Abdurrahman ŞAHİN, Hulusi ÇOKADAR

Öğretmen adaylarının üniversite öncesi deneyimlerindeki öğretmen ve öğrencilerin ders kitabı kullanım davranışları

Bilişim teknolojilerindeki gelişmelere rağmen ders kitapları öğretme öğrenme sürecindeki yerini korumakta, öğretmen ve öğrenciler tarafından halen sıklıkla kullanılmaktadır. Ancak yapılan araştırmalar daha çok, kitap niteliklerinin incelenmesine odaklanmış; ders kitaplarının öğrenci ve öğretmenler tarafından nasıl kullanıldığı hakkında daha az çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının üniversite öncesi deneyimlerindeki öğretmen ve öğrencilerin ders kitabı kullanırlarken gösterdikleri tipik davranışları incelemektir. Nitel yolla toplanan veriler içerik analizi tekniğiyle çözümlenerek temalar elde edilmiştir. Araştırmanın bulguları öğretmenlerin ders kitaplarına yönelik genel bir yaklaşımı benimsediklerini; ders kitaplarını sunu, ödev-hazırlık, etkinlik-katılım ve değerlendirme süreçlerinde kullandıklarını göstermektedir. Bulgular öğrencilerin de genel bir yaklaşım sergilemelerinin yanında öğrenme, ödev-hazırlık, etkinlik-katılım ve değerlendirme süreçlerinde ders kitaplarına başvurduklarını; az sayıda öğrencinin ise ders kitaplarına karşı direnç davranışları oluşturduklarını göstermektedir.

Textbook use acts of teachers and students that are in the earlier experiences of preservice teachers

The crucial place of textbooks in learning and teaching has not significantly changed with the introduction of digital information technologies. Teachers and students have frequently been using textbooks. Yet the previous research focused on scrutinizing the qualities of textbooks and thus little has been done to investigate how teachers and students use textbooks. The purpose of this study is to investigate the typical textbook-use acts of teachers and students who are in the earlier experiences of teacher candidates. The gathered qualitative data were analyzed by using the technique of content analysis in order to obtain the themes. Findings suggest that the teachers in the earlier experiences of the participants adopted a general approach towards textbooks and used them for the purposes of lecture, task-groundwork, activity-participation, and evaluation. Similarly students, besides their general approach, demonstrated the use of textbooks towards the ends of learning, task-groundwork, activity- participation, and evaluation process. The findings also revealed that some students demonstrated resistance towards textbooks.

