Perdeden sahneye bakmak: Devekuşu kabare tiyatrosu

Küreselleşen dünya düzeniyle birlikte gelenek ve kültür kavramları sıkça gündeme gelen tartışma konularıdır. Gelenek ve kültürde zaman içerisinde yaşanan değişimleri ve dönüşümleri izlemek mümkündür. Bu süreç içerisinde yok olma tehlikesiyle karşılaşan kahramanların kendileri için seçtikleri mekânlardan biri de kabare tiyatrolarıdır. Kabare tiyatroları, günümüz dünyasında geleneksel kahramanların yaşam alanı gibidir. Batılı tiyatro tekniklerini kullanarak geleneksel unsurları güncele taşıyan Devekuşu Kabare Tiyatrosu oyunlarının gösterim özellikleri ve içerik açısından kendine özgü Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nun fikir babası Haldun Taner’in “kendine özgü olanla evrensele açılma” düşüncesinin oldukça önemli bir rol oynadığı söylenebilir. Çalışmada söz konusu tiyatronun tercih ediliş nedeni Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nun Batı Tiyatrosu ve Geleneksel Türk Tiyatrosu’nun harmanlanmasından oluşan özgün bir biçem ve geleneksel tiyatronun temel özelliklerini taşıyor olmasıdır. Bu nedenle Devekuşu Kabare Tiyatrosu’nun günümüz tiyatrosuna yeni bir soluk getirdiğini söylemek mümkündür. Çalışmada hem geleneksel hem de modern bir ürün olarak ele alınan Devekuşu Kabare Tiyatrosu örneğinden yola çıkılarak, gösterime dayalı pek çok türde gündelik hayatın nabzının tutulabileceği ve bu ürünlerin “kültür”ün değişim ve dönüşüm sürecinin izlerini taşıyan aktarımlar olduğu gösterilecektir.

Looking from the curtain to the stage: The devekuşu cabaret theater

The concepts of tradition and culture are very often discussed issues today since the effects of the globalization. Cultural and traditional changes and transformations can be traced within this process. Cabaret Theaters are one of the places where have been chosen by the heroes who are face to be extinct in this period. The Cabaret Theaters is like a living space of traditional heroes in today. By using western theaters techniques, Cabaret Theater brings to traditional issues to present and it has created own particular style. Therefore, Cabaret Theater which was set from the idea of Haldun Taner can be evaluated as a result of his “expansion to global with particular properties” idea. The reason for choosing Devekuşu Cabaret Theater in this study is that its original structure which blends Western Theater and Traditional Turkish Theater. Because of that reasons that mentioned above, it may be accepted that Devekuşu Cabaret Theater has added a new breathe to the present theaters. In this study, in the light of Devekuşu Cabaret Theater as a modern product, it will be highlighted that performative events can reflect daily life by containing the process of cultural changes and transformations.

___

  • Akpınar, Metin. Sanattan Siyasete, İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayımlanmamış Ders Notları, 2005.
  • And, Metin. Türk Tiyatrosu, Ankara: Bilgi Yayınevi,1969.
  • And, Metin. Türk Tiyatrosunun Evreleri, Ankara: 1983.
  • And, Metin. “Karagöz Siyasal Bir Taşlamaydı da”, Karagöz Kitabı(Yay hzl: Sevengül Sönmez), İstanbul: Kitabevi Yay., 2005. 55-59.
  • Delilbaşı, Ali Süha. “Abdürrezzak Abdi Efendi” Orta Oyunu Kitabı(Yay hzl: Abdülkadir Emeksiz), İstanbul: Kitabevi Yay., 2006. 255-267.
  • İpekçi, Abdi. “Her Hafta Bir Sohbet”, Vatan Kurtaran Şaban( Haldun Taner), Ankara: Bilgi Yayınevi,1996.
  • Kudret Cevdet. Karagöz, cilt 1, Ankara: Bilgi Yayınevi, 1992.
  • Kudret Cevdet. “ Orta Oyununun Yeri ve Bölümleri”, Orta Oyunu Kitabı(Yay hzl: Abdülkadir Emeksiz), İstanbul: Kitabevi Yay., 2006. 25-35.
  • Metin, Ezgi. Metin Akpınar ile Söyleşi, İstanbul, 3 Ocak 2007.
  • Metin, Ezgi. Turgut Özakman ile Söyleşi, Ankara, 4 Kasım 2006
  • Nutku, Özdemir. “Orta Oyununda Yabancılaştırma Kavramı” Orta Oyunu Kitabı (Yay hzl: Abdülkadir Emeksiz), İstanbul: Kitabevi Yay., 2006. 156-175.
  • Pekman, Yavuz. Çağdaş Tiyatromuzda Geleneksellik, İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları, 1. Baskı, 2002.
  • Sokullu, Sevinç. Türk Tiyatrosunda Komedyanın Evrimi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1979.
  • Taner, Haldun. Sersem Kocanın Kurnaz Karısı, İstanbul: Bilgi Yayınevi, 2005.
  • Tonbul, Gürol. Geleneksel Türk Tiyatrosunun Temel Güldürü Öğeleri ve Türk Kabare Oyunlarındaki Yansımaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir,1988.
  • Yesarî, Mahmut. “Orta Oyuncuların Piri Kavuklu Hamdi”, Orta Oyunu Kitabı (Yay hzl: Abdülkadir Emeksiz), İstanbul: Kitabevi Yay., 2006. 249-253.