SEYİTÖMER HÖYÜK’DE ELE GEÇEN MÜHÜRLÜ AMPHORA KULPLARI

Bu makalenin amacı Seyitömer Höyük’de ele geçen mühürlü amphora kulplarının bilim dünyasına tanıtılmasıdır. Çalışmamız kapsamında değerlendirilmeye çalışılan amphora parçaları höyüğün Hellenistik Dönemi’ne ait II. Tabakası ile ilişkili olarak bulunmuşlardır. Mevcut amphora parçaları içerisinde Thasos, Rhodos ve Khios amphoraları ile ilişkilendirilen örnekler yer almaktadır. Bunlardan Thasos amphoraları diğerlerine göre daha fazla sayıdadır. Bu çalışmada mühürlü amphora kulp parçalarının üretim yerleri tespit edilerek sınıflandırılmış, kataloğu yapılmış ve ait oldukları kontekstler ve diğer merkezlerden ele geçen benzer örnekleri göz önünde bulundurularak tarihlendirilmeye çalışılmıştır. Mevcut ticari amphora parçaları Seyitömer Höyüğün Hellenistik Dönemde Ege dünyası ile çok yoğun olmasa da ticari ilişkilerinin olduğunu göstermektedir.

Stamped Amphora Handles from Seyitömer Höyük

The aim of this study is to introduce the stamped amphora handle fragments discovered at Seyitömer Höyük. These fragments are related to Layer II of the mound which is dated to the Hellenistic Period and to the amphorae of Thasos, Rhodes and Khios. The quantity of Thasian amphora handles are much more than the handles belonging to the other two sites. In the present study, the production sites of the stamped amphora handles are determined, classified, catalogued and dated in view of the contexts they belong and by comparing similar findings discovered at other sites. The commercial amphora fragments discovered at Seyitömer Höyük indicate that the site had, even if not very strong, trade relations with the Aegean Region during the Hellenistic period.

