MODERN KENTİN NOSTALJİK İMGESİ: YENİ NESİL MAHALLELER

Küreselleşmeyle değişen tüketim alışkanlıkları ve yaşam tarzları birçok olgu gibi mekânı ve mekânı kullanım biçimlerini de değiştirmiştir. 1950’li yıllardan sonra artan kentleşmeyle Türk toplu-munun hayatına giren apartman tipi yerleşimler, 1980’li yıllardan sonra sayıları hızla artan güvenlikli siteler ve devamında görülen rezidans tipi yerleşimler bu değişimin en açık kanıtıdır. Kent mekânında inşa edilen bu konut türleri zamanla geleneksel mahallenin dışlanmasına, güvensiz bulunmasına ve neredeyse sadece idari bir birim hâline gelmesine neden olmuştur. Bu değişimde küreselleşme ve kent-leşmenin yanı sıra medyanın rolü de yadsınamayacak kadar önemlidir. Tüm bu faktörlerin etkisiyle konut, barınma ihtiyacını karşılamasının yanı sıra bir statü sembolü hâline gelmiştir. Bireylerin statü-lerinin bir parçası hâline getirilen bu yaşam alanları, bireylere kendilerini özel hissettiren, “seçkinlik” ve “ayrıcalık” vaat eden bir söylemle sunulmuştur. Son yıllarda ise bu söylemin değişikliğe uğradığı ve mahalle hayatını ön plana çıkaran, semt hayatına, mahalle kültürüne, dayanışmaya, samimi ilişkilere vurgu yapan bir söylem geliştirildiği görülmektedir. Bu makalede son yıllarda ön plana çıkan mahalle konseptli projelerden Gül İnşaat 11. Mahalle, AND Pastel Yeni Nesil Mahalle, Emlak Konut Bizim Mahalle, Polatyol Estonşehir Mahallem adlı projeler reklam filmleri üzerinden irdelenmiştir. Bu doğ-rultuda Türkiye’nin 1950 sonrası mekânsal değişimi ve geleneksel mahalle imgesi ele alınmış ve “yeni nesil mahalleyle” karşılaştırılmıştır. Reklamlar; nostalji, gerçeklik ve simülasyon kavramları bağla-mında incelenmiştir. Güvenlik kaygısıyla sayıları her geçen gün artan “güvenlikli siteler”in mahalle konseptinde inşa edilerek pazarlanmasının odak noktasında güven veren geçmiş ve mahalle hayatı yer almaktadır. Bu mahalle sisteminin yeniden inşasında nostaljik unsurların kullanılması yoluyla aidiyet ve kimlik duygularının güçlenmesi vaat edilmektedir. Bu noktada kent mekânında ihtiyaçların değiştiği, mekânların ihtiyaçlara ve toplumun kültürel yapısına uygun şekilde dönüştürülmesinin bir gereklilik hâline geldiği ifade edilebilir.

Nostalgic Image of Modern City: New Generation Neighborhoods

Consumption habits and life styles influenced and changed by globalization have altered spaces and usage of spaces. Apartment-style settlements which appeared in Turkish society with the increas-ing urbanization as of 1950s, a growing body of sites after 1980s watched by security staff and resi-dences later on are among the clearest evidences of the change. These types of housing caused tradi-tional neighborhoods to be isolated, considered insecure and become almost just an administrative unit. Besides globalization and urbanization, the role of media is also incontrovertibly important in this change. With the effects of all these factors, houses have, along with meeting housing needs, become status symbols. These living quarters, which have become one of the parts of individual status, have been introduced to consumers by featuring the concepts of “excellence” and “privilege” to make the con-sumers feel special. In recent years, it is observed that, this discourse has changed to highlight neigh-borhood life and culture, solidarity and warm relationships. This study aims to address some projects such as Gül İnşaat 11. Mahalle, AND Pastel Yeni Nesil Mahalle, Emlak Konut Bizim Mahalle, Polatyol Estonşehir Mahallem through their advertisements with neighborhood concept. Answers have been searched through the images and discourses in advertisements for questions on the meaning of empha-sis on nostalgia in housing markets, the extent to which traditional neighborhood life can be reflected on these neighborhood projects and the possibility to characterize these projects as the simulations of reality. Increasing quantities of “gated community” due to security concerns are being transformed into neighborhoods. And focal point of this transformation is the assuring past and neighborhood life. At this point, it can be stated that, needs in urban space have changed; in other words, it has become a necessity to transform spaces in line with needs and cultural structure of society.

