ORTA ÇAĞ İNGİLİZ ROMANSI OLAN HAVELOK THE DANE’DE MİLLÎ KİMLİK

Norman İstilasından hemen sonra İngiltere’de istila edenlerle edilenler arasında ortak bir dilin ve kültürün olmaması nedeniyle İngiliz millî kimliğini tanımlayabilmek oldukça güçtür. Orta Çağ’da İngiltere’de farklı diller konuşulmaktadır ve yazı dilinde üç dilin kullanımı daha yaygındır: istila öncesinden beri kullanılan ve kilisenin dili olan Latince, hukuk dili olan ve aristokratlar tarafından konuşulan Fransızca ve istila sonrasında aristokratların edebi metinler için tercih etmiş olduğu Anglo-Norman. Geoffrey of Monmouth’un Latince Historia Regum Britanniae adlı eserinde, Wace’ın Anglo-Norman dilinde kaleme aldığı Roman de Brut adlı eserinde, Gaimar’ın, Fransızca Estoire des Engleis adlı eserinde ve Laӡamon’ın yazdığı Brut adlı eserinde Britanya’nın tarihsel gelişimi anlatılmaktadır. Ancak, on ikinci yüzyılda yazılan bu metinlerin hiçbiri İngilizce olarak yazılmamıştır ve öncelikli olarak adı geçen metinler İngiltere’yi ya da İngiliz millî kimliğini vurgulamamıştır. İngiltere’de farklı dil ve kültür ayrışımına neden olan millî kimlik karmaşası nedeniyle, ortak bir dil olarak İngilizcenin kullanılması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. İngiltere’de yaşayan aristokratların beklentilerine göre Latince, Fransızca ve Anglo-Norman dilinde yazılan romanslar, İngiliz millî kimliğinin alevlenmesiyle Orta Çağ İngilizcesiyle İngiltere sokaklarında ve meydanlarda halka anlatılmaya başlanmıştır. İngiliz millî kimliği, yeni kültürel değerlerin ortaya çıkmasında etkili olmuş ve halkın bu değerlere sahip çıkması ile önem kazanmıştır. On dördüncü yüzyılda yazıldığı rivayet edilen ve hâlen Edinburgh Millî Kütüphanesinin el yazmaları biriminde muhafaza edilen Auchinleck el yazmasındaki romanslarda ilk defa İngiliz millî kimliğinin ortaya çıktığına dair genel geçer bir görüş vardır. Ancak Auchinleck el yazmasındaki romansların ortaya çıkmasından yüz yıl kadar önce kaleme alınan Havelok the Dane adlı romans İngiliz millî kimliğini gözler önüne sermektedir. Bu çalışmanın amacı, Auchinleck el yazmasında bulunan romanslardan yüz yıl öncesinde yani on üçüncü yüzyıl İngiltere’sinde anonim olan ve Orta Çağ İngilizcesi ile yazılan Havelok the Dane’de millî kimliğin ne olduğunu, millî değerlerin nasıl şekillendiğini, toplumun değer yargılarının nasıl değiştiğini ve kahramanın değerlere nasıl sahip çıkıp bu değerleri pekiştirdiğini irdelemektir.

Englishness in the Middle English Romance Havelok the Dane

Englishness seems the least probable identity after the Norman Conquest because there is no sense of a common language or even of a shared culture between the conquerors and the conquered. From 1066 onwards England is a trilingual kingdom: Latin is the language of the Church, as it has been before the Conquest, but the court and a significant portion of the aristocracy now speak French, whereas the majority of England's population is Anglo-Norman speaking. These three languages are officially used when compared to the other languages spoken in the medieval England. Geoffrey of Monmouth’s Latin Historia Regum Britanniae, Wace’s Anglo-Norman Roman de Brut, Gaimar’s French Estoire des Engleis and Laӡamon’s Brut describe the historical background of Britain. However, neither of these twelfth century narratives is written in English, nor do they represent the sense of Englishness. Latin, Old French and Anglo-Norman romances are produced for the sake of nobility, and are recited by jongleurs, and later on such romances are translated and adapted into Middle English to appeal to the tastes of English people in the medieval England. Such a nascent medieval English nationalism establishes new values and identities and such values are of significance with the growing sense of national feelings. It is usually accepted that the idea of Englishness is evident in the romances of fourteenth century Auchinleck Manuscript. However, Havelok the Dane represents Englishness a century earlier than the Auchinleck MS suggests. In this respect, the Middle English Havelok the Dane proves to be a particularly fecund ground for the analysis of the nature of medieval Englishness. The aim of this paper is to explore what Englishness means, and to examine how the national values are shaped and amended and how the hero of Havelok the Dane puts Englishness into practice.

