Nazmın ve nesrin içerisinde isti‘âre: Türkiye’de bazı kütüphanelerde bulunan arap- ça isti‘âre kıtapları

Edebiyat tarihi boyunca hiç şüphesiz Klasik Türk Edebiyatı en çok Arap Edebiyatından etkilenmiştir. Şiirde ve nesirde Arap edebiya- tına ait birçok tür incelenmiş, uygulanmış ve edebiyatımızda işlevsel- lik kazanmıştır. Hal böyleyken nazım ve nesrin içerisinde çok etkin bir şekilde görünen Arap Edebiyatına dair edebi sanatlardan biri olan ‘‘İsti‘âre’’ kavramı başlığı altında ise henüz bir çalışma yapılmamıştır. İsti‘âre, Belâgat kitaplarında beyan ilmi altında edebi sanatlar içeri- sinde alt başlık olarak ele alınmış ve incelenmiş olsa da, yapılan bu çalışmalar İsti‘ârenin edebiyatımızdaki işlevselliğini gözler önüne sermek açısından yetersiz kalmaktadır. Arap edebiyatında yapılan ça- lışmalar incelendiğinde ise bu alanda yazılan kitapların sayısı oldukça fazladır. Bu çalışmada İsti‘âre kavramının tanıtımını yaptıktan sonra Türkiye’de bazı kütüphanelerde yer alan, Arapça İsti‘âre kitaplarının tespit ve tasnifi yapılacaktır.

İsti’are (metaphor) in prose and poetry arabic books of isti’are found in the libraries in Turkey

Throughout the history of literature, Classical Turkish Literature has been under the influence of Arabic Literature, undoubtedly. There is much research on the prose and poetry in Arabic literature and a lot of Arabic literary elements have been used in our literature. However, the concept of “İsti’are” which is one of the literary arts used inten- sively in prose and poetry in Arabic Literature, has not been studied. Although İsti’are has been studied under Rhetoric, these studies are not enough to display the functionality of İsti’are in our literature. When Arabic literature is closely observed, many books dealing with it can be found. This study focuses on Arabic books related with İsti’are available in the libraries in Turkey with detailed information and classification of them.

PDF

___

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/İsimler/Terimler. (1980). 5. İstanbul: Dergah Yay.
TDK Türkçe Sözlük. (1989). Ankara.
Aristoteles. (2013). Retorik. (M. H. Doğan, Çev.) İstanbul: YKY.
BİLGEGİL, K. (1989). Edebiyat Bilgi ve Teorileri. İstanbul: Enderun Kitabevi.
BOLELLİ, N. (2012). Belâgat Beyân-Meânî-Bedî' İlimleri Arap Edebiyatı. İstanbul.
COŞKUN, M. (2002). Edebi Sanatların Terim Olarak Divanlardaki Kullanımı Üzerine. Türkler Ansiklopedisi, 701-701.
COŞKUN, M. (2011). Klasik Türk Şiirinin Poetikası Üzerine. bilig, 57-80.
COŞKUN, M. (2012). Sözün Büyüsü Edebi Sanatlar. İstanbul: Dergah.
ÇAVŞOĞLU, M. (1986). Divan Şiiri. Türk Dili, LII(416 416 417), 1-16.
ÇAVUŞOĞLU, M. (1986). Divan Şiiri. Türk Dili, 1-16.
ÇAVUŞOĞLU, M. (1999). Divan Şiiri - Osmanlı Divan Şiiri Üzerine Metinler. (M. KALPAKLI, Dü.) Ankara: YKY.
DEVELİOĞLU, F. (2012). Osmanlıca Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi.
DÖLEK, A. (2001). Edebi Açıdan Hadislerde Teşbih ve Temsiller. Erzurum: Ekev Yay.
EREN, C., & UZUNOĞLU, M. V. (2006). Arap Edebiyatında Edebi Sanatlar Belâgat. İzmir: Sütun Yay.
EROĞLU, Y. (2007). Arap Belâgatında Kinaye ve İsti'âre. Erzurum: Atatürk Üni., (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi).
HORATA, O. (2012). Nef'i'nin "Sözüm" Redifli Kasidesinin İsti'âre Zemini. bilig(61), 145-156.
Kedkenî, M. Ş. (1997). Şiirsel Tecrübe, Tahayyül, Hayâl ve Tasvir II. Yedi İklim(89).
KHALAFALLAH, M. (2011). Belâgat'ın Sırları'nda Abdülkahir'in Teorisi: Psikolojik Bir Yaklaşım. (Ö. KARA, Çev.) Uluslaarası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(17), 627-631.
KOCAKAPLAN, İ. (2005). Açıklamalı Edebi Sanatlar. İstanbul: TEV Yay.
KÜLEKÇİ, N. (2011). Açıklamalar ve Örneklerle Edebi Sanatlar. İstanbul: Akçağ Yay.
MENGİ, M. (1992). Mazmun Üzerine Düşünceler. Dergah, 45- 61.
MENGİ, M. (2010). Divan Şiiri Yazıları. Ankara: Akçağ Yay.
Muhsin MACİT, U. S. (2010). Edebiyat Bilgi ve Teorileri El Kitabı. Ankara: Grafiker Yay.
ÖZÜNLÜ, Ü. (2001). Edebiyatımızda Dil Kullanımları. İstanbul: Multılıngual.
PAŞA, A. C. (2000). Belâgat-ı Osmâniyye. (T. Karabey, & M. Atalay, Dü) Ankara: Akçağ Yay.
SAMİ, Ş. (2009). Kâmûs-ı Türkî. (Ö. F. Akün, Dü.) İstanbul.
SARAÇ, Y. (2010). Klasik Edebiyat Bilgisi Belâgat. İstanbul: Bilimevi Yay.
SİMAVE, S. (2004). Arap Şiirinde Modernizm Ve İsti‘âre. (F. Çiftçi, Çev.) KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 113-133.
TANPINAR, A. H. (2006). XIX Asır Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: YKY.
TEKİN, A. (2010). Edebiyatımızda İsimler ve Terimler. İstanbul: Bilgeoğuz Yay.
VARIŞOĞLU, M. C. (2004). 18. Yy. Divan Şiirinde, İsti'âre, Mecaz ve Kavramları ve Yüzyılın Şiirine Genel Bakış. Erzurum: Atatürk Üniversitesi (Basılmamış Doktora Tezi).