Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Anlatmaya/Göstermeye Dayalı Metinler İçin Yazma Becerisi Dereceli Puanlama Anahtarı

Ölçme ve değerlendirme, öğrenme öğretme sürecinde öğrenci yeterliğinin tespitinde başvurulan önemli bir alandır. Öğrenme hedef ve çıktılarına ulaşabilmek için kullanımının yanı sıra öğretim sürecindeki eksikliklerin tespitinde de önemli bir rol oynamaktadır. Dört temel dil becerisinden biri olan yazma becerisinde anlatmaya/göstermeye dayalı metin oluşturmak ve bu metni değerlendirmek önem taşımaktadır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde yapılan kur sınavlarının yazma becerisi bölümünde öğrencilerden anlatmaya/göstermeye dayalı bir metin yazmaları istenebilmektedir. Bu çerçevede öğrencilerin ortaya koydukları yazma ürünlerinin, değerlendirme sürecinin geçerli ve güvenilir bir şekilde olması beklenir. Bunun için de geçerli ve güvenilir bir ölçme aracına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çerçevede bu çalışmanın amacı, anlatmaya/göstermeye dayalı metinler için yazma becerisi dereceli puanlama anahtarı geliştirmektir. Çalışma, yöntem açısından hem nitel hem nicel süreçlerin bir arada işletildiği karma bir araştırmadır. Çalışmanın nitel aşamasında alanyazın taraması yapılmış, alanda çalışan 6 öğretim elemanıyla odak grup görüşmesi yapılarak veriler toplanmış ve Huberman’ın güvenilirlik formülünden yararlanılmıştır. İçerik analizi için MAXQDA Nitel Veri Analizi programı kullanılmış, kodlar ve temalar oluşturulmuştur. Nicel kısımda ise rubriğin kapsam geçerliğinin tespiti için Davis tekniğine başvurulmuştur. Değerlendiriciler arası uyum analizi için Kendall-W testi yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, biçim, metne ait unsurlar ile dil ve anlatım boyutlarının yer aldığı 13 ölçütten oluşan bir rubrik ortaya çıkmıştır. Rubrik geliştirme sürecinde yapılan test sonucunda ,880 çok güçlü düzeyde uyum saptanmıştır. Bu çerçevede bu çalışmada, geçerli ve güvenilir bir rubrik geliştirilmiş ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Anlatmaya/göstermeye dayalı metinler, hikâye edici metinler, rubrik geliştirme, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, yazma becerisi

Writing Rubric for Narrative/Demonstrative Text in Teaching Turkish as a Foreign Language

Assessment and evaluation is an important area used in determining student competence in the process of learning and teaching. It has an important role in identifying of deficiencies in the teaching process as well as its use in order to achieve learning goals and outcomes. In writing skill, which is one of the four basic language skills, it is important to create and evaluate a text based on telling/showing. In the writing skill section of the course exams held in the teaching of Turkish as a foreign language, students may be asked to write a text based on explanative / demonstrative. In this framework, the evaluation process of the writing products produced by the students is expected to be valid and reliable. For this, a valid and reliable measurement tool is needed. In this context, the aim of this study is to develop a rubric for writing skills for texts based on telling/showing. The study is mixed research in which both qualitative and quantitative processes are operated together in terms of method. In the qualitative phase of the study, literature review was scanned, and data were collected by making a focus group interview with 6 instructors working in the field and Huberman's reliability formula was used. For content analysis, MAXQDA Qualitative Data Analysis program was used, codes and themes were created. In the quantitative part, Davis technique was used to determine the content validity of the rubric. Kendall-W test was performed for inter-rater concordance analysis. According to the findings obtained from the study, a rubric consisting of 13 criteria including form, textual elements, and language and expression dimensions emerged. As a result of the test carried out during the rubric development process, .88 very strong level of compliance were detected. In this context, a valid and reliable rubric was developed in this study, and various suggestions were made.

Keywords:

Texts based on narration/demonstration, narrative texts, rubric development, writing in teaching Turkish as a foreign language, writing skill. Anlatmaya/göstermeye dayalı metinler, hikâye edici metinler, rubrik geliştirme, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, yazma becerisi,

