STEVEN LUKES’UN ÜÇ BOYUTLU İKTİDAR YAKLAŞIMI: KARARSIZLIK ÜRETİMİ VE KAMU POLİTİKASI ANALİZİ DİSİPLİNİ
Kamu politikası analizi bir bilim dalı olarak 1950’lerde Amerika Birleşik Dev-letleri’nde kamu yönetimi/siyaset biliminden ayrılmış ve bir inceleme alanı olarak ortaya çıkmıştır. Çoğulcuların egemen olduğu disiplin başlangıçta yal-nız “karar verme” konusunda yoğunlaşmışken 1960’lı yıllarda ABD’de yaşa-nan toplumsal çalkalanmalar ve toplumdaki bazı grupların taleplerinin kamu politikalarına yansımaması “kararsızlık üretimi” ve bunun mekanizmalarını tartışmaya açmıştır. P. Bachrach ve M. S. Baratz’ın “gündem kontrolü yoluyla kararsızlık üretimi” analizi S. Lukes’un “ideolojik kontrol yoluyla kararsızlık üretimi” analizi ile derinleştirilmiştir. Bu analizler ile kararsızlık üretimi ve ik-tidar arasındaki ilişki ortaya konulmuş, çoğulcuların tek boyutlu iktidar yakla-şımı Bachrach ve Baratz ile iki boyutlu ve Lukes ile üç boyutlu olarak analiz edilmeye başlanmıştır. P. Digeser’in iddiası ise Foucault’nun iktidar analizinin Lukes’un analizine bir boyut daha kattığıdır. Foucault’nun çalışmaları “anaa-kım” politika analizine eleştirel yaklaşan yorumlamacı yaklaşımların esin kay-naklarından biridir. Bu tartışmalarla kamu politikası analizi disiplini yalnız mevcut iktidar ilişkilerinin bir yansıması olan karar verme mekanizmalarını değil, iktidar analizi ile toplumdaki iktidar ilişkilerini ve bunun yansıması olan kararsızlık üretimini de kapsar hale gelmiştir. 1990’lı yıllarla birlikte geliştirilen yorumlamacı kamu politikası yaklaşımları iktidar ilişkileri üzerine yoğunlaşma-sına karşın Lukes'un çalışmasını dikkate almadığı gibi Lukes da 2005 yılında gözden geçirdiği çalışmasında yorumlamacı yaklaşımlarla ilgili bir değerlen-dirme yapmamıştır.
STEVEN LUKES’ THREE-DIMENSIONAL POWER APPROACH NON-DECISION MAKING AND PUBLIC POLICY ANALYSIS DISCIPLINE
Public policy analysis has emerged as a field of study in the 1950s in the Uni-ted States, separated from public administration/political science. While the discipline dominated by the pluralism was initially focused on solely on “de-cision making”, the social movements in the US in the 1960s and the rejection of the demands of some groups of society in public policies led to the discus-sion of “nondecision-making” and its mechanisms. P. Bachrach and M. S. Ba-ratz’s analysis of “nondecision-making through agenda control” was dee-pened by Lukes’s analysis of “nondecision-making through ideological cont-rol”. These analysis revealed the relationship between nondecision-making and power. The one-dimensional power approach of the pluralists extended with Bachrach and Baratz’s two-dimensional, and Lukes’ three-dimensional analysis. P. Digeser’s claim is that Foucault’s analysis of power adds another dimension to Lukes’ analysis. Foucault's work is one of the inspirations for interpretive approaches that critically approach the "mainstream" policy analysis. Through these debates, public policy analysis now covers not only the decision-making mechanisms that are reflections of the current power relations, but also through power analysis in the society and the nondecision-making which is the reflection of it. Interpretive public policy approaches de-veloped in the 1990s, while focusing on power relations, did not consider Lu-kes' work, nor did Lukes in his work revised in 2005 made en evaluation of interpretive approaches.
___
- Althusser, Louis, (2010), (Çev. Alp Tümertekin), İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İthaki Yayınları, 4. Baskı, İstanbul,
- Anderson, James E., (2003), Public Policymaking: An Introduction, Fifth Edition, Houghton Mifflin Company, Bostan,
- Bacrach, Peter, Baratz, Marton S., (1962), “Two Faces of Power”, American Po-litical Science Review, V. 56 N. 4, s. 947-952,
- ----------, (1963), “Decisions and Nondecisions: An Analytical Framework”, The American Political Science Review, Vol. 57, No. 3, s. 632-642,
- ----------, (1975), “Power and Its Two Faces Revisited: A Reply to Geoffrey Debnam”, The American Political Science Review, Vol. 69, No. 3, s. 900-904.