PDF

___

Alver, Köksal. “Mahalle”. Kent Sosyolojisi (ed.
Köksal Alver). Ankara: Hece Yayınları, 2012.
___________. Siteril Hayatlar Kentte Mekânsal Ayrışma ve Güvenlikle Siteler. Ankara: Hece Yayınları, 2007.
Baudrillard, Jean. Tüketim Toplumu (çev. Ha-zan Deliçaylı ve Ferda Kenkin). 6. baskı, İs-tanbul: Ayrıntı Yayınları, 1997.
______________. Simülakrlar ve Simülasyon (çev. Oğuz Adanır). 6. baskı, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2011.
Boym, Svetlana. Nostaljinin Geleceği (çev. Ferit Burak Aydar). İstanbul: Metis Yayınları, 2009.
Alada, Adalet. “Küreselleşen Şehrin “Geleneksel Mahallesi”ne Reddiye” Kent ve Politika An-tik Kentten Dünya Kentine (ed. Ayşegül Men-gi). Ankara: İmge Kitabevi Yayınları, 2007.
Bocock, Robert. Tüketim (çev. İrem Kutluk). An-kara: Dost Yayınları, 1993.
Bozdoğan, Sibel. “Türk Mimari Kültüründe Mo-dernizm: Genel Bir Bakış”. Türkiye’de Mo-dernleşme ve Ulusal Kimlik (ed. Sibel Boz-doğan ve Reşat Kasaba) 2. baskı. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999.
Certeau, Michel De vd. Gündelik Hayatın Keşfi II (çev. Çağrı Eroğlu ve Erkan Ataçay). Anka-ra: Dost Yayınları, 2009.
Chaney, David. Yaşam Tarzları (çev. İrem Kut-luk). Ankara: Dost Yayınları, 1999.
Güzel, Elif ve Elif Yolbulan Okan. “Nostaljiye Genç Bakış: Nostalji İçerikli Reklamların Postmodern Bireyler Üzerindeki Etkisi”. Business and Economics Research Journal, S.3, 2016: 137-154.
Korkmaz, Nilüfer. “Türkiye’de Tüketim Kültü-rü ve Mekânsal Ayrışma”. Medya, Tüketim Kültürü ve Yaşam Tarzlar (der. Banu Dağtaş ve Erdal Dağtaş) Ankara: Ütopya Yayınevi, 2009.
Lefebvre, Henri. Mekânın Üretimi (çev. Işık Er-güden). İstanbul: Sel Yayıncılık, 2015.
Morgül, Esma. “Nostaljik Reklamların Marka Tutumuna Etkisi: Türkiye’den Bir Reklam Örneği”. Journal of Current Researches on Social Sciences, S.4, 2017: 1-12.
Oğuz, M. Öcal. “Folklor ve Kültürel Mekân”. Millî Folklor, S.76, Kış 2007: 30-32.
____________. Çağdaş Kentin Kültürü ve Somut Olmayan Kültürel Miras. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları, 2008.
Orçan, Mustafa. Osmanlı’dan Günümüze Mo-dern Türk Tüketim Kültürü. 3. baskı. Anka-ra: Harf Eğitim Yayınları, 2014.
Ölçer Özünel, Evrim. “Çok Kültürlülük Miti ve Kültürel Tüketim Süreci Bağlamında Med-ya ve İmge Simülasyonu”. VII.Halk Kültürü Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara, 2006:1-12.
_________________. Eşiktekiler: Gecekondu Folk-lorunda İnsan-Zaman-Mekân. Ankara: Gra-fiker Yayınları, 2015.
Ritzer, George. Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Bü-yülemek. 2. baskı, İstanbul: Ayrıntı Yayınla-rı, 2011.
Tamdoğan-Abel, Işık. “Osmanlı Döneminden Gü-nümüz Türkiye’sine “Bizim Mahalle”, İstan-bul Dergisi, S.40, 2002: 66-70.
Taşkaya, Merih. “Reklamda Nostaljik Unsurlar: Kimlik Vaadi ve Anlamın Tüketimi”. ET-HOS, S.1, Ocak 2013: 1-37.
Uz-Sönmez, Funda vd. “Popüler Kültürün Kent-sel Söylem Oluşturmadaki Etkisi”. İTÜ Der-gisi, S.1, Mart 2009: 57-66.
“Gül İnşaat 11. Mahalle Reklam Filmi” https:// www.youtube.com/watch?v= MPbBmeT1U-Aw (Erişim Tarihi: 20 Ocak 2018)
“AND Pastel Yeni Nesil Mahalle Reklam Filmi” https://www.youtube.com/watch?v=HNBdt yMVouE (Erişim Tarihi: 20 Ocak 2018)
“Emlak Konut Bizim Mahalle Reklam Filmi” https://www.youtube.com/watch?v= at6g-fGUu Ux8 (Erişim Tarihi: 20 Ocak 2018)
“Polatyol Estonşehir Mahallem Reklam Filmi” https://www.youtube.com/watch?v=1vsS9j0 XDeE (Erişim Tarihi: 20 Ocak 2018)