Dede Korkut'taki Kara Çekür

Destanlar hem tarihle hem edebiyatla ilişkilidir. Türkler zengin bir destan geleneğine sahiptir. Dede Korkut Destanları Türk destanları içerisinde önemli bir yere sahiptir. Dede Korkut Destanları eski Türk yaşamının bir yansımasıdır. Dede Korkut Destanları, Türk tarihi, coğrafyası, dili, edebiyatı, kültürü, sanatı ve daha birçok konu hakkında önemli bilgiler içermektedir. Dede Korkut’ta birçok kişi adı geçmektedir. Dede Korkut’ta adı geçen kişilerden biri Kara Çekür’dür. Kara Çekür’ün adı Dede Korkut Kitabı’nda bir boyda geçmektedir. Dede Korkut Kitabı’nda adları sadece Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı Boyu’nda geçen Kara Çekür ve Oğlu Kırk Kınuk, Dede Korkut’taki ünlü kahramanlardan Bamsı Beyrek ve Kan Turalı ile birlikte anılmışlardır. Bu durum Kara Çekür ve Kırk Kınuk’un bir zamanlar bilinen kahramanlar olduklarını yansıtmaktadır. Bu makalede, Dede Korkut’taki Kara Çekür; adı, ailesi ve Dede Korkut’taki yeri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Dede Korkut, Kan Turalı, Kara Çekür, Kırk Kınuk, Bamsı Beyrek

PDF

___

Aksoy, Evrim (2012). Dede Korkut Kitabı’ndaki Tipler Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Amanoğlu, Ebulfez Kulu (1999). Kişi Adlarında Eski İnançların İzleri: Dede Korkut, Atatürk Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 11, s. 53-59.
Bakır, Abdullah (2008). Tevârih-i Âl-i Selçuk Oğuz-nâme’si, Turkish Studies, Volume 3/7 (Fall 2008), s. 163-199.
Caferoğlu, Ahmet (1959). Dedem Korkut Hikâyelerinin Antroponim Yapısı, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten, 7, s. 59-80.
Çetinkaya, Gülnaz (2015). Dede Korkut Hikâyeleri’nde Semboller. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Duymaz, Ali (1999). Kanturalı Boyundaki Bazı Motif ve Unsurlar Üzerine, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 8, 360-386.
Ebülgazi Bahadır Han (1974). Türklerin Soy Kütüğü (Şecere-i Terakime). Haz. Muharrem Ergin. İstanbul: Tercüman 1001 Temel Eser Serisi.
Ekici, Metin (2019). Dede Korkut Kitabı Türkistan/Türkmen Sahra Nüshası, Soylamalar Ve 13. Boy, Salur Kazan'ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi, Orijinal Metin (Tıpkıbasım), Transkripsiyon, Aktarma. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Emeksiz, Abdulkadir (2016). Dede Korkut’un Paltosu. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Ercilasun, Ahmet Bican (2004). “Zikredilen Şahıslara Dayanılarak Dede Korkut Boylarının Kronolojik Sıralanması”, II. Milletlerarası Dede Korkud Kollokyumu (Bakü, Azerbaycan, 21-26 Aralık 1998); Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1998/I, TDK Yay., Ankara, 2004, s. 61-69.
Ergin, Muharrem (1989). Dede Korkut Kitabı I. / Giriş - Metin - Faksimile. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basım Evi.
Ergin, Muharrem (2017). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Eyüboğlu, Dursun Can (2019). Korkut. İstanbul: Cinius Yayınları.
Gökyay, Orhan Şaik (1973). Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Başbakanlık Kültür Müşteşarlığı Kültür Yayınları.
Gönen, Hatice Çiğdem (2017). Dede Korkut Hikâyeleri’nde Devlet Dışı Siyasallık. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Hazar, Mehmet (2008). Artukoğulları Zamanında Dede Korkut Kitabı’ndaki Kişi Adları, Turkish Studies, Volume 3/1, s. 22-33.
Karadoğan, Ahmet (2004). Türk Ad Biliminde Renk Kültü, Millî Folklor, S. 62, s. 89-99.
Kocasavaş, Yıldız (2014). Korkut Ata’yla İlgili Bazı Kayıtların Düşündürdükleri. İlmi Araştırmalar, S. 0 (8): s. 139-144.
Memiş, Muhammet Raşit-Kara, Mehmet (2018). “Kara” Kelimesinin Dede Korkut Oğuznameleri’ndeki Kullanımı Üzerine, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 6(6), s. 799-807.
Meydan, Cemal-Guliyeva, Minara (2020). Oğuz Türklerinde Giyim Kuşam: Dede Korkut Örneği, UHAD Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, S. 5, 169-191.
Nerimanoğlu, Kamil Veliyev (2000). “Türk Edebiyatının Ana Kitabı “Dede Korkut Oğuznameleri”, akt. Mustafa Durmuş, Uluslararası Dede Korkut Bilgi Şöleni (Ankara, 19-21 Ekim 1999) Bildirileri, haz. Alev Kahya Birgül ve Aysu Şimşek Canpolat. Ankara: AKM Yayınları. s. 345-351.
Pehlivan, Gürol (2014). Dede Korkut Kitabında Yapı, İdeoloji Ve Yaratım. Yayımlanmamış doktora tezi. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Sepetçioğlu, Mustafa Necati (1998). Dedem Korkut’un Kitabı. İstanbul: İrfan Yayımcılık.
Sümer, Faruk (1972). Oğuzlar / (Türkmenler) Tarihleri - Boy Teşkilatı - Destanları. Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları.
Şahin, Aysuda (2017). Dede Korkut Hikâyeleri’nde Yapı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Şeşen, Ramazan (2010). İbn Fadlan Seyahatnamesi ve Ekleri. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
Tezcan, Semih-Boeschoten, Hendrik (2001). Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Togan, Zeki Velidi (1982). Oğuz Destanı. Reşideddin Oğuznamesi, Tercüme ve Tahlili. İstanbul: Enderun Yayınları.
Türkan, Kadriye (2004). Dede Korkut Hikâyeleri’nden Hareketle Edebî Metinlerde Nikap Sorunu, Türk Dili, S. 635, s. 718-724.
Türkmen, Fikret (1985). Kazan’da Bulunan Yeni Bir Oğuzname Nüshası Üzerine, Millî Folklor, S. 26, 1985, s. 4-7.