Ninnileri psikanalitik yaklaşımla yeniden okuma denemesi

Ninniler, bebeği uyutmak için söylenen dörtlükler olmalarının yanı sıra, her söylendiğinde yeniden üretilmeleri dolayısıyla söyleyicisine dair ipuçları da taşıyan şiirlerdir. Bu çalışmada bir ninni söyleyicisi olması dolayısıyla sanatkâr olarak kabul edilebilecek annenin, o sırada ninninin sözlerini neden değiştirme ihtiyacını hissettiği sorusu sorulmuş ve bunun annenin ruh hâliyle ilgisi olması gerekçesiyle soruya psikanalitik düzlemde cevap aranmıştır. Bu amaçla yazıda annenin hangi gerekçeyle şair/ sanatkâr olarak adlandırılabileceği konusuna açıklık getirildikten sonra çeşitli yörelerden derlenmiş ninni örnekleri psikanalitik açıdan incelenmiştir. Yazıda özellikle çocuk /erkek çocuk isteği üzerine söylenmiş ninniler seçilmiş ve bu ninniler Sigmund Freud’un görüşlerinden yola çıkılarak çözümlenmeye çalışılmıştır. Aynı konu etrafında söylenmiş gibi görünen bu sözlü edebiyat ürünlerinin aslında çok farklı sorunları imlediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçtan hareketle ninnilerin, baskı altına alınan türlü duyguların bilinç düzeyinde tekrar ortaya çıkmasını sağlayan birer araç oldukları; dolayısıyla ikinci bir işleve sahip oldukları ortaya konmaya çalışılmıştır.

An attempt of re-reading lullabies with the psychoanalytic approach

Lullabies are quadrants which are sung for putting children to sleep and besides they are poems which give a hint about the singer because they are reproduced in every saying. The mother will be accepted as an artist in this study because of being a lullaby singer and the question about why the mother needs to change the lyrics at that moment was asked. At the same time, the answer of this question on the psychoanalytic plane was searched on the account of the fact that this situation was pertinent with the mother’s mood. To this end, firstly how the mother can be seen as a poet/ an artist has been brought to light in the article. Then lullaby samples that were compiled from different regions were studied in terms of psychoanalytic point of view. The lullabies about the desire of having a baby/ a boy have been selected and these lullabies have been tried to solve under the light of Sigmund Freud’s ideas. It was concluded that these verbal literature studies, which seemed like saying about the same subject, indicated very different issues. Thus, it was tried to exhibit that lullabies are tools which have provided re-emerging of different kinds of emotions that are repressed; and thereby they have a second role.

___

  • Aça, Mehmet. “Halk Şiirinde Tür ve Şekil”. Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Haz. M. Öcal Oğuz ve diğer. Ankara: Grafiker Yayınları, 2005.
  • Bascom, William R. “Folklorun Dört İşlevi”. Çev. Ferya Çalış Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 2. Haz. M. Öcal Oğuz, Selcan Gürçayır. Ankara: Geleneksel Yayıncılık, 2005. 125-152.
  • Çelebioğlu, Âmil. Türk Ninniler Hazinesi. İstanbul: Ülker Yayınları, 1982.
  • Freud, Sigmund. “ Kadınlık”. Çev. A. Avni Öneş. Psikanaliz Üzerine. İstanbul: Say Yayınları, 1991.
  • Freud, Sigmund. Düşlerin Yorumu II. Çev. Emre Kapkın. İstanbul: Payel Yayınları, 1991.
  • Lord, Albert B. “Yugoslav Epik Halk Şiiri” Çev. Figen Karaboğa. Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 3. Haz. M. Öcal Oğuz, Selcan Gürçayır, Sunay Çalış. Ankara: Geleneksel Yayıncılık, 2009. 217-221.
  • Jung, Karl Gustav. “ Psikoloji ve Edebiyat”. Çev. Selahattin Hilav. Psikanaliz Açısından Edebiyat. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 1981.
  • “Soğulmak”.Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü.20 Eylül 2010._____http://tdkterim.gov.tr/>