: 15.05.2018).