Korasion: Görünmez Hale Gelen Bir Kilikia Kasabası

Geç Antik Çağ’da (yeniden?)kurulmuş ve 7. yüzyılda terk edilmiş olan Korasion, Seleukeia a.K. ve Korykos arasında bulunan bir kıyı yerleşimidir. Buradaki anıtlar, 20. yüzyılın başlarında dikkate değer derecede iyi korunmuşken, daha sonraki dönemde yaşanan yoğun iskân sadece birçok yapıya zarar vermekle kalmamış, kalanları da görünmez kılarak, arkeolojik arazi çalışmalarını imkânsız hale getirmiştir. Erken arkeolojik ve epigrafik çalışmaların net bir biçimde ortaya koyduğu yerleşimin tahmin edilebilir öneminden ötürü, var olan buluntuları özetlemek, yeniden değerlendirmek, bir bağlam içerisine yerleştirmek ve bu Geç Antik Çağ yerleşiminin muhtelif yönlerine işaret etmek elzemdir. Bahsedildiği üzere hâlihazırda ve ileride Korasion'da arazi çalışması yürütmenin olanaksız olmasından ötürü, bu makalede 19. yüzyıl ve 20. yüzyıl başlarına tarihlenen veri, çizim ve görüntülerin analizine dayanan bir yaklaşım izlenmektedir. Bunu yaparken, ağırlıklı olarak yerleşimin bilinen yapıları olan, aralarında yalnızca iki bazilika değil, yeniden çizilmiş planları ve kısmen yenilenmiş rekonstrüksiyon ve analizleri ile birlikte sunulan bazı sivil mimari örneklerine de odaklanılmıştır. Ayrıca, çoğunlukla mezar anıtlarına ait olan epigrafik veriler –ilk kez- sistematik olarak değerlendirilmiş ve bir bağlam içerisine oturtulmuşlardır. J. Keil ve A. Wilhelm tarafından belgelenen, sayısı 80’i aşan yazıtlar, mezar anıtlarının dekorasyonu ve geniş mekânsal düzenlemesi ile bir araya getirildiğinde, saf bir Geç Antik Çağ kıyı yerleşiminin toplumsal yapı ve alışkanlıklarına dair ilginç bir bakış açısı sunmaktadır. Son olarak, hem yukarıda bahsi geçen erken çalışmaların yazılı, çizili ve fotoğrafı çekilmiş malzemelerine hem de bu makalenin sonuçlarına dayanan yerleşimin plan rekonstrüksiyonunun büyük ölçüde güncellenmiş bir versiyonu metne dâhil edilmiştir. Bu suretle, bu makale bundan sonraki karşılaştırmalı çalışmalar için uygun bir zemin sunmayı amaçlamaktadır.

