İlköğretim okullarının örgüt iklimi: Gaziantep ili Şahinbey ve Şehitkamil ilçeleri örneği

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarının örgüt iklimini belirlemektir. Araştırmanın örneklemini 2004-2005 öğretim yılında Gaziantep ili Şahinbey ve Şehitkamil merkez ilçelerindeki 13 eğitim bölgesine bağlı 31 ilköğretim okulunda görev yapan 719 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri “ortalama”, “standart sapma”, “t-testi”, “tek yönlü varyans analizi” ve “LSD çoklu karşılaştırmalar testi” ile çözümlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda öğretmenlerin görev yaptıkları okulun örgüt iklimine ilişkin algıları cinsiyet ve görev betimsel değişkenlerine göre istatistiksel bakımdan anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Ayrıca öğretmenlerin okullarındaki örgüt iklimine ilişkin algılarında (1) yaş değişkenine göre engellenme ve moral boyutunda, (2) mezun oldukları okul değişkenine göre çözülme ve moral boyutunda, (3) meslekteki kıdem değişkenine göre çözülme ve engellenme boyutunda, (4) okuldaki kıdem değişkenine göre ise çözülme ve yüksekten bakma boyutunda istatistiksel bakımdan anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Aynı değişkenlerle örgüt ikliminin samimiyet, yakından kontrol, kendini işe verme ve anlayış gösterme boyutlarında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.

The organizational climate of primary schools: A case study in the districts of Şahinbey and Şehitkamil in the city of Gaziantep

This study attempted to investigate organizational climate at primary schools. It was conducted in the districts of Şahinbey and Şehitkamil in Gaziantep in the academic year of 2004-2005. The sample consisted of 719 teachers from 31 primary schools in 13 areas. The data were analyzed by using mean, standart deviation, t-test, one-way analysis of variance and LSD multiple comparison test. The study indicated that although there was statistically no significant relationship between the teachers’perception of their schools’organizational climate with regard to gender and duty variables. On the other hand, there was a significant relationship between (1) gender and the dimensions of interference and morale, (2) the school they graduated from and the dimensions of dissolution and morale, (3) occupational standing and the dimensions of dissolution and interference, (4) position in school and the dimensions of dissolution and aloofness of principals. However, there was no significant relationship between these variables and the remaining dimensions of organizational climate such as intimacy, direct control, motivation, and consideration.

PDF

___

ABU-SAAD, Ismael ve HENDRIX, Vernon L (1995). “Organizational climate and teachers’job satisfaction in a multi-cultural milieu: the case of the bedouin arab schools in Israel”, Int J. Educational Development, Vol.15, No:2, pp.141-153.
AKSU, Ali (1994). Okul Müdürlerinin Etkililiği ve Okul İklimi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Malatya.
BUCAK, Esergül Balcı (2002). “Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Örgüt İklimi:Yönetimde Ast-Üst İlişkileri, Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, S.7, ss.11-27.
BURSALIOĞLU, Ziya (2000). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış, 11.Basım, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
BÜYÜKÖZTÜRK, Şener (2003). Veri Analizi El Kitabı. 3.Baskı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
CAN, Halil (2002). Organizasyon ve Yönetim, 6.Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
ÇELİK, Vehbi (2000). Okul Kültürü ve Yönetim, 2.Baskı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
DAĞLI, Abidin (1996). İlköğretim Okullarının Örgüt İklimi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
DEMİREL, Tacettin (1997). Örgüt İklimi, Farklı Örgüt İklimlerine sahip Örgütlerin Etkinliklerinin Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
DİCKSON M. W., SMİTH D. B., GROJEAN M. W. ve EHRHART M. (2001). “An organizational climate regarding ethics: the outcome of leader values and the practices that reflect them”, The Leadership Quarterly 12:197-217.
GEDİKOĞLU, Tokay (2005). “Avrupa Birliği Sürecinde Türk Eğitim Sistemi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1):66-80.
GENÇ, Nurullah (2004). Yönetim ve Organizasyon. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
GÖMLEKSİZ, Müfit (1996). “Sınıf ortamına ilişkin demokratik tutum ölçeği”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, ss.106-117.
KAPTAN, Saim (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. 11.Baskı, Tekışık Web Ofset Tesisleri, Ankara.
KARASAR, Niyazi (2003). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 12.Baskı, Nobel Yayıncılık, Ankara.
M.E.B. (1999). “Eğitim Bölgesi ve Eğitim Kurulları Yönergesi”, Tebliğler Dergisi.
OKTAYLAR, Hasan Can (1997). Ağrı’da Görev Yapan İlkokul Öğretmenlerinin Çalıştıkları Okulların Örgütsel İklimini Algılama Düzeyleri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
PARLAK, Bekir (1990). Türk Kamu Yönetiminde Örgüt İklimi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bursa.
SÜPÇİN, Emine (2000). İlköğretim Okullarında Örgüt İklimi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Denizli.
ŞİMŞEK, Şerif (2002). Yönetim ve Organizasyon, 7.Baskı, Günay Ofset, Konya.
TOPÇU, İhsan (1998). Örgütsel İklim Kavramının Kurumsal Analizi ve Eğitim Örgütleri Üzerindeki Etkisi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Malatya.
TOPRAKÇI, Erdal (2002). Sınıf Örgütünün Yönetimi, 1.Baskı, Ütopya Yayınevi, Ankara
TUNA, Zafer (1996). Okul Müdürlerinin Yönetsel Davranışlarının Örgüt İklimine Etkisi (Ankara İli Örneği), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
TEZBAŞARAN, A. Ata (1996).”Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu”, Psikologlar Derneği Yayınları, s.29
VURAL, Z. Beril Akıncı (2003). “Kurum Kültürü ve Örgütsel İletişim”, İletişim Yayınları, İstanbul, ss.176-178.