Hayat Bilgisi dersi öğretim programında liderlik öğretimi

Liderlik sosyal bilimlerin üzerinde en çok tartışılan kavramlarından biridir. Bu özelliği ile liderlik genel olarak hedefler bağlamında bireyleri sistematik olarak etkileme, harekete geçirme, yönlendirme süreci olarak tanımlanabilir. Liderliğe ilişkin çeşitli kuramlar bulunmakla beraber, liderliğin doğuştan gelen özellikler bütünü olmadığı ve çeşitli bilgi, beceri, davranışlar bağlamında bireylerde oluşabileceği anlayışı; liderliğin öğretimine yönelik çeşitli araştırma ve çalışmalar başlamasına neden olmuştur. Liderliğin özellikle erken yaşlarda öğretilmesi ile birlikte bireylerde gelişebileceği ve buna yönelik olarak hazırlanan sistematik liderlik eğitimi programlarıyla güçlendirebileceği hususunda önemli bir görüş birliği bulunmaktadır. Bu bağlamda öğretim programları önemli kaynaklardır. Bu bağlamda İlköğretim kademesinin birinci evresinde okutulan Hayat Bilgisi dersinin içeriği, amacı ve özellikleri liderlik becerilerini geliştirmeye dönüktür. Özellikle yaşam becerileri temelli olan dersin öğretimi, öğretmen etkinlikleri, destekleyici okul iklimi ile aile katkısı ile liderlik becerileri için etkili bir zemin oluşturmaktadır. Bu çalışmada; ilköğretimin ilk üç sınıfında okutulan ve 2005 yılında yeniden yapılandırılan Hayat Bilgisi dersi öğretim programındaki liderlik öğretimi kazanımları ve etkinlikleri tartışılacak ve çeşitli öneriler sunulacaktır. Ayrıca liderliğin öğretilebilirliği, liderliğin çeşitli kuramları bağlamında destekleyici öğeleri ile ele alınacaktır.

Leadership teaching ın life science course curriculum

Leadership is one of the most discussed concepts of social sciences. With this property, leadership can be described as affecting individuals systematically, activating and guidance process in the context of over all goals. Although there are many theories related to the leadership, the understanding of leadership that it may occur in individuals in the context of different knowledge, skill, behaviour and leadership is not a whole of innate property; caused to the start of different researches and studies due to the teaching of leadership. There is an important consensus on improving of leadership at individuals especially teaching in early ages and on the topic of reinforcing with systematic educational leadership programme prepared due to this. In this context education programs are important resources. In this context, the content, the aim and the properties of Science lesson taught in the first stage of the primary level is to develop their leadership skills. Especially, the teaching of life skills-based lesson constitutes on effective base for the leadership skills with teacher activities, supportive school climate and family contribution. In this study, the gains and activities of leadership teaching in life science lesson teaching programme which was restructured in 2005 and taught at first three classes of primary schools will be discussed and different proposals presented. Also, the availability of leadership teaching, with supportive factors in the context of different theories of leadership will be discussed.