PDF

___

Allen 1987 Allen, W.S., Vox Graeca: a guide to the pronunciation of classical Greek, Cambridge – New York.
Aydınoğlu 2015 Aydınoğlu, Ü., Kanytellis (Kanlıdivane): Dağlık Kilikya'da Bir Kırsal Yerleşimin Arkeolojisi, Kilikia Arkeolojisini Araştırma Merkezi Yayınları 4, Istanbul.
Barnes 1975 Barnes, T. D., “The Unity of the Verona List.”, ZPE 16, 275-278.
Barnes 1982 Barnes, T. D., The new empire of Diocletian and Constantine, Cambridge/MA, 201-208.
Beaufort 1817 Beaufort, F., Karamania, or, A brief description of the south coast of Asia-Minor and of the remains of antiquity: With plans, views, &c. collected during a survey of that coast, under the orders of the Lords commissioners of the Admiralty, in the years 1811-1812, London.
Bell 1907 Bell, G. L., Notes on a Journey through Cilicia and Lycaonia, Revue Archéologique⁴, 9, 18-30.
Bent 1891 Bent, J. T., “A Journey in Cilicia Tracheia”, JHS 12, 206-224.
Bonnet – Lipsius 1903 Bonnet, M. – Lipsisus, R.A. (Hrsg.), Acta Apostolorum Apocrypha, Acta Philippi et Acta Thomae. Accedunt Acta Barnabae, Leipzig.
Borgia 2014 E. Borgia, “Elaiussa Sebaste: Note su un’inscrizione funeraria dalla basilica bizantina delle grandi terme”, ScAnt 20, 59-69.
Durukan 2005 Durukan, M., Monumental Tomb Forms in the Olba Region, AnatSt 55, 107-126.
Durukan 2006 Durukan, M., “Doğu Dağlık Kilikia´da (Olba Gölgesinde) Bulunan İki Yeni Mezar Anıtı”, Tüba-Ar IX, 125-138.
Durukan 2009 Durukan, M., “Chronology of the Tempel tombs in Rough Cilicia”, BYZAS 9, 343-370.
Eichner 2011 I. Eichner, Frühbyzantinische Wohnhäuser in Kilikien. Baugeschichtliche Untersuchung zu den Wohnformen in der Region um Seleukeia am Kalykadnos, IF 52, Tübingen.
Equini-Schneider 1999 Equini-Schneider, E., Campagne di scavo 1995 - 1997. Elaiussa Sebaste I, Rom.
Equini-Schneider 2003 Equini-Schneider, E., Un porto tra Oriente e Occidente, Elaiussa Sebaste II, BAr 37, Rom.
Equini-Schneider 2010 Equini-Schneider, E., Elaiussa Sebaste III. L’agora romana, Istanbul.
Equini Schneider 2013 Equini Schneider, E., “Elaiussa Sebaste: 2011-2012 Excavation and Conservation Work”, KST 35, 415-427.
Equini Schneider 2014 Equini Schneider, E., “Elaiussa Sebaste: 2013 Excavation and Conservation Work”,KST 36, 561-574.
Equini Schneider 2015 Equini Schneider, E.,“Elaiussa Sebaste: 2014 Excavation and Conservation Work”, KST 37, 479-492.
Feld 1963 Feld, O., “Bericht über eine Reise durch Kilikien”, IstMitt 13/14, 88-107.
Forsyth 1957 Forsyth, G. H., “Architectural Notes on a Journey through Cilicia”, DOP 11, 223-236.
Gignac 1976 Gignac, T., A grammar of the Greek papyri of the Roman and Byzantine periods, Testi e documenti per lo studio dell'antichità 55, Mailand.
Gough 1972 Gough, M. R. E., “The Emperor Zeno and some Cilician Churches”, AnatSt 22, 199-212
Hagel – Tomaschitz 1998 Hagel, S. – Tomaschitz, K., Repertorium der westkilikischen Inschriften. Nach den Scheden der kleinasiatischen Kommission der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, ETAM 22, Wien.
Hellenkemper – Hellenkemper-Salies – Hild 1984 Hellenkemper, H. – Hellenkemper-Salies, G. – Hild, F., Kommagene – Kilikien – Isaurien. Reallexikon zur Byzantinischen Kunst 4, 182-356.
Hellenkemper – Hild 1990 Hellenkemper, H. – Hild, F., Kilikien und Isaurien. Tabula Imperii Byzantini, 5, Wien.
Hill 1981 Hill, S., “Early Church Planning in Rough Cilicia”, in: Hornus, J.-M. (Hrsg.), Architecture of the Eastern Churches, Birmingham, 27-37.
Hill 1994 Hill, S., “When is a Monastery not a Monastery?”, in: Kirby, A. – Mullet, M. (Hrsg.), The Theotokos Evergetis and Eleventh-century Monasticism, Belfast, 137-145.
Hill 1996 Hill, S., The Early Byzantine Churches of Cilicia and Isauria, Birmingham.
Kaplan 2013 Kaplan, D., Kılıkıa Bölgesi Roma İmparatorluk Dönemi Mimari Süslemeleri, Diss., Mersin.
Kaplan 2015 Kaplan, D., “Kanytellis’in Roma Dönemi Mimari Süslemeleri”, in: Aydınoğlu, Ü., (Hrsg.), Kanytellis (Kanlıdivane): Dağlık Kilikya'da bir kırsal yerleşimin arkeolojisi, Kilikia arkeolojisini araştırma merkezi yayınları 4, Istanbul, 89-99.
Keil – Wilhelm 1915 Keil, J. – Wilhelm, A., Vorläufiger Bericht über eine Reise in Kilikien, JÖAI 18, 19-34.
Keil – Wilhelm 1931 Keil, J. – Wilhelm, A., Denkmäler aus dem Rauhen Kilikien, MAMA III, Manchester.
von Leutsch 1856 von Leutsch, E., Der Geograph Artemidoros von Ephesos, Leipzig.
Linnemann 2013 Linnemann, J., Die Nekropolen von Diokaisareia. Diokaisareia in Kilikien - Ergebnisse des Surveys 2001-2006, III, Berlin.
Pilhofer 2018a Pilhofer, P., Das frühe Christentum im kilikisch-isaurischen Bergland. Die Christen der Kalykadnos-Region in den ersten fünf Jahrhunderten, Berlin.
Pilhofer 2018b Pilhofer, P., Die Löwen der Berge. Lebendige, steinerne und literarische Löwen im Rauhen Kilikien, in: C. Breytenbach – J. Ogereau (Hrsg.), Identity and Authority in Emerging Christianities in Asia Minor and Greece, ECAM 2, Leiden, 168-197.
Ruffing 2008 Ruffing, K., Die berufliche Spezialisierung in Handel und Handwerk, Rahden.
Varinlioğlu 2007 Varinlioğlu, G., “Living in a Marginal Environment: Rural Habitat and Landscape in Southeastern Isauria”, DOP 61, 287-317.
Varinlioğlu 2013 Varinlioğlu, G., Rural Habitat in the Hinterland of Seleucia ad Calycadnum During Late Antiquity, in: M.C. Hoff – R.F. Townsend, Rough Cilicia. New Historical and Archaeological Approaches. Proceedings of an International Conference held at Lincoln, Nebraska, October 2007, Oxford, 199-209.
Westphalen 2008 Westphalen, S., Liturgie oder Gestaltung? Form und Funktion von Apsisnebenräumen im kilikischen Kirchenbau des 5. und 6. Jahrhunderts, Habil. Göttingen.
Westphalen 2015 Westphalen, S., Die Kirche von Işıkkale, Olba 23, 535-552.