Muhittin KAPLAN, İshak TORUN, Ahmet ERGÜLEN

Türk Eğitim Sisteminin Başlıca Sorunu Verimlilik ve Etkinlik

Verimlilik ve etkinlik Türk eğitim sisteminin temel sorunudur. Yetersiz olmakla birlikte, eğitimle ilgili maddi ve mali imkânların her geçen gün iyileştiğini söylemek yanlış olmayacaktır. Buna karşılık, eğitimin kalitesi / niteliği ise iyileşmemekte, hatta daha da kötüleşmektedir. Eğitim reformu gibi, eğitimin kronikleşmiş sorunlarını çözmek için ortaya atılan söylem ve politikalar, eğitimde verimlilik ve etkinlik araştırmalarından elde edilen verilere geliştirilmelidir. Fakat, Türkiye’de konu hakkında yapılmış kapsamlı ve yeterli araştırmalar maalesef bulunmamaktadır. Bu söylem ve politikaların gerçekleşmesi, eğitimde performans değerlemesi araştırmalarının yapılmasına bağlıdır. Çünkü, eğitimde hangi işlev ve faktörün ne ölçüde düzeltileceğine/değiştirileceğine doğru bir şekilde karar vermek, eğitimin başarılı-başarısız unsurlarını ve başarı-başarısızlık etkenlerini belirlemekle mümkün olabilir. Bu çalışmada, Türk eğitim sisteminin birinci sorunu olan verimsizlik ve etkinlik konusu eleştirel bir yaklaşımla analiz edilerek değerlendirilmektedir. Amaç ise, eğitim alanında verimlilik ve etkinlik çalışmalarının önemini ortaya koymaktır.

The Main Problem of the Turkish Education System: Productivity and Efficiency

Productivity and efficiency are considered as the main problems of the Turkish education system. Although they are inadequate, it is not wrong to say that financial resources allocated to education have improved over time. However, the quality of education does not seem to be improving, even it is worsening. This is related to the fact that the arguments and policies introduced by education reform programs to solve the chronicle problems of education are not based on the findings of the empirical studies on productivity and efficiency. To achieve the targets set by these reforms and policies, the impact of policies on performance, productivity and efficiency needs to be carefully evaluated empirically. In this way, it will be possible to determine the factors that contribute significantly to achievements in education and to determine which improvements need to be undertaken to achieve efficient allocation of resources in education. In this study, the primary problem of the Turkish education system, which is the productivity and efficiency problem, is evaluated critically. The main aim of this study is to show the importance of productivity and efficiency studies in education.

