Yabancılara Türkçe öğretiminde sözlü kültür unsurlarının kullanımı

Dil öğretimi, hedef dille ilgili temel dil becerilerini kazandırmaktan ibaret değildir. Dil öğretimi, Avrupa Dil Portfolyosu’nda da belirtildiği üzere bir kültürleşme sürecidir. Çünkü dil, kültürün önemli bir parçası olduğu gibi aynı zamanda kültürün de aktarıcısıdır. Bu nedenle yabancı dil öğretiminde kültürel ögelerin aktarımı, hem hedef dili öğrenenlerin o dilin düşünce dünyasına girmesini sağlar hem de öğrenme sürecini kolaylaştırarak zevkli hâle getirir. Bu nedenle yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde, Türk kültürünü içeren ögelerin ders ortamına ve ders için hazırlanan materyallere ak- tarılması gerekmektedir. Metinler, bu aktarım sürecinin en önemli unsurlarından biridir. Metinler yoluyla aktarım, edebî birikimlerin en iyi aktarılma şekillerinden biridir. Ancak her metin, yabancı- lara Türkçe öğretiminde kullanılamayacağı için söz konusu alanda kullanılacak metinlerin seçiminde azami özen gösterilmesi şarttır. Bu alanda kullanılacak metinlerin dil ve anlatımın yanı sıra kültürel açıdan da belirli özelliklere sahip olması gerekir. Sözlü kültür dönemimiz, Türk kültür ve gelenekleri- nin en özgün şekliyle yer aldığı bir edebiyat birikimi olduğundan metin seçiminde bu güçlü gelenekten de faydalanılması gerekir. Bu çalışmada, dil öğretiminin aynı zamanda bir kültürleşme süreci olduğu düşüncesinden yola çıkılmış, yabancı dil olarak Türkçe derslerinde kullanılan metinlerin bu süreçteki yeri ve önemi sor- gulanarak sözlü kültür unsurlarından hangi düzeyde ve ne şekilde faydalanılması gerektiği üzerine tespitler yapılmaya ve öneriler sunulmaya çalışılmıştır.

PDF

___

Aydın, Süheyla. Türk Halk Edebiyatından Ör- nekler. Konya, 2002. Barın, Erol. “Türk Soylulara Türkiye Türkçesi- nin Öğretiminde Deyimler ve Atasözlerinin Önemi”. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 1 (2004): 22-26. ——. “Yabancılara Türkçe Öğretiminde İlkeler”, Türk Yurdu 286, (2011): 44-47. Bilgen, Erdem. “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğ- retiminde İletişim Yeteneklerinin Geliştiril- mesine Etkileşimsel Toplumdilbilimsel Bir Yaklaşım”. Yabancılara Türkçe Öğretimi Politika Yöntem ve Beceriler (Editörler: Der- ya Yaylı ve Yasemin Bayyurt), Ankara: Anı Yayıncılık, 2011. Demircan, Ömer. Yabancı - Dil Öğretim Yöntem- leri. İstanbul: Elif Kitabevi, 1990. Demirel, Özcan ve diğer. Diller İçin Avrupa Or- tak Başvuru Metni Öğrenme - Öğretme - De- ğerlendirme. Ankara: MEB Yayınları, 2012. Demirel, Özcan ve Zeki Kaya. Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Pegem Akademi, 2012. Göçer, Ali ve Selçuk Moğul. “Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi İle İlgili Çalışmalara Genel Bir Bakış”. Turkish Studies - Interna- tional Periodical For The Languages, Litera- ture and History of Turkish or Turkic Volu- me 6/3 (Yaz 2011): 797-810. Keleş, Şerife. Konya’dan Derlemeler. Konya, 2001. Kurt, Cemil ve diğer. Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe 1,2,3. Ankara: Ankara Üniversitesi Tömer Yayınları, 2008. Ozil, Şeyda ve diğer. Çağdaş Kültürümüz, Ol- gular – Sorunlar. İstanbul: Cem Yayınevi, 1991. Özbay, Murat ve Fahri Temizyürek. Türkçe Öğ- reniyoruz Orhun Ders Kitabı. Ankara: TİKA Yayınları, 2003. Özışık, Cem. “Yabancı Dil Öğretiminde Kültürel Farkındalık: New Headway Ders Kitapları- nın Kültür Aktarımı Açısından İncelenmesi ve Değerlendirilmesi”. Yayınlanmamış yük- sek lisans tezi. İstanbul: İstanbul Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2004. Pehlivan, Filiz. “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğ- retiminde Kültürlerarası Etkileşim Odaklı Yaklaşım Uyarınca Metin Çalışmaları”. Ya- yınlanmamış yüksek lisans tezi. Yayınlan- mamış yüksek lisans tezi. İstanbul: İstan- bul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007. Polat, Tülin. “Yazınsal Metinler ve Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretimi”. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi VIII (1993): 181-189. Tapan, Nilüfer. “Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretiminde Kültür Bağlamının Değerlendi- rilmesi”. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi VII (1990): 55-68. ——. “Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretiminde Özgün Metinlerin İşlevi”. Dilbilim Dergisi VIII (1989): 183-192. TDK, Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları, 2010. Turhan, Mümtaz. Kültür Değişmeleri. İstanbul: Ötüken Neşriyat,1997.