___

Adak Adıbelli 2016a Adak Adıbelli, I., “2014 Kırşehir Kale Höyük Kazısı”, KST 37/3, 2016, 45-56.
Adak Adıbelli 2016b Adak Adıbelli, I., “Kırşehir Kale Höyük Kazıları”, Kırşehir Arkeoloji ve Paleoantropoloji Çalışmaları, 2016, 83-104.
Alkaç 2011 Alkaç, E., “Mithridates Savaşları Sırasında Khios’un Şarap İhracatı”, Arkeoloji Dergisi XVI, 131-141.
Alkaç 2012 Alkaç, E., Hellenistik Dönem’de Khios’ta Mühürlü Amphora Üretimi ve Mühürleme Sistemleri, Mersin Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mersin.
Aydın 1991 Aydın, N., “Seyitömer Höyük Kurtarma Kazısı 1989”, MKKS I, 191-204.
Bilgen – Bilgen 2015 Bilgen, A. N. – Bilgen, Z., “Middle Bronze Age Settlement”, Seyitömer Höyük I (ed. A. N. Bilgen), İstanbul, 61-118.
Bilgen – Çevirici Coşkun 2015a Bilgen, A. N. – Çevirici Coşkun, F., “Roman Period Settlement (Layer I)”, Seyitömer Höyük I (ed. A. N. Bilgen), İstanbul, 9-18.
Bilgen – Çevirici Coşkun 2015b Bilgen, A. N. – Çevirici Coşkun, F., “Hellenistic Period Settlement (Layer II)”, Seyitömer Höyük I (ed. A. N. Bilgen), İstanbul, 19-33.
Bilgen v.d. 2015 Bilgen, A. N. – Bilgen, Z. – Çırakoğlu, S., “Early Bronze Age Settlement (Layer V)”, Seyitömer Höyük I (ed. A. N. Bilgen), İstanbul, 119-186.
Bon – Bon 1957 Bon, A. M. – Bon, A., Les timbres amphoriques de Thasos (École française d'Athènes, Études thasiennes, IV), Paris.
Börker – Burow 1998 Börker, C. – Burow, J., Die Hellenistischen Amphorenstempel aus Pergamon, Pergamenische Forschungen 11, Berlin.
Calvet 1982 Calvet, Y., “Les timbres amphoriques”, Kition-Bamboula I, Paris, 4-61.
Canarache 1957 Canarache, V., Importul Amforelor Stampilate la Istra, Biblioteca Istroca I, Bucuresti.
Cankardeş Şenol – Canoğlu 2009 Cankardeş Şenol, G. – Canoğlu, E., “Mısır-Alexandria Greko-Romen Müzesi'nde Bulunan Düğme Formlu Mühürler”, Arkeoloji Dergisi XIV, 109-164.
Cankardeş Şenol 2000 Cankardeş Şenol, G., İskenderiye Kurtarma Kazılarında Ele Geçen Hellenistik Dönem Amphora Mühürleri, Ege Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi İzmir.
Cankardeş Şenol 2005 Cankardeş Şenol, G. “Amphora Mühürlerinin Köken ve Sosyal Statünün Belirlenmesindeki Etkileri ve Kent Lokalizasyonunun Tespitine Katkıları”, Olba XII, 139-164.
Cankardeş Şenol 2006 Cankardeş Şenol, G. Klasik ve Hellenistik Dönemde Mühürlü Amphora Üreten Merkezler ve Mühürleme Sistemleri, İstanbul.
Cankardeş Şenol 2016 Cankardeş Şenol, G., Lexicon of Eponym Dies on Rhodian Amphora Stamps, Volume 3, Eponym L – S, EtAlex 37, Alexandrie.
Cankardeş Şenol 2017 Cankardeş Şenol, G., Lexicon of Eponym Dies on Rhodian Amphora Stamps, Volume 3, Eponym T – C, EtAlex 39, Alexandrie.
Coşkun – Çevirici Coşkun 2017 Coşkun, G. – Çevirici Coşkun, F., “Seyitömer Höyük MÖ 5. ve 4. Yüzyıl Ticari Amphoraları”, Arkeoloji Dergisi 22, 229-243.
Coşkun 2010 Coşkun, G., “Attic Pottery from Seyitömer Höyük”, TÜBA-AR 13, 61-76.
Coşkun 2015 Coşkun, G., “Achaemenid Period Settlement (Layer III)”, Seyitömer Höyük I (ed. A. N. Bilgen), İstanbul, 34-59.
Coşkun 2017 Coşkun, G., “İç-batı Anadolu’daki Bir Akhaemenid Dönem Yerleşiminin Karakterizasyonu: Seyitömer Höyük”, Anadolu, Arkeoloji, Zaman ve Mekan (ed. G. Coşkun), Ankara, 167-181.
Çevirici Coşkun 2017 Çevirici Coşkun, F., “Seyitömer Höyük Hellenistik Dönem Balık Tabakları”, Seleucia VII, 325-344.
Darga 2006 Darga, A. M., “Şarhöyük-Dorylaion Kazılarından İki Buluntu: Dikdörtgen Kerpiç Duvarlar ve Damgalı Amphora Mühürleri”, Hayat Erkanal’a Armağan: Kültürlerin Yansıması (ed. B. Avunç – A. Erkanal – E. Özgen – S. Günel – T. Ökse), İstanbul, 241-248.
Debidour 1979 Debidour, M., “Réflexions sur les timbres amphoriques Thasienes”, BCH Suppl. V, 269-314.
Debidour 1986 Debidour, M., “En classant les timbres Thasiennes”, BCH Suppl. XIII, 312-334.
Doğer 1997 Doğer, E., “Hisarönü/Çubucak Rodos Amphora Atölyeleri Kazısı”, KST 18, 235-254.
Dündar 2017 Dündar, E., Transport Jars and Stamped Amphoras from Patara, 7th to 1st Centuries BC, Patara IV.3, İstanbul
Finkielsztejn 2000 Finkielsztejn, G., “Amphores importées au Levant Sud à l’époque hellénistique”, 5e Epistimoniki synantisi gia thn Ellinistiki Keramiki, 207-220, Aqhna.
