İL ÖZEL İDARESİ PERSONEL REJİMİ ÜZERİNE TARİHSEL BİR İNCELEME: 1913-1980
Bu çalışma, il özel idaresinin tarihsel gelişimine, bu idareye özgü personel rejiminin hukuki ve yönetsel nitelikleri özelinde ışık tutmayı amaçlamakta-dır. Bu doğrultuda il özel idaresinin, onun organik kanunu niteliğindeki 1913 Kanun-u Muvakkati’nde yönetim ilkeleri bağlamındaki konumlanışı ve Cum-huriyet dönemi mülki teşkilat politikaları, personel boyutu üzerinden ince-lenmiştir. İnceleme kapsamında, özel idarenin Osmanlı’nın son döneminden miras alınan ve Cumhuriyet’le birlikte tahkim edilen, bir yerel yönetimden çok teknik hizmet birimi olarak edindiği öne sürülen yönetsel işlevin perso-nel teşkilatı üzerindeki izdüşümleri gösterilmeye çalışılmıştır.
A HISTORICAL OVERVIEW OF THE PERSONNEL REGIME OF SPECIAL PROVINCE ADMINISTRATION: 1913-1980
This article focuses on shedding light on the historical process of special provincial administration in Turkey with a view to the legal and administra-tive status of its personnel regime. In this light, the unique status of provin-cial administration in its ‘organic law’ of 1913 (Kanun-u Muvakkat) and the civil administration policies of the Republican period have been discussed. It is ultimately argued that the function of provincial administration as a technical service unit rather than a local government had been inherited from the late decades of the Ottoman Empire and later fortified by the Re-publican era, the repercussions of which could be followed from the civil/personnel organization of provincial administration.
___
- Alpay, İsmail Hakkı, “İl Özel İdaresi Tarihçesi”, Türk İdare Dergisi, S. 296 Eylül-Ekim 1965, s. 3-31.
- Apan, Ahmet, “5302 Sayılı Yeni İl Özel İdaresi Kanunu Ne Getiriyor?”, Belediye Dünyası, C. 7, S. 5, 2006, s. 40-53.
- Aslan, Onur Ender, Kamu Personel Rejimi: Statü Hukukundan Esnekliğe, TO-DAİE, Ankara 2005.
- Aytaç, Fethi, “İlçe Düzeyinde Mahalli İdare Birimi Kurulmalı Mıdır?”, Amme İdaresi Dergisi, C. 3, S. 2, 1970, s.173-178.
- Bayur, Yusuf Hikmet Türk İnkılabı Tarihi, Fikir Cereyanları, İnkılap Hareketleri, İç Didişmeler, Birinci Genel Savaşın Patlaması, 2.Cilt, Türk Tarih Ku-rumu, Ankara 1991.
- Cahid, Hüseyin, “Vilayat Kanunu”, Tanin, 5 Aralık 1910.
- Çakan, Işıl, “Cumhuriyet Döneminde İlköğretimin Finansman Sorunu ve Mektep Vergisi Uygulaması”, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, S.2, 2002, s. 85-127.
- DİE, Vilayat Hususi İdareleri Varidat ve Masarifat İstatistiği, No.10, Ankara 1931.
- DİE, Mali İstatistikler 1931/1932, No.24, Ankara 1932.
- DİE, Öğretmenler İstatistiği 1934 ve 1938, No.185, Ankara 1942.
- DİE, Memurlar İstatistiği 31 Ocak 1946, No.288, Ankara 1948.
- DİE, İl Özel İdareleri İstatistiği 1939-1947, Ankara 1949.
- DİE, İl Özel İdareleri İstatistiği 1940-1948, No.323, Ankara 1950.
- DİE, İstatistik Yıllığı 1952, No.342, Ankara 1952.
- DİE, İstatistik Yıllığı 1959, No.380, Ankara 1959.
- DİE, Devlet Personel Sayımı 2: Özel İdareler ve Belediyeler, Ankara 1964.
- DİE, İstatistik Yıllığı 1964-1965, No.510, Ankara 1965.
- DİE, İstatistik Yıllığı 1971, No.670, Ankara 1975.
- DİE, İstatistik Göstergeler 1923-1992, Ankara 1994.
- Göreli, İsmail Hakkı, İl İdaresi, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, Ankara 1952.
- Gözübüyük, Şeref, Türkiye’de Mahalli İdareler, TODAİE Yayını, Ankara 1967.
- Gözübüyük, Şeref, “İl Özel İdarelerinde Yeniden Düzenleme”, Amme İdaresi Dergisi, C.2, S.1, 1969, s. 24-36.
- Güler, Birgül Ayman, “Yerel Yönetimleri Güçlendirmek mi? Ademi Merkeziyet-çilik mi?”, Çağdaş Yerel Yönetimler, C.9 S.2, 2000, s. 14-29.
- İçişleri Bakanlığı, İl Özel İdaresi Kanun Tasarısı, Ankara 1967.
- Nadaroğlu, Halil, Mahalli İdareler, Sermet Matbaası, İstanbul 1978.
- Ortaylı, İlber, Tanzimattan Sonra Mahalli İdareler, TODAİE, Ankara 1974.
- Önen, Nizam ve Cenk Reyhan, Mülkten İdareye: Türkiye’de Taşra İdaresinin Dö-nüşümü, İletişim, İstanbul 2011.
- Suphi, Hamdullah, Dağyolu, Yeni Matbaa, İstanbul 1929.
- TBMM, “Meclis-i mebusan levayih ve tekalif-i kanuniyye ve encümen mazbataları: sene 1326-1327”, (Devre 1), İçtima Senesi: 3, Ankara 1992.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1920a), (Devre I), Cilt: II, İçtima Senesi: I, 17.7.1920.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1920b), (Devre I), Cilt: II, İçtima Senesi: I, 5.6.1920.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1920c), (Devre I), Cilt: III, İçtima Senesi: I, