TÜRKİYE'DE ASBEST YASAĞI VE BAZI İTHAL ÜRÜNLERDE ASBEST MİNERALLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Asbest, lifsi yapıda olup elektrik ve ısı yalıtım özelliğinden dolayı birçok teknolojik üründe kullanılan doğal bir silikat mineralidir. 3000'den fazla endüstriyel üründe kullanılan asbestin özellikle basınca dayanıklı su boruları, kaplama malzemeleri, contalar, fren balataları, çeşitli plastik ürünler, boyalar, filtreler, yüksek ısıya dayanıklı giysiler, kâğıt ürünleri ve uzay araçlarındaki kullanımı yaygındır. Başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere, gelişmiş birçok ülkede asbest içeren ürünlerin üretimi ve kullanımı insan sağlığına olumsuz etkilerinden dolayı yasaklanmıştır. Ancak asbestli ürünlerin üretiminin yasaklanmadığı bazı ülkelerde asbestli tüketim malları hala üretilmekte ve dünyanın çeşitli ülkelerine ihraç edilmektedir. Bu çalışma, 2011-2014 yılları arasında Çin Halk Cumhuriyeti'nden ülkemize ithalat yoluyla giriş yapan bazı ürünlerin asbest içeriklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma kapsamında değişik tür ve ebatta yapay çiçek, seramik vazo ve değişik araçlara ait fren balatalarının asbest içerip içermedikleri polarize ışık mikroskobu ve taramalı elektron mikroskobu teknikleri kullanılarak araştırılmıştır. Çalışma sonucunda yapay çiçek ve seramik vazoların asbest minerali içermediği, buna karşılık bazı araç fren balatalarının yüksek oranda asbest minerali içerdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, asbestli ürünlerin üretiminin ve uluslararası ticaretinin yasaklanması, başta akciğer ve akciğer zarı kanseri olmak üzere, birçok sağlık probleminin engellenmesi açısından büyük önem arz etmektedir.

ASBESTOS BAN IN TURKEY AND INVESTIGATION OF ASBESTOS MINERALS IN SOME IMPORTED PRODUCTS

Asbestos, a natural silicate mineral having a fibrous structure, is used in a lot of technological products due to its electrical and heat insulation properties. Asbestos is known to be used in more than 3000 industrial products, including pressure-resistant water pipes, coating materials, gaskets, brake pads, various plastic products, paints, filters, heat proof clothing, paper products and space crafts. Use and manufacturing of products containing asbestos have been banned in several developed nations, particularly in the European Union, due to its negative effects on the human health. Nevertheless, in some countries, where manufacturing of asbestos containing products have not been banned, consumer's goods containing asbestos are still manufactured and exported to various parts of the world. The purpose of this study was to determine the presence of asbestos in some consumer's goods entering in our country via importation from the People's Republic of China between the years 2011-2014. Within the scope of this study, various types and sizes of artificial flowers, ceramic vases and brake pads belonging to different vehicles were investigated using polarized light microscope and scanning electron microscope to confirm the presence of asbestos. Results of this study have shown that artificial flowers and ceramic vases did not contain the asbestos minerals, on the contrary brake pads of some vehicles contained high percentage of asbestos minerals. As a result, ban of the manufacturing of products containing asbestos and their international trade have an utmost importance for prevention of various health-related problems, especially lung cancer and mesothelioma.

PDF

___

[1] ATABEY, E., Tıbbi Jeoloi, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara, Türkiye, 2005.
[2] PAGLIETTI, F., MALINCONICO, S., STAFFA, B.C.D., BELLAGAMBA, S., SIMONE, P.D., "Classification and Management of Asbestos-Containing Waste: European Legislation and the Italian Experience", Waste Management, 50, 130-150, 2016.
[3] DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI, Madencilik Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara, Türkiye, 2001.
[4] https://tr.wikipedia.org/wiki/Asbest (erişim tarihi 10.02.2016).
[5] BLAKE, C.L., JOHNSON, G.T., HARBISON, R.D., "Airborne Asbestos Exposure during Light Aircraft Brake Replacement", Regulatory Toxicology & Pharmacology, 54, 242-246, 2009.
[6] KAKOOEI, H, MARIORYAD, H., "Evaluation of Exposure to the Airborne Asbestos in an Automobile Brake and Clutch Manufacturing Industry in Iran", Regulatory Toxicology and Pharmacology, 56, 143-147, 2010.
[7] BERNSTEIN, D.M., ROGERS, R.A., SEPULVEDA, R., DONALDSON, K., SCHULER, D., GAERING, S., KUNZENDORF, P., CHEVALIER, J., HOLM, S.E., "The Pathological Response and Fate in the Lung and Pleura of Chrysotile in Combination with Fine Particles Compared to Amosite Asbestos Following Short-Term Inhalation Exposure: Interim Results", Inhal. Toxicol., 22, 937-962, 2010.
[8] BERNSTEIN, D.M., ROGERS, R., SEPULVEDA, R., KUNZERDORF, P., BELLMANN, B., ERNST, H., PHILLIPS, J.I., "Evaluation of the Deposition, Translocation and Pathological Response of Brake Dust with and without Added Chrysotile in Comparison to Crocidolite Asbestos Following Short-Term Inhalation: Interim Results", Toxicol. Appl. Pharmacol., 276, 28-46, 2014.
[9] YAWAS, D.S., AKU, S.Y., AMAREN, S.G., "Morphology and Properties of Periwinkle Shell AsbestosFree Brake Pad", Journal of King Saud University-Engineering Sciences, 28,103-109, 2016.
[10] IKPAMBESE, K., GUNDU, D.T., TULEUN, LT., "Evaluation of Palm Kernel Fibres (PKFs) for Production of Asbestos-Free Automotive Brake Pads", Journal of King Saud University-Engineering Sciences, 28, 110-118, 2016.
[11] SUGÖZÜ, İ., MUTLU, İ., "Fren Balata Malzemelerinin Sürtünme ve Aşınmaya Etkisinin İncelenmesi", Makine Teknolojileri Elektronik Dergisi, 4, 33-40, 2008.
[12] GEMALMAYAN, N., "Ankara'da Pilot Bölge Seçilen Kızılay Kavşağında Taşıtların Fren sistemlerinden Atılan Tozlarda Asbest Analizi ve Sonuçları", Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Dergisi, 2, 79-80, 1987.
[13] KURT, A., BOZ, M., "Wear Behaviour of Organic Asbestos Based and Bronze Based Powder Metal Brake Linings", Materials & Design, 26, 717-721, 2005.
[14] KURT, A., BOZ, M., "Bronz Esaslı Fren Balata Malzemelerinin Sürtünme-Aşınma Özelliklerine Çinko'nun Etkisi", Gazi Üniversitesi Mimarlık-Mühendislik Fakültesi Dergisi, 21, 115-121, 2006.
[15] http://www.mevzuat.gov.tr / Metin.Aspx? Mevzuat Kod=7.5.17050 & MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch (erişim tarihi 14.03.2016).
[16] US ENVIRONMENTAL PROTECTION AGENCY TEST METHOD, Method for the Determination of Asbestos in Bulk Building Materials, EPA/600/R-93/116, July 1993.
[17] GOLDSTEIN, J., NEWBURY, D., JOY, D., LYMAN, C., ECHLIN, P., LIFSHIN, E., SAWYER, L., MICHAEL, J., Scanning Electron Microscopy and X-Ray Microanalysis (3rd ed.), Springer, New York, USA, 2003.