PDF

___

Aydın, Mustafa (1994). Egitim Yönetimi, Hatipoğlu Yayınları, Ankara.
Bayrak, Sabahat (1997). “Değişen Liderlik Anlayışı ve Türkiye Gerçeği”, 21. Yüzyılda Liderlik Sempozyumu, Cilt: 1, Deniz Harp Okulu İstanbul.
Black J.S., Porter, L. (2000). Management, Prentice Hall, New Jersey.
Boyer, E.L. (1987). College: The Undergraduate Experience in America. New York: Harper & Row, Publishers.
Bresctick, Emel Topçu (1999). Yönetim Düsüncesinin Evriminde Liderligin Gelisimi ve Dönüsümcü Liderlik ve Bir Uygulama Örnegi. Yayınlanmamıs Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Çelik, Vehbi (2000). Eğitimsel Liderlik, Pegem Yayıncılık, Ankara.
Çetin, Canan, Esin Can Mutlu (1999). Yönetim, Beta Yayınları, 2 baskı, İstanbul.
Demirel, Özcan. (2003). Kuramdan Uygulamaya Egitimde Program Gelistirme. Ankara: Pegema Yayıncılık.
Eraslan, Levent (2003). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Dönüşümcü Liderlik Özellikleri, Yayınlanmamıs Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
Erçetin, Şule (2000).Lider Sarmalında Vizyon, Nobel Yayıncılık, Ankara.
Erdoğan, İlhan (1994). İşletmelerde Davranış, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul..
Eripek,Süleyman (1998). “İlköğretim Çağı Çocuklarının Bilişsel, Bedensel ve Kişilik Özellikleri”, Eğitim Bilimlerinde Yenilikler, Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
Güçlü, Nezahat. (2001). Hayat Bilgisi Dersi Kitabının Tasarımı, Nobel Yayın-Dağıtım, Ankara.
Hellriegel, Don, J.W. Slocum, R. W. Woodman (1998). Organizational Behavior, .ed. ITIP,USA.
Karip, Emin (1998). “Dönüşümcü Liderlik.” Eğitim Yönetimi, 4(16).
Karnes, F. A.ve Bean, S. M. (1990). Developing Leadership in Gifted Youth (Report No. EDOEC- 90-4). Reston, VA: Council for Exceptional Children. ERIC. ED. 321490.
Kaya, Y.Kemal (1991). Eğitim Yönetimi Kuram ve Türkiye’deki Uygulama, 4.Baskı, Ankara.
Kısakürek, M.A., Füsun P. (1987). Sosyal Bilgiler Öğretimi, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Ankara.
MEB, (2000), Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri,Ankara.
MEB, (2005). İlköğretim Hayat Bilgisi Dersi 1–5 Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu, Devlet Kitapları Müdürlügü Basım Evi, Ankara.
MEB. (2004). İlköğretim Hayat Bilgisi Taslak Programı. Ankara: Milli Egitim Bakanlığı
MEB. (2005).İlköğretim Hayat Bilgisi Dersi 1–5 Sınıflar Ögretmen Kılavuzu, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
MEB, (1995). Komisyon, İlköğretim Hayat Bilgisi Dersi 1–5 Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu, Devlet Kitapları Müdürlügü Basım Evi, Ankara.
Northcraft, B.Gregory, Margaret Neak (1990). Organizational Behavior. The Dryden Press, USA.
Özçelik, Durmuş Ali. (1992). Eğitim Programları ve Öğretim. Ankara: ÖSYM Yayınları.
Özden, Yüksel (1999). Eğitimde Dönüşüm, Eğitimde Yeni Değerler, Pegem A Yayıncılık, 2.Baskı, Ankara.
Redhouse Sözlüğü (1997).Redhouse Yayınevi, İstanbul.
Senemoğlu, Nuray (2005). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim. Kuramdan Uygulamaya. Gazi Kitabevi, Ankara.
Schermerhorn, R.J., James, G.H., Richard N. Osborn (1997). Organizational Behavior. 6.th ed., John Wiley Pub.USA.
Schlechty, Philip C.(2006). Shaking Up The School House How To Support And Sustain Educational Innvation, (Çev: Yüksel Özden), Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Sternberg, R.J.(2005). Wics: A Model of Giftedness in Leadership. Roeper Review, 28(1).
Şimşek, Hasan (2002).“Liderlik”, Milli Eğitim Bakanlığı: Eğitim Yöneticisi Yetiştirme Ders Notları, Ankara.
Şişman, Mehmet (2002). Öğretim Liderliği. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
Tanrıöven, Abdurrahman (2001). “Yol-Amaç Kuramı Açısından Yönetici-Öğretmen İlişkileri” Eğitim Araştırmaları Dergisi. 1(2), Ankara.
Topses, Gürsen. (2001). Hayat Bilgisi Dersi Kitabı İnceleme Kılavuzu. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tüysüz, Burçak (2007). Öğrenci Liderliği Programı’nın 6. Sınıf Öğrencilerinin Liderlik Rolleri ve Davranışlarına Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Wilson, Fioana (1995). Organizational Behavior &Gender, Mc Graww-Hill, U.K.