- Bevir, Mark, Blakely, Jason, (2016), “Naturalism and anti-naturalism”, Routledge Handbook of Interpretive Political Science, ed. Mark Bevir and R.A.W. Rhodes, s. 31-44,
- Bevir, Mark, Rhodes, R.A.W., (‘2016) “Interpretive political science: mapping the field”, Routledge Handbook of Interpretive Political Science, ed. Mark Bevir and R.A.W. Rhodes, s. 3-27,
- Biebricher, Thomas, (2016), “Governmentality”, Routledge Handbook of Interp-retive Political Science, ed. Mark Bevir and R.A.W. Rhodes, s. 141- 154,
- Bobbio, Norberto, Texier, Jacques, (1982), (Çev. Arda İpek-Kenan Somer), Gramsci ve Sivil Toplum, Savaş Yayınları, Birinci Baskı, 1982,
- Cohen, Michael D., James G. March ve Johan R. Olsen, (1972), “A Garbage Can Model of Organizational Choise”, Administrative Science Quarterly, V. 17, No: 1, s. 1-25,
- Çelik, Fatma Eda, (2008), “Çalışma Alanı Olarak Kamu Politikası: Tarihsel ve Düşünsel Kökler Üzerine”, Amme İdaresi Dergisi, 41/3, s.41-72,
- Dahl, Robert A.,(1978), “Pluralizm Revisited”, Comparative Politics, V. 10, N. 2, s. 191-203,
- -------, (1961), Who Governs Democracy and Power in an American City, Yale University Press, New Haven,
- Debnam, Geoffrey, (1975), “Nondecisions and Power: The Two Faces of Bachrach and Baratz”, American Political Science Review, V. 69 N. 3, s. 889-899,
- DeLeon, Peter, (2008), “The Historical Root of the Field, The Oxford Handbook of Public Polic, ed. M. Moran, M. Rein and R. E. Goodin, Oxford Univer-sity Press, s. 39-57,
- Digeser, Peter, (1992), “The Fourth Face of Power” , The Journal of Politics, Vol. 54, No.5, s. 997-1007,
- Dror, Yehezkel, “Muddling Throuğh-‘Science’ or Inertia?, Public Administration Review, V. 24, No: 3, s. 153-157,
- Dye, Thomas R., (1995), Understanding Public Policy, Eight Edition, Prentice Hall,
- Etzioni, Emitai, (1999), “Bağdaştırıcı Yaklaşım: Karar Almada ‘Üçüncü Seçe-nek” (Çev. Şinasi Aksoy), Kemali Saybaşılı (Der.) Siyaset Biliminde Temel Yaklaşımlar (içinde), Doru Yayınları, Ankara,
- Fisher, Frank, (2003), “Beyond empiricism: policy analysis as deliberative prac-tice”, Deliberative Policy Analysis Understanding Governace in the Network Society, ed. Maarten Hajer and Hendrik Wagenaar, Cambridge University Press, s. 209-227,
- Glynos, Jason, David Howarth, Alettan Horval, Ewen Speed, (2009), Discourse Analysis: Varieties and Methods, ESRC Hational Centre for Research Met-hods Review Paper, National Centre for Research Methods, NCRM/014, (http://esrints.ncrm.ac.uk/796/1/discourse_analysis_NCRM_014.pdf), erişim 23.10.2018,
- Glynos, Jason, Howart, David, (2007), Logics of Critical Explanation in Social and Political Theory, Routledge Taylor and Frances Group, London and New York,
- Hajer, Marteen, Wagenaar, Hendrik, (2003), Deliberative Policy Analysis Un-derstanding Governace in the Network Society, Cambridge University Press,
- Hill, Michael, (1997),The Policy Process in the Modern State, Third Edition, Prentice Hall, London,
- Köseoğlu, Özer, (2013), “Meslek, Sanat ve Disiplin Olarak Kamu Politikası: Tür-kiye’ye İzdüşümleri”, Bilgi, S. 26, s. 4-36,
- Lasswell, Harold A., Kaplan, Abraham, (1952), Power and Society A Framework for Political Inquiry, Routledge&Kagan Paul Ltd., London,
- Lindblom, Charles E., (1999), “El Yordamıyla Amaçları Gerçekleştirme Bilimi” (Çev. Şisani Aksoy), Kemal Saybaşılı (Der.) Siyaset Biliminde Temel Yak-laşımlar (içinde), Doruk Yayınları, Ankara,