Finkielsztejn 2001 Finkielsztejn, G., Chronologie détaillée et révisée des éponymes amphoriques rhodiens, de 270 à 108 av. J.-C. environ: Premier Bilan, BAR International Series 990, Oxford.
Fraser – Matthews 1987 Fraser, P. M. – Matthews, E., A Lexicon of Greek Personal Names, Vol. I: The Aegean Islands, Cyprus, Cyrenaica, Oxford.
Garlan 1993 Garlan, Y., “Nouvelles remarques sur la chronologie des timbre amphoriques thasiens”, Journal des Savants 2, 149-181.
Garlan 1999 Garlan, Y. Les timberes amphoriques de Thasos, Vol. I, Timbres protothasiens et thasiens anciens, Etudes Thasiennes XVIII, Paris.
Grace – Savvatianou Petropoulakou 1970 Grace, V. – Savvatianou Petropoulakou, S., “Les timbres amphoriques Grecs”, Exploration archéologique de Délos, Delos XXVII, L'Ilot de la Maison des Comédiens, Paris, 277-382.
Grace 1934 Grace, V., “The Stamped Amphora Handles Found in the American Excavations in the Athenian Agora 1931-1932”, Hesperia III, 197-310.
Grace 1948 Grace, V., “Rhodian Jars in Florida”, Hesperia XVII/2, 144-147.
Grace 1963 Grace V., “Notes on the Amphoras from the Koroni Peninsula”, Hesperia XXXII 3, 319-334.
Grace 1979 Grace, V., Amphoras and the Ancient Wine Trade, Princeton, New Jersey.
Hannestad 1983 Hannestad, L., The Late Hellenistic Pottery from Failaka, (Ikaros Hellenistic Settlements, Vol. 2:1), Aarhus.
İlaslı 1996 İlaslı, A., “Seyitömer Höyüğü 1993 Yılı Kurtarma Kazısı”, MKKS 6, 1-20.
Jöhrens 1999 Jöhrens, G. Amphorenstempel im Nationalmuseum von Athen, Mainz, 1999.
Jöhrens 2001 Jöhrens, G., “Amphorenstempel Hellenistischer Zeit aus Tanais”, Eurasia Antiqua, Zeitschrift für Archaologie Eurasiens Band 7, 367-479.
Jöhrens 2004 Jöhrens, G., “Amphoren Stempel aus Didyma”, Didyma 3.2. Die Hellenistische und frühkaiserzeitliche Gebrauchskeramik: Auf Grundlage der stratifizierten Fundkeramik aus dem Bereich der Heiligen Strasse, Mainz, 153-169.
Jöhrens 2009 Jöhrens, G., “Funde aus Milet, XXVII. Amphorenstempel aus den Grabungen in Milet 1899-2007”, AA 2009/I, 205-235.
Kawanishi – Suto 2005 Kawanishi, H. – Suto, Y., Excavations at Akoris in Middle Egypt 1. Amphora Stamps: 1997-2001, Tsukuba.
Lawall 2010 Lawall, M. L., “Pontic, Aegean and Levantine Amphorae at Gordion”, Varia Anatolica 21, Patabs I Production and Trade of Amphorae in the Black Sea (ed. D. Kassab Tezgör – N. Inaishvili), İstanbul, Paris, 159-165.
Nicolaou 2005 Nicolaou, I., The Stamped Amphora Handles from the House of Dionysos. Paphos V, Nicosia.
Rauh – Autret – Lund 2013 Rauh, N. – Autret, C. – Lund, J., “Amphora Design and Marketing in Antiquity”, Kauf, Konsum und Markte, Wirtschaftswelten im Fokus – Von der romischen Antike bis zur Gegenwart (ed. M. Frass), Wiesbaden, 145-181.
Sarikakis 1986 Sarikakis, Th. Ch., “Commercial Relations between Chios and Other Grek Cities in Antiquity”, Chios: A conference at the Homereion in Chios (ed. J. Boardman – C. E. Vaphopoulou-Richardson), Oxford, 121-131.
Sztetyllo 1971 Sztetyllo, Z., “Les hermès dans l’iconographie des timbres amphoriques grecs”, Études et Travaux V, Tome 11, 92-103.
Şenol 2007 Şenol, A. K., “Hellenistik Dönem’de Khios ve Lesbos Şarabının Mısır’a İhracatı”, Arkeoloji Dergisi IX, 103-128.
Şimşek v.d. 2017 Şimşek, C. – Alkaç, E. – Duman, B., Laodikeia Amphora Mühürleri, Laodikeia Çalışmaları 4, İstanbul.
Thonemann 2013 Thonemann, P., “Phrygia: an anarchist history, 950 BC–AD 100”, Roman Phrygia: Culture and Society (ed. P. Thonemann), Cambridge, 1-40.
Topbaş 1992 Topbaş, A., “Kütahya Seyitömer Höyüğü 1990 Yılı Kurtarma Kazısı”, MKKS II, 11-34.
Topbaş 1993 Topbaş, A., “Seyitömer Höyüğü 1991 Yılı Kurtarma Kazısı”, MKKS III, 1-30.
Topbaş 1994 Topbaş, A., “Seyitömer Höyüğü 1992 Yılı Kurtarma Kazısı”, MKKS IV, 297-310.
Tsaravopoulos v.d. 2013 Tsaravopoulos, A. – Opait, A. – Fragou, G., “Stamps on Amphorae and Lagynoi Handles from the Island of Chios”, PATABS III (ed. L. Buzoianu – P. Dupont – V. Lungu), Constanta, 107-143.
Tzochev 2016 Tzochev, C., Amphora Stamps from Thasos, The Athenian Agora XXXVII, Princeton, New Jersey.