ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN MASALI ÜZERİNE ARKETİPSEL BİR ÇÖZÜMLEME

Kolektif bilinçdışının ana yapılarını oluşturan arketipsel semboller, C. G. Jung tarafından sistemleştirilerek kuramsal bir çerçeveye dönüştürülmüştür. Ruh, gölge, anne, baba, persona, anima ve animus gibi arketipler üzerinde yoğunlaşan Jung, bu arketiplerin bireyin öznelleşme yolculuğunda belirleyici roller oynadığını ifade eder. Dolaylı yoldan semboller yardımıyla açığa çıkan arketipler genellikle mit, masal ve efsane gibi anlatılarda karşımıza çıkar. Toplumsal bilinçdışının ürünü olan masalların muhtevasında çeşitli kültürel unsurlara rastlanıldığı gibi bireyin ve anlatıcının ruhsal dünyasına ait arketiplere de rastlamak mümkündür. Erler Karısına Koca Olmaya Giden Keloğlan, sosyo-kültürel ve psikolojik unsurları içeren ve aynı zamanda bireyin öznel yolculuğuna rehber olan bir masaldır. Masal düzleminde Keloğlan'ın öznel dönüşümünü gerçekleştirmek için yola çıkması ve bu yolculuk sırasında aştığı her engel, onun bilinçdışında var olan arketipsel imajların bir yansımasıdır. Bu arketipsel imajlar, Keloğlan'ın sosyal dünyasındaki kimliğini ve ruhsal dünyasını etkileyen faktörlerin neler olduğunu açığa çıkaran fenomenlerdir. Bireyin kendini ve çevresindeki diğer kişileri tanıma ve anlamlandırma sürecini ifade eden bireysel yolculuk, ruhbilimsel süreçlerin algılanmasında önemli bir rol oynar. Kısaca masal düzleminde karşımıza çıkan bireysel yolculuk ve arketipler, Keloğlan'ın psişesinin bir özetidir. Bu arketipsel imajların ve bireysel yolculuğun söz konusu masalın ana çatısını oluşturduğu ve Keloğlan’ın öznel dönüşümüne yadsınamaz derecede katkı sağladığı sembolik okumalar neticesinde tespit edilecektir. Buradan hareketle toplumsal imajların masal düzlemine nasıl aktarıldığı da ortaya konacaktır.

AN ARCHETYPAL ANALYSIS ON "ERLER KARISINA KOCA OLMAYA GİDEN KELOĞLAN" FAIRY TALE

Archetypal symbols which are constituted to the main structures of the collective unconscious are systematized by C. G. Jung. Jung who focuses on archetypes such as soul, shadow, mother, father, persona, anima and animus, states that these archetypes play determinative roles in the persons' principle of individuation. Archetypes which are revealed indirectly with the help of symbols,  appear often in narratives such as myth, fairy tale and legend. It is possible to encounter various cultural factors in the content of fairy tales which are the product of social unconscious as well as archetypes belonging to the spiritual world of the individual and narrator. Erler Karısı’na Koca Olmaya Giden Keloğlan is a fairy tale that includes socio-cultural and psychological factors and also guides the persons' principle of individuation. In the fairy tale, Keloğlan departs to realize his subjective transformation and he encountered every obstacle during this journey. Archetype images is a reflection of his unconscious. These archetype images are phenomena that reveal Keloğlan's psyche. The individual journey, which expresses the process of recognizing oneself and those around them, enables the perception of psychological images. In short, the individual journeys and archetypes that we encounter in the fairy tale are a summary of Keloğlan's psyche.  It will be determined that these archetypal images and indivudual journeys are constituted to the mainframe of the fairy tale and those contribute incontrovertibly to the subjective transformation of Keloğlan. From this point of view, how social images are transferred to the fairy tale will be revealed too. 

___

  • Referans 1: Prof. Dr. Mehmet Naci ÖNAL, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, onaci@mu. edu. tr