PDF

___

AKAR İ., (2002). “Öğrenci Davranışlarını Etkileyen Etmenler”, Sınıf Yönetimi , Ed.Zeki kaya, PegemA yayıncılık, Ankara.
ATAN, K ve Göksel D. (2002). “Ankara’daki Anadolu Liselerinin Toplam Etkinliğinin Veri Zarşama Analizi (VZA) ile Saptanması”, XI. Eğitim Bilimleri Kongresi , 23-26 Ekim 2002, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşe, KKTC.
BALCI, A. (1998). “Kamu Sektörü ve Toplam Kalite Yönetimi”, Kamu Yönetiminde Kalite I.Ulusal Kongresi Bildirileri , I.Cilt, TODAİE Yayını, ss.61-67, Ankara.
BANKER, R. D. (1984), “Estimating most productive scale size using data envelopment analysis”, European Journal of Operational Research , Cilt.17, Sayı.1, ss.34-44.
BANKER, R.D. ve C. F. Kemerer (1989), “Scale economies in new software development”, IEEE Transactions on Software Engineering , Cilt.15, Sayı.10, ss.1199-205.
BARROW, M. M. (1991). “Measuring local authority performance: a frontier approach”, Economics of Education Review , Cilt.10, ss.19-27.
BATES, J. M. (1997). “Measuring predetermined socioeconomic ‘inputs’ when assessing the efficiency of educational outputs”, Applied Economics , Cilt.29, ss.85-93.
BAYSAL, E. E. ve B. Toklu (2001). “Veri zarflama analizi ile bazı orta öğretim kurumlarının performanslarının değerlendirilmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt. 6, Sayı. 2, ss.203-220.
BESSENT, A. ve W. Bessent (1980). “Determining the comparative efficiency of schools through data envelopment analysis”, Educational Administration Quarterly , Cilt.16, ss.57-75.
BESSENT, A. ve W. Bessent ve J. Kennington, ve B. Reagan (1982). “An application of Mathematical programming to assess productivity in the Houston independent school district, Management Science , Cilt.28, ss.1355-1367.
BİFULCO, R. ve S. Bretschmeider (2001). “Estimating school efficiency: A comparison of methods using simulated data”, Economics of Education Review , Cilt.20, ss.417-429.
BİLGİSEVEN A.K. (1992) Eğitim Sosyolojisi , Genişletilmiş 5.Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul.
BUĞRA A., Ç. Keyder (2006). Sosyal Politika Forumu http: //www. spf. boun. edu.tr /docs/acikRadyo-SPF-21.09.2005.pdf 17.004.
CHALOS, P. (1997). “An examination of budgetary inefficiency in education using data envelopment analysis”, Financial Accountability and Management , Cilt.13, ss.55-69.
CHARNES, A., W. W. Cooper, E. Rhodes (1981). “Evaluating program and managerial efficiency: an application of data envelopment analysis to Program Follow Through”, Management Science , Cilt.27, ss.668-697.
COOPER, S. T. ve E. Cohn (1997). “Estimation of a frontier production function for the South Carolina educational process, Economics of Education Review , Cilt.16 Sayı.3, ss.313-327.
CUBBİN, J. ve H. Zamani (1996). “A comparison of performance indicators for training and enterprise councils in the UK, Annals of Public and Cooperative Economics , Cilt.67, ss.603-632.
DELLLER, S.C. ve E.R.Rudnichi (1993). “Production efficiency in elementary education: the case of Maine public schools”, Economics of Education Review , Cilt.12, ss.45-57.
DÜLGER, İ. (1997). “Eğitim Ana Planı: 1996-211 Bütünleştirilmiş Bir Reform Stratejisini Uygulamaya Aktarma Düzeni”, DPT Planlama Dergisi , DPT’nin Kuruluşunun 42.Yılı Özel Sayısı, DPT Elektronik Kütüphane Sitesi, 179-211. http://ekutup.dpt.gov.tr/planlama/42nciyil/
DUNCOMBE, W. ve J. Miner, J. Ruggiero (1997). “Empirical evaluation of bureaucratic models of inefficiency”, Public Choice , Cilt.93, ss.1-18.
ENGERT, F. (1996). “The reporting of school district efficiency: the adequacy of ratio measures”, Public Budgeting and Financial Management , Cilt.8, ss.247-271.
ERDEM, A.R. (2005), Etkili ve Verimli –nitelikli- Eğitim , Anı Yayıncılık, Ankara
ERDEM, T.( 2004), Radikal Gazetesi , 8 Aralık 2004.
EREN, V (2006). “Kamu Sektörünün Yeniden Yapılandırılmasında Performans Yöntemi Fırsat mı? Tehdit mi?”, Yerel Yönetimlere İdari ve Mali Mevzuat Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, s.3-16.
FARE, R. ve S. Grosskopf, W. Weber (1989). “Measuring school district performance”, Public Finance Quarterly , Cilt.17, ss.409-428.
FARE, R., S. Grosskopf ve C. A. K. Lovell (1985). The Measurement of Ef ficiency Production ,Kluwer-Nijhoff Publishing, Boston.
FRİED, H. O. ve C. A. Lovell, S. S. Schmidt (1993). The Measurement of Productive Ef ficiency : Techniques and Application, Oxford university press, New York.
GANLEY, J. A. ve J. S. Cubbin (1992). Public Sector Ef ficiency Measurement: Application of Data Envelopment Analysis , North Holland, Amsterdam.
GIDDENS, A. (2000). Sosyoloji , Çevirenler: Hüseyin Özel, Cemal Güzel, Ayraç Yayınları, Ankara.
GROSSKOPF, S. ve K. Hayes, L. Taylor, ve W. Weber (1991). “Teacher salaries and teacher productivity”, Paper Presented at Western Economic Association Meetings .