PDF

___

Abraham, M. R., Grzybowski, E. B., Renner, J. W. & Marek, E. A. (1992). Understandings and misunderstandings of eighth graders of five chemistry concepts found in textbooks. Journal of Research in Science Teaching, 29(2), 105-120.
Amit, M. & Fried, M. (2002). Research, reform and times of change. L. D. English (Ed.), Handbook of international research in mathematics education (p. 355-382). New Jersey: LEA Publishers.
Apple, M. (1991). The culture and commerce of the textbook. M. Apple & L. K. Christian-Smith (Eds.) The Politics of the Textbook (p. 22-40). New York: Routledge.
Ausubel, D. (1968). Educational psychology: A cognitive view. New York: Holt, Rinehart & Winston.
Ball, D. L. & Feiman-Nemser, S. (1988). Using textbooks and teacher’s guides: A dilemma for beginning teachers and teacher educators, Curriculum Inquiry, 18, 401-423.
Bishop, B. A. & Anderson, C. W. (1990). Student conceptions of natural selection and its role in evolution. Journal of Research in Science Teaching, 27(5), 415-427.
Boyd, D. R. (2003, June). Using textbooks effectively: Getting students to read them. American Psychological Society Observer, 16(6), 25-33.
Brown, J. K., Jr. (1973). Textbook use by teachers and students of Geometry and second-year Algebra. Yayınlanmamış doktora tezi, University of Illinois at Urbana-Champaign.
Bruner, J. S. (1977). The process of education. Harvard University Press.
Carney, R. N. & Levin J. R. (2002). Pictorial illustrations still improve students’ learning from text. Educational Psychology Review, 14(1), 5-26.
Demirel, Ö. (1999). Planlamadan değerlendirmeye öğretme sanatı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
Denzin, N. K. & Lincoln, Y. S. (1998). Collecting and interpreting qualitative materials. Thousand Oaks, CA: Sage.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
Evans, L. & Davies, K. (2000). No sissy boys here: A content analysis of the representation of masculinity in elementary school reading textbooks. Sex Roles, 42(3/4), 255-270.
Fischer, T. (1997). A content analysis of US mathematics textbooks 1966-1996: A special education perspective. Unpublished dissertation thesis, University of Wisconsin-Madison.
Geersten, R. (1977). The textbook: An ACIDS test. Teaching Sociology, 5(1), 101–120.
Glynn, S. M. & Muth, K. D. (1994). Reading and writing to learn science: Achieving scientific literacy. Journal of Research in Science Teaching, 31, 1057–1073.
Gökdere, M. & Keleş, E. (2004). Öğretmen ve öğrencilerin fen bilgisi ders kitaplarını kullanma düzeyleri üzerine müfredat değişikliğinin etkisi. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 161.03/01/2008 tarihinde http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/161/gokdere-keles.htm adresinden alınmıştır.
Helvacıoğlu, F. (1996). Ders kitaplarında cinsiyetçilik. İstanbul: Kaynak Yayınları.
Iding, M. K. (1997). How analogies foster learning from science texts. Instructional Science, 25,233–253.
Kearsey, J. & Turner, S. (1999). How useful are the figures in school biology textbooks. Journalof Biological Education, 33(2), 87-94.
Kılıç, A. & Seven, S. (2004). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Lubben, F., Campbell, B., Kasanda, C., Kapenda, H., Gaoseb, N. & Kandjeo-Marenga, U. (2003). Teachers’ use of textbooks’ practice in Namibian science classrooms. Educational Studies, 29 (2/3), 109-124.
Manouchehrı, A. & Goodman, T. (2000). Implementing mathematics reform: The challenge within. Educational Studies in Mathematics, 42(1), 1-34.
McCutcheon, G. (1981). How do elementary school teachers plan? Elementary School Journal, 81, 4-23.
McFall, R. L. (2005). Electronic textbooks that transform how textbooks are used. The Electronic Library, 23(1), 72-81.
Merritt, M. (1992) Socialising multilingualism: determinants of code switching in Kenyan primary schools, Journal of Multicultural and Multilingual Development, 13(2), 103-121.
Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
Moulton, J. (1997). How do teachers use textbooks? A review of the research literature. (Tech. Rep. No: 74) U.S. Agency for International Development.
Penney, K., Norris, S. P., Phillips L. M. & Clark, G. (2003). The anatomy of junior high school science textbooks: An analysis of textual characteristics and a comparison of media reports of science. Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 3(4), 415-436.
Phillips, B. J. & Phillips, F. (2007). Sink or skim: Textbook reading behaviors of introductory accounting students. Issues in Accounting Education, 22(1), 21-44.
Schmidt, W. H., Mcknight, C. C. & Raizen, S. A. (1997). A Splintered Vision: An Investigation of U.S. Science and Mathematics Education. Dordrecht, the Netherlands: Kluwer Academic Press.
Seidman, I. (1998). Interviewing as qualitative research: A guide for researchers in education and the social sciences. New York: Teachers College Press.
Stake, E. R. (1995). The art of case study research. Thousand Oak, CA: Sage.
Stern, L. & Roseman, E. (2004). Can middle-school science textbooks help students learn important ideas? Findings from project 2061’s curriculum evaluation study: life science. Journal of Research in Science Teaching, 41(6), 538-568.
Stylianidou, F., Ormerod, F. & Ogborn, J. (2002). Analysis of science textbook pictures about energy and pupil’s readings of them. International Journal of Science Education, 24(3), 257-283.
Synder, V. L. & Broadway, F. S. (2004). Queering high school biology textbooks and pedagogy. Journal of Research in Science Teaching, 41(6), 617-636.
Tor, H. & Erden, O. (2004). İlköğretim öğrencilerinin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyleri üzerine bir araştırma. TOJET, 3(1). 08/01/2008 tarihinde http://www.tojet.net/articles/3116.htm adresinden alınmıştır.
Uzuntiryaki, E. & Boz, Y. (2006). Öğretmen adaylarının ders kitabı kullanımıyla ilgili görüşleri.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 212-220.
Wilkinson, J. (1999). A Quantitative Analysis of Physics Textbooks for Scientific Literacy Themes Research in Science Education, 29(3), 385-399.
Woodward, A. & Elliott, D. L. (1990). Textbooks: Consensus and Controversy. D. L. Elliott & A.Woodward (Eds.), Textbooks and Schooling in the United States: Eighty-ninth Yearbook of the National Society for the Study of Education, Part I. Chicago: University of Chicago Press.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Zahorik, J. A. (1991). Teaching style and textbooks. Teaching and Teacher Education, 7(2), 185-196.