Âşık Ömer'in bilinmeyen iki yaşnamesi

11. yüzyıldan günümüze kadar âşıklarımızın, şairlerimizin söylediği yaşnameler insanoğlunun ana rahminden ölümüne kadarki hayatını anlatan destansı şiirlerdir. Bu şekil manzumeler, Hoca Ahmed Yesevî’den Mahtum Kulu’ya, Yunus Emre’den Âşık Ömer’e yüzlerce yıl şairlerimiz tarafından söylenegelmiştir. Şimdiye kadar Âşık Ömer’e ait olduğu tartışılan ve 14 dörtlükten oluşan bir yaşname bilinmektedir. Bu çalışmada,Türk edebiyatının büyük şairlerinden, bilhassa saz şairlerinin üstadı olarak bilinen Âşık Ömer’in bugüne kadar bilinmeyen, iki yaşnamesi üzerinde durulmuş; bu yaşnameler edebiyat dünyasına tanıtılmıştır. Bahsedilen yaşnamelerden biri Milli Kütüphane Fahri Bilge koleksiyonu içerisinde bulunan Âşık Ömer Divanının 25b; The British Library’de bulunan Âşık Ömer Divanının 4b ve Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesinde bulunan Âşık Ömer Divanının 17b varaklarında yer almakta ve 24 dörtlükten oluşmaktadır Diğer yaşname ise Milli Kütüphane Fahri Bilge Koleksiyonundaki nüshanın 112a; Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesindeki Âşık Ömer Divanının 78a varaklarında yer almakta ve 29 dörtlükten oluşmaktadır.

Two unknown yasname of Ashik Omer

The yasname that narrates the lifespan of a human from birth to death, is a specific genre of Turkish culture, sang by the singers and poets since 11th century to present time. This genre has been sung by the well known singers and poets for centuries like, Khwaja Ahmad Yasavi to Mahtum Kulu, Yunus Emre and Ashik Omer. Until now, the only known yasname of Aşık Ömer which was uncertain and discussed by the academics is the one that composed of 14 verses. In this study, the two other unexamined yasname of Ashik Omer who is one of the famous poets of Turkish literature, known especially as a master of balladeers, will be introduced.One of the aforementioned yasname compose of 24 verses and it is in the 25b leaf of Ashik Omer’s Divan in the National Library Fahri Bilge Collection, 4b leaf of Ashik Omer’s Divan into the British Library, and 17b leaf of Ashik Omer’s Divan in the Library of Manuscripts in the Region in Konya and the other one is composed of 29 verses and it is in the 112a leaf of Ashik Omer’s Divan in the National Library Fahri Bilge collection and 78a leaf of Ashik Omer’s Divan in the Library of Manuscripts in the region in Konya.

PDF

___

Çatak, Ali, 1981, “Âşık Derviş Osman”, Erciyes Aylık Sanat ve Fikir Dergisi, Sayı: 32, s. 18-19.
Çelebioğlu, Amil, 1985, “Türk Edebiyatında Yaşnameler”, Türklük Araştırmaları Dergisi, Sayı: 1, s. 151-286.
Dîvân-ı Âşık Ömer, The British Library (Or: 11263).
Dîvân-ı Âşık Ömer, Millî Kütüphane Fahri Bilge (Nu: 124).
Dîvân-ı Âşık Ömer, Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi (Nu: 2677).
Dizdaroğlu, Hikmet, 1949, “Âşık Ömer’in Yeni Şiirleri II”, Erciyes, Sayı: 72, s. 16-18.
Dizdaroğlu, Hikmet, 1969, Halk Şiirinde Türler, Ankara, TDK Yayınları.
Hafız, Nimetullah, 1976, “İpekli Âşık Mustafa’nın Bir Destanı”, Çağrı, Sayı: 217, s. 12-13.
Halk Bilgisi Haberleri, 1940, Sayı: 101, s. 121.
Karasoy, Yakup- Orhan Yavuz, 2003, “17. Yüzyıl Saz Şairi Âşık Ömer Üzerine Bazı Mülâhazalar”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun’a Armağan, Sayı: 13, Konya, s. 177-216.
Kaya, Doğan, 2004, Yaşnameler, Ankara, Akçağ Yayınları.
Özbek, Mehmet, 1994, Folklor ve Türkülerimiz, İstanbul, Ötüken Yayınları.
Öztelli, Cahit, 1950, “Kul Hüseyin’in Yaş Destanı”, Türk Folklor Araştırmaları, Sayı: 16, s. 247.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/ İsimler/Eserler/Terimler, 1998, Cilt: 8, İstanbul, Dergâh Yayınları.