- Lipson, Michael, (2004), “A Garbage Can Model’ of UN Peacekeeping”, Global Governance, V. 13, No: 1, s. 79-97,
- Lukes, Steven, (2005), Power A Radical View, Palgrave Macmillan, Secon Edi-tion,
- -------, (2016), (Çev. Mehmet Ratip), İktidar Radikal Bir Görüş, İletişim Yayınları, İstanbul,
- Mills, Wright, (1974), (Çev. Ünsal Oskay), İktidar Seçkinleri, Bilgi Yayınevi, Bi-rinci Baskı,
- Oğuz, Şebnem, (2012), “Çoğulculuk Yapısal Olarak Mümkün Değildir”, Politus Dergisi, Çoğulculuk Özel Sayısı, http://www.politics.org.tr/De-tay2.aspx?4=156, erişim: 15.09.2018,
- Orhan, Gökhan, (2012a), “Hava Kirliliği ve Asit Yağmurları: Uzun Menzilli Sı-nırlar Ötesi Hava Kirliliği Sözleşmesi ve Protokolleri Karşısında Tür-kiye’nin Konumu”, Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, C. 20, S. 1, s. 123-150,
- ----------(2012b)“Lack of Evidence as Evidence: The Case of Air Pollution in Turkey”, The 2012 Berlin Conference on the Human Dimension of Global En-vironmental change: Evidence for Sustainable Development, October 5-6, 2012, Freie Universitat Berlin, (http://www.berlinconference.org/2012/wp-content/uplo-ads/2013/2/G%C3%B6rkhan-Orhan_paper.pdf), erişim: 30.10.2018,
- -----------, (2015), “Kamu Politikasına Yorumlamacı Yaklaşımlar”, Kamu Politikası Kuram ve Uygulama, derleyenler: Mete Yıldız ve Mehmet Zahid So-bacı, Adres Yayınları, s. 66-87,
- Portelli, Hugues, (1982), (Çev. Kenan Somer), Gramsci ve Tarihsel Blok, Savaş Yayınları, Birinci Baskı,
- Poulantzas, Nicos, (1992), (Çev. Şen Süer-L.Fevzi Topaçoğlu), Siyasal İktidar ve Toplumsal Sınıflar, Belge Yayınları, Birinci Baskı,
- Russell, Bertrand, (1983), (Çev. Erol Esençal), (1983), İktidar, Deniz Kitapları Yayınevi, Birinci Basım, İstanbul,
- Simon, Herbert A., (1957), Administrative Behavior A Study of Decision-Making Processes in Administrative Organization, Second Edition, McMillan Company, London,
- ----------, (1974), (Çev. Mustafa Tosun), “Yönetimde Yeni Karar Verme Bilimi”, Amme İdaresi Dergisi, C. 7, S. 3, s. 114-150
- Uysal, Birkan, (1981), “Siyasal Otorite, Laiklik ve Katılma”, Amme İdaresi Der-gisi, C: 14, S. 4, s. 61-74,
- Wagenaar, Hendrik, (2016), “Policy Analysis”, Routledge Handbook of Interpre-tive Political Science, ed. Mark Bevir and R.A.W. Rhodes, s. 383-396,
- Wolfinger, Raymond E., (1971), “Nondecisions and the Study of Local Politics" American Political Science Review, V. 69 N. 4, s. 1063-1080,
- Yıldız, Mete, Sobacı, Zahid, (2015), “Kamu Politikası ve Kamu Politikası Ana-lizi: Genel Bir Çerçeve”, Kamu Politikası Kuram ve Uygulama, Adres Ya-yınları, s. 16-42,
- Yıldız, Mete, (2018), “Kamu Politikası Tarihçe ve Danışmanlık”, http://www.acikders.org.tr/mod/resource/view.php?id=2785, erişim tarihi: 23.10.2018,
- Yalçın, Lütfi, (2004), “Karar Vermeme”, Kamu Politikası Süreci 2003-2004 DR-04.02, Çoğaltma, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, Ankara, s. 74-90.
- ISSN: 1306-8202
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: Yerel Yönetim Araştırma Yardım ve Eğitim Derneği (YAYED)
Sayıdaki Diğer Makaleler
DÜZENSİZ GÖÇÜN KENTLERDE “DÜZENLENMESİ”: MEKSİKA’DA GÖÇMEN EVLERİ1
ÇEVRELEŞME SÜRECİNDE DEVLETİN TOPRAK ÜZERİNDE YENİDEN ÖRGÜTLENMESİ: VİLAYET NİZAMNAMELERİNİN DOĞUŞU
ALAN YÖNETİMİ VE KENT YÖNETİMİ TEMELİNDE YEREL YÖNETİM VE MÜLKİ İDARE AYRIŞMASI
İL ÖZEL İDARESİ PERSONEL REJİMİ ÜZERİNE TARİHSEL BİR İNCELEME: 1913-1980