PDF

___

Ashe, Laura. Fiction and History in England, 1066- 1200. Cambridge: Cambridge University Press, 2011.
Battles, D. “Reconquering England for the English in Havelok the Dane”. The Chaucer Review. 2012, 187-205.
Bell, Alexander (ed.). Le Lai d'Haveloc and Gaimar's Raveloc Episode. London: Longmans, Green & Co., 1925.
Bell, Kimberly K. “Resituating romance: The dialectics of sanctity in MS Laud Misc. 108's Havelok the Dane and royal vitae”. Parergon, 25(2008), 27-51.
Brasseur. A. Jean Bodel’s La Chanson des Saisnes. Geneva, 1989.
Burgess, Glyn. Two Medieval Outlaws: Eustace the Monk and Fouke Fitz Waryn. Cambridge: D. S. Brewer, 1997.
Colgrave Bertram and R. A. B. Mynors. Bede’s Ecclesiastical History of the English People, Oxford, 1969.
Cooper, Helen. “When Romance Comes True.” Boundaries in Medieval Romance, edited by Neil Cartlidge (ed.), Boydell and Brewer, 2008, 13–28.
Cooper, Helen. The English Romance in Time: Transforming Motifs from Geoffrey of Monmouth to the Death of Shakespeare. Oxford: Oxford University Press, 2004.
Drabble, M., Stringer, J., & Hahn, D. Laзamon. The Concise Oxford Companion to English Literature, 2007.
Ege, Ufuk, “The Fusion of Many Genres with Textual Parallels and Metaphorical Expressions in Havelok the Dane”. Dil ve Tarih Cografya Dergisi. 40 (3-4), 2000, 191-201.
Erol, Burçin. “Food Culture and Food Imagery in Chaucer’s Canterbury Tales” in The Routledge Companion to Literature and Food. (Eds. BLorna Piatti-Farnell, Donna Lee Brien) Oxon: Routledge, 2018, 283-95.
Ewert, Alfred. Gui de Warewic: Roman du XIIIe Siècle, II vols, CFMA 74–75. Paris: Champion, 1932–33.
Field, Rosalind. “Romance as History and History as Romance”. Romance in Medieval England. (Ed. Maldwyn Mills et al.) Cambridge: D. S. Brewer, 1991, 163-73.
Finlayson, John. “Definitions of Middle English Romance”. The Chaucer Review. 15,1,1980, 44-62.
French, Walter Hoyt, and Charles Brockway Hale (eds.). Middle English Metrical Romances. New York: Prentice-Hall,1930.
Holthausen, Ferdinand (ed.) Havelok Havelok the Dane. London: Sampson Low Marton & Co., 1901.
Madden, Sir Frederic (ed.). Havelok the Dane. Roxburghe Club. London: W. Nicol, Shakespeare Press, 1828.
Sands, Donald B., (ed.) Middle English Verse Romances. New York: Holt, Rinehart, and Winston, 1966.
Skeat, W. (ed.) The Lay of Havelok the Dane. Second ed. Revised by Kenneth Sisam. Oxford: Clarendon Press, 1956.
Smithers, G. V., (ed.) Havelok. Oxford: Clarendon Press, 1987.
Green D. H. The Beginnings of Medieval Romance: Fact and Fiction, 1150-1220. Cambridge, 2004.
Haskin, D. “Food, Clothing and Kingship in Havelok the Dane”. American Benedictine Review. 24, 1973, 204-13.
Heng, Geraldine. Empire of Magic: Medieval Romance and the Politics of Cultural Fantasy. Columbia Press: New York, 2003.
Herzman, Ronald B, Graham Drake ve Eve Salisbury. Four Romances of England: King Horn, Havelok the Dane, Bevis of Hampton, Athelston. Kalamazoo: Medieval Institute Publications, 1997.
Hostetter, Aaron. “Food, Sovereignty, and Social Order in Havelok the Dane”. Journal of English and Germanic Philology 110.1 (2011): 53-77.
http://www.anglo-norman.net
https://d.lib.rochester.edu/teams/text/salisbury-fourromances- of-england-havelok-the-dane