GÜVEN, K. (2003). “Eğitimde Nitelik Geliştirmenin Ekonomik Boyutu”, Eğitime Yeni Bakışlar , ed. Ali Murat Sünbül, Makro Yayınları, Ankara.
HANUSHEK, E. (1986). “The economics of schooling: Production and efficiency in public schools”, The Journal of Economic Literature , Cilt.24, ss.1141-1177.
HARALAMBOS, M. ve Holborn, M. (2000). (5.B.) Sociology: Themes and Perspectives, Collins, London.
KARAKÜTÜK, K. (2004). “Eğitimin Ekonomik Temelleri”, Öğretmenlik Mesleğine Giriş Yenilenmiş 4.Baskı, ed. Veysel Sönmez, Anı Yayıncılık, Ankara
KARİP, E.( 2005). ”Eğitimin Ekonomik Temelleri”, Öğretmenlik Mesleğine Giriş , 4.Baskı, Pegem Yayıncılık, Ankara.
KİRJAVAİNEN, T. ve H. A. Loikkanen (1998). “Efficiency differences of Finnish Senior Secondary Schools: An application of DEA and Tobit Analysis”, Economics of Education Review, Cilt.17, Sayı.4, ss.377-394.
KOCACIK, F. (2003). “Bilgi Toplumu ve Türkiye”, C.Ü.Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 27 Sayı 1, ss.1-10.
JESSON, D. ve D. Mayston ve P. Smith (1987). “Performance assessment in the education sector: Educational and economic perspectives”, Oxford Review of Education , Cilt.13, Sayı. 3,ss.249-266.
LOVELL, C. A. K. ve L. C. Walters, L. L. Wood (1993). “Stratified models of education production using modified DEA and regression analysis”, içinde, A. Charnes, W. W.Cooper, A. Y. Lewin, L. M. Seiford (Ed.) Data Envelopment Analysis: Theory , Methodology and Applications , Kluwer, Boston.
LOVELL, C. A. K. (1993). “Production frontiers and productive efficiency”, içinde, Fried, H. O.,C. A. K. Lovell ve S. S. Schmidt (Eds), The Measurement of Productive Ef ficiency: Techniques and Application , Oxford University Press, New York.
MANCEBON, M. J. ve C. M. Molinero (2000). “Performance in primary schools”, Journal of the Operational Research Society , Cilt.51, ss.843-854.
McCARTY, T. A. ve S. Yaisawarng (1993). “Technical efficiency in New Jersey school districts”, içinde, Fried, H. O., C. A. K. Lovell ve S. S. Schmidt (Eds), The Measurement of Productive Ef ficiency: Techniques and Application , Oxford University Press, New York.
ÖZDEN, Y. (2005a). Öğrenme ve Öğretme , 7. Baskı, Pegem Yayıncılık, Ankara.
ÖZDEN, Y. (2005b). Eğitimde Yeni Değerler , 6. Baskı, Pegem Yayıncılık, Ankara.
PPİTCHETT, L. ve D. Filmer (1999). “What education production functions really show: a positive theory of education expenditures”, Economics of Education Review , Cilt.18, ss.223-239.
RAY, S. C. (1991). “Resource-use efficiency in Public schools: a study of Connecticut data”, Management Science , Cilt.37, ss.1620-1628.
RUGGİERO, J. (1996). “On the measurement of technical efficiency in the public sector”, European Journal of Operational Research , Cilt.90, ss.553-565.
SARAN, U. (2004). Kamu Yönetiminde Y eniden Yapılanma Kalite Odaklı Y aklaşım, Atlas Yayıncılık, Ankara
SENEMOĞLU, N. (2004). (12.B) Gelişim, Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya , Gazi Kitabevi, Ankara.
SENGUPTA, J. K. ve R. Sfeir (1988). “Efficiency measurement by data envelopment analysis with econometric applications”, Applied Economics , Cilt.20, ss.285-293.
SMİTH, P. ve D. Mayston (1987). “Measuring efficiency in the public sector”, OMEGA Journal of Measurement Science , Cilt.15, ss.181-189.
TABAN, M. ve M. Kar. (2004). “Beşeri Sermaye ve Kalkınma”, Kalkınma Ekonomisi Seçme Konular, edtl.Sami Taban ve Muhsin Kar, Ekin Kitabevi, 279-301, Bursa.
TAŞPINAR, M. (2004). ”Eğitim ve Ekonomi”, Öğretmenlik Mesleği , 3.Basım, Üniversite Kitabevi, Ankara
THANASSOULİS, E. ve P. Dunstan (1994). “Guiding schools to improved performance using data envelopment analysis: an illustration with data from a local education authority, Journal of the Operational Research Society , Cilt.45, ss.1247-1262.
TÜRKMEN, F. (2002). Eğitimin Ekonomik ve Sosyal Faydaları ve Türkiye ‘de Eğitim Ekonomik Büyüme İlişkisinin Araştırılması , DPT Yayın No: 2655, Ankara.
VARIŞ F. (1998). Eğitim Bilimine Giriş , Alkım Yayınevi, İstanbul.
WORTHİNGTON, A. C. (2001). “An empirical survey of frontier efficiency measurement tech niques in education”, Education Economics , Cilt.9, Sayı.3, ss.245-268. WOOD, D. (1998). How Children Think and Learn, Blackwell, London.
WYCKOFF, J. H. ve J. Lavinge (1991). “The relative inefficiency of public elementary schools in New York”, Working Paper , State University of New York, Albany.
ZHU, J. ve Z. H. Shen (1995). “A discussion of testing DMU’s returns to scale”, European Journal of Operational Research , Cilt.81, ss.590-596. DPT, VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı,
MEB, APK-Sayısal Veriler 2002
OECD, İnsani Kalkınma Raporu, 2001, 2002, 2003, 2005, 2006.
Radikal Gazetesi “Eğitimin Hali Harap” 08.012.2004
http://sgb.meb.gov.tr/daireler/istatistik/istatistik.html MEB İstatistikleri, 2004-2005.
http://www.die.gov.tr/yayin/yillik.htm Türkiye İstatistik Yıllığı-2004, Eğitim ve Kültür.