PDF

___

Akyol, H. (2016). Türkçe öğretim yöntemleri. Pegem Akademi.
Andrade, H. G. (1997). Understanding rubrics. Educational Leadership, 54(4), 14-17.
Arı, G. (2008). Öğrencilerin hikâye edici metinlerinin çözümleyici puanlama yönergesine göre değerlendirilmesi (6. ve 7. sınıf örneği). [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
Arter, J. (2000). Rubrics, scoring guides, and performance criteria: Classroom tools for assessing and improving student learning. Paper presented at the annual conference of the American Educational Research Association.
Avrupa Konseyi/Modern Diller Bölümü. (2013). Diller için Avrupa ortak öneriler çerçevesi öğrenim, öğretim ve değerlendirme. (2. Baskı). telc GmbH.
Balcı, A. (2013). Okuma ve anlama eğitimi. Pegem Akademi.
Beyreli, L. ve Konuk, S. (2016). İkna edici metinleri değerlendirmek için bir rubrik önerisi ve rubriğin kullanılabilirliği. International Journal of Language Academy, 4(4), 183-204. http://dx.doi.org/10.18033/ijla.452
Bowling, A. (2002). Research Methods in Health: Investigating Health and Health Services. McGraw-Hill House.
Boylu, E. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde ölçme değerlendirme uygulamaları ve standart oluşturma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
Büyükikiz, K. K. (2011). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin yazma becerileri ile öz yeterlilik algıları arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
Cevahir, E. (2020). SPSS ile nicel veri analizi rehberi. Kibele Yayınları.
Davis, L. (1992). Instrument review: Getting the most from a panel of experts. Applied Nursing Research, 5(4), 194-197. https://doi.org/10.1016/S0897-1897(05)80008-4
Edmunds, H. (2000). The focus group research handbook. McGraw-Hill
Ercan, İ. ve Kan, İ. (2004). Ölçeklerde güvenirlik ve geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(3), 211-216.
Gibbs, A. (1997). Focus groups. Social Research Update, 19. Erişim linki: http://sru.soc.surrey.ac.uk/SRU19.html. (30.08.2022 tarihinde erişilmiştir.)
İltar, L. ve Açık, F. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde metin türlerinin sınıflandırılması ve ders kitaplarında yer alan okuma metinlerinin değerlendirilmesi. Türkiyat Mecmuası, 29(2), 311-346. https://doi.org/10.26650/iuturkiyat.658073
Jonsson, A. ve Svingby, G. (2007). The use of scoring rubrics: Reliability, validity and educational consequences. Educational Research Review, 2, 130-144. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2007.05.002
Kahveci, N. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe eğitiminde yazma becerisini değerlendirmeye yönelik dereceli puanlama anahtarı geliştirme çalışması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Bartın Üniversitesi.
Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademik.
Kitzinger, J. (1994). The methodology of focus groups: The importance of interaction between research participants. Sociology of Health and Illness, 16(1), 103–121. https://doi.org/10.1111/1467-9566.ep11347023
Mertler, C. A. (2000). Designing scoring rubrics for your classroom. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 7(1), 25. https://doi.org/10.7275/gcy8-0w24
Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi. (2. Baskı). Pegem Akademi.
Morgan, D.L. (1997). Focus groups as qualitative research. SAGE.
Moskal, B. M. ve Leydens, J. A. (2000). Scoring rubric development: Validity and reliability. Practical Assessment, Research and Evaluation, 7(10). https://doi.org/10.7275/q7rm-gg74
Moskal, B., M. (2000) "Scoring rubrics: What, when and how?," Practical Assessment, Research, and Evaluation, 7(3), 1-5. https://doi.org/10.7275/a5vq-7q66
Mutlu, T. Y. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde Türk edebiyatı hikâyelerinin kullanıldığı yaratıcı yazma çalışmalarının öğrenci öz yeterlilik ve yazma başarısı üzerindeki etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
Oğuzkan, A. F. (1974). Eğitim terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu.
Onwuegbuzie, A. J., ve Johnson, R. B. (2004). Mixed method and mixed model research. In Johnson, R.B., Christensen, L.B. (Eds.) Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches, (pp. 408–431). Allyn and Bacon.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Pegem Akademi.
Popham, W., J. (2017). Classroom assessment: What teachers need to know. Pearson Education
Reddy, Y. M. ve Andrade, H. (2010). A review of rubric use in higher education. Assessment & Evaluation in Higher Education, 35(4), 435-448. https://doi.org/10.1080/02602930902862859
Rovai, A. P, Baker, J. D., ve Ponton, M. K. (2014) Social science research design and statistics: A practitioner's guide to research methods and IBM SPSS. Watertree Press LLC.
Sezer, S. (2005). Öğrencinin akademik başarısının belirlenmesinde tamamlayıcı değerlendirme aracı olarak rubrik kullanımı üzerine bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 61-69.
Şen, E. ve Karagül S. (2020). Kurmaca metinleri değerlendirmeye yönelik rubrik geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies-Educational Sciences, 15(3), 1951-1961. http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.41821
Taggart, G. L., Phifer, S. J., Nixon, J. A., ve Wood, M. (Eds.). (1999). Rubrics: A handbook for construction and use. R&L Education.
Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2014). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Pegem Akademi.
Weigle, S. C. (2002). Assessing writing. Cambridge University Press.
Yorgancı, O. K. ve Baş, B. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenler için B1 düzeyi yazma becerisi dereceli puanlama anahtarı geliştirme çalışması. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 9(1), 67-80. https://doi.org/10.35233/oyea.934684