Knight Stephen, “The Social Function of the Middle English Romances”. Medieval Literature: Criticism, Ideology & History. (Ed. David Aers). Brighton, 1986, 99-122.
Lavezzo, Kathy. Angels on the Edge of the World: Geography, Literature, and English Community, 1000-1534. Ithaca: Cornell University Press, 2006.
Le Saux, Françoise. Layamon’s Brut: The Poem and Its Sources. Cambridge: D.Brewer, 1989.
Livingstone, E. Pater noster. The Concise Oxford Dictionary of the Christian Church, 2013.
Lockhart, J. “He Will Rock You: The Sports Wonders of Havelok the Dane”. The Chaucer Review, 50 (2015), 251-283.
Luttrell, Claude ve Steward Gregory. Cligès. Cambridge, 1993.
Mills, M. “Havelok and the Brutal Fisherman.” Medium Ævum. 36, 3, 1967, 219-30.
Murtaugh, D. Havelok the Dane: Kingship, Hunger, and Purveyance. Neophilologus, 100 (2016), 477-488.
Pearsall, Derek ve I.C. Cunningham. The Auchinleck Manuscript: National Library of Scotland Advocates’ MS 19.2.1 (facsimile). Scolar Press, London, 1977.
Reeve D., Michael. Geoffrey of Monmouth’s Historia regum Britanniae as the History of the Kings of Britain. Woodbridge, Boydell Press, 2007.
Rouse, Robert Allen. The Idea of Anglo-Saxon England in Middle English Romance. Cambridge: D. S. Brewer, 2005.
Saunders, Corinne. A Companion to Romance: From Classical to Contemporary. Oxford: Blackwell Publishing, 2004.
Scase, Wendy. “Re-inventing the Vernacular: Middle English Language and Its Literature”. A Cambridge Companion to Medieval English Literature 1100-1500. (Ed. Larry Scanlon). Cambridge: CUP, 2009, 11-24.
Short, Ian. Estoire des Engleis: History of the English. Oxford: Oxford University Press, 2009.
Stimming, Albert. Der Anglonormannische Boeve de Haumtone. Halle: Biblioteca Normannica, 1899.
Taflı Düzgün, Hülya. “Location and the Making of Identity in the Romance of Horn”. Interactions, 25.1-2, 2016, 83-91.
Taflı Düzgün, Hülya. Ortaçağ’da Anadolu’dan İngiltere’ye: Antakya’nın Şarkısında Türkler. Ankara: Siyasal Kitapevi, 2019.
Taflı Düzgün, Hülya. Texts and Territories : Historicized Fiction and Fictionalised History in Medieval England and Beyond. New Castle: Cambridge Scholars Publishing, 2018.
Thorne, S.E. Bracto. De Legibus et Consuetudinibus Anglae (Bracton on the Laws and the Customs of England). Cambridge: Harvard University Press, 1976.
Turville-Petre, Thorlac. “Havelok and the History of the Nation”. Readings in Medieval Romance. (Ed. Carol M. Meale). Cambridge: D. S. Brewer, 1994, 121-34.
Turville-Petre, Thorlac. England the Nation: Language, Literature, and National Identity, 1290– 1340. Oxford: Clarendon, 1996.
Tutaş, Nazan. “İngiliz Dilinde ‘Aydınlanma’: Eski İngilizce’den Günümüze Değişimi ve Gelişimi”. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi. 54.1, 2014, 287-306.
Tyler, Elizabeth. England in Europe: English Royal Women and Literary Patronage, c.1000 - c.1150. Toronto: University of Toronto Press, 2017.
Urgan, Mina. İngiliz Edebiyatı Tarihi. Ankara: Yapı Kredi Yayınları, 2007.
Weiss, Judith. Wace’s Roman de Brut: A History of the British. Exeter: Exeter University Press, 2002.
Zupitza, J. The Romance of Guy of Warwick. London: Oxford University Press, 1966.