STANDART YAĞIŞ İNDİSİ YÖNTEMİ İLE KIZILIRMAK HAVZASI'NIN METEOROLOJİK KURAKLIK ANALİZİ

Kızılırmak Havzası, Fırat-Dicle Havzası'ndan sonra Türkiye'nin en büyük havzasıdır ve Türkiye'nin en uzun nehrine (Kızılırmak Nehri) sahiptir. Havza batısında Batı Karadeniz ve Sakarya Havzaları, doğusunda Yeşilırmak Havzası, güneybatısında Konya Kapalı Havzası ve güneydoğusunda Seyhan ve Fırat-Dicle Havzaları ile çevrilidir. Kuraklık analizi su kaynaklarının planlanması ve yönetimi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Kızılırmak Havzası'nda 1973-2013 yılları arasında meydana gelen kuraklıklar standart yağış indisi (SYİ) yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Kızılırmak Havzası'nın SYİ değerleri 1, 3, 6, 9, 12 ve 60 aylık periyotlar için hesaplanmıştır ve 60 aylık periyot Kızılırmak Havzası'nın SYİ yöntemine dayalı kuraklık analizinde ilk defa kullanılmıştır. Geçmişteki kuraklıklar ile karşılaştırıldığında havzada meydana gelen son kuraklıkların sürelerinde 12 ve 60 aylık periyotlar için önemli artışlar tespit edilmiştir.

METEOROLOGICAL DROUGHT ANALYSIS IN KIZILIRMAK BASIN USING STANDARDIZED PRECIPITATION INDEX METHOD

Kızılırmak Basin is the largest basin in Turkey after Fırat-Dicle Basin and has the longest river of Turkey (Kızılırmak River). The basin is surrounded by West Karadeniz and Sakarya Basins in the west, Yeşilırmak Basin in the east, Konya Closed Basin in the southwest, and Seyhan and Fırat-Dicle Basins in the southeast. Drought analysis is important for the planning and management of water resources. In this study, droughts occurred in Kızılırmak Basin between the years 1973 and 2013 were investigated by using standardized precipitation index (SPI) method. SPI values of Kızılırmak Basin were calculated for 1, 3, 6, 9, 12 and 60-month time scales and 60-month time scale was used for the first time for drought analysis of Kızılırmak Basin based on SPI. When compared with the droughts in the past, important increases in the durations of the last droughts occurred in the basin were determined for 12 and 60-month time scales.

PDF

___

[1] http://www.antalya-tarim.gov.tr/upload/File/antkuraklikeylemplani.pdf (erişim tarihi 26.06.2016).
[2] WILHITE, D.A., GLANTZ, M.H., "Understanding the Drought Phenomenon: The Role of Definitions", Water International, 10, 111-120, 1985.
[3] ANISFELD, S.C., Water Resources, Island Press, Washington DC, The United States of America, 2010.
[4] BRYANT, E.A., Natural Hazards, Cambridge University Press, Cambridge, England, 1993.
[5] DOĞAN, S., Konya Kapalı Havzası Kuraklık Karakterizasyonunun Zamansal-Konumsal Analizi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya, Türkiye, 2013.
[6] DOGAN, S., BERKTAY, A., SINGH, V.P., "Comparison of Multi-monthly Rainfall Based Drought Severity Indices, with Application to Semi-arid Konya Closed Basin, Turkey", Journal of Hydrology, 470- 471, 255-268, 2012.
[7] BONACCORSO, B., BORDI, I., CANCELLIERE, A., ROSSI, G., SUTERA, A., "Spatial Variability of Drought: An Analysis of the SPI in Sicily", Water Resources Management, 17, 273-296, 2003.
[8] PATEL, N.R., CHOPRA, P., DADHWAL, V.K., "Analyzing Spatial Patterns of Meteorological Drought Using Standardized Precipitation Index", Meteorological Applications, 14, 329-336, 2007.
[9] SANTOS, J.F., PORTELA, M.M., PULIDO-CALVO, I., "Regional Frequency Analysis of Droughts in Portugal", Water Resources Management, 25, 3537-3558, 2011.
[10] XIE, H., RINGLER, C., ZHU, T., WAQAS, A., "Droughts in Pakistan: A Spatiotemporal Variability Analysis Using the Standardized Precipitation Index", Water International, 38, 620-631, 2013.
[11] ÇALDAĞ, B., ŞAYLAN, L., TOROS, H., SIRDAŞ, S., BAKANOĞULLARI, F., "Drought Analysis in Northwest Turkey", Role of Multipurpose Agriculture in Sustaining Global Environment, 169-179. Udine, Italy, 2004.
[12] YEĞNİDEMİR, M.K., İç Anadolu Bölgesinin Standartlaştırılmış Yağış İndeksi Metodu ile Kuraklık Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale, Türkiye, 2005.
[13] KESKİN, M.E., TERZİ, Ö., TAYLAN, E.D., YILMAZ, A.G., "Isparta Bölgesi Meteorolojik Kuraklık Analizi", I. Türkiye İklim Değişikliği Kongresi-TİKDEK, 350-359, İstanbul, Türkiye, 2007.
[14] YÜREKLİ, K., ANLI, S., "Standartlaştırılmış Yağış İndeksi ile Karaman İli Kuraklığının Analizi", 5.
Dünya Su Forumu Türkiye Bölgesel Su Toplantıları-Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu ve Kuraklık Konferansı, 246-251, Konya, Türkiye, 2008.
[15] TOPÇUOĞLU, K., MENGÜ, G.P., ANAÇ, S., "Ege Bölgesi Meteorolojik Kuraklık Analizi", 5. Dünya Su Forumu Türkiye Bölgesel Su Toplantıları-Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu ve Kuraklık Konferansı, 175- 184, Konya, Türkiye, 2008.
[16] HINIS, M.A., "Standart Yağış İndeksi ile Konya'nın Geçmişten Günümüze Kuraklık Değerlendirmesi", 5. Dünya Su Forumu Türkiye Bölgesel Su Toplantıları-Konya Kapalı Havzası Yeraltısuyu ve Kuraklık Konferansı, 238-245, Konya, Türkiye, 2008.
[17] OĞUZTÜRK, G., Kızılırmak Havzası'nda SYİ ile Kuraklık Analizi ve YSA Yöntemi ile Kuraklık Tahmini, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale, Türkiye, 2010.
[18] ASAN, T., ERDEN, Y.K., ÖZORAL, E., "Bafra Ovası Deltası Kızılırmak Nehri-Karadeniz Birleşimindeki Kıyı Erozyonunda Alınan Önlemler", IV. Kıyı Mühendisliği Ulusal Sempozyumu, 189-199, Antalya, Türkiye, 2002.
[19] http://www.suyonetimi.gov.tr/Files/Havzakormaeylemplanraporlari/K%C4%B1z%C4%B1l%C4%B1rmak Havzas%C4%B1.pdf (erişim tarihi 17.04.2016).
[20] MCKEE, T.B., DOESKEN, N.J., KLEIST, J., "The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales'', Proceedings of the Eighth Conference on Applied Climatology, 179-184, Anaheim, California, 1993.
[21] http://drought.unl.edu/monitoringtools/downloadablespiprogram.aspx (erişim tarihi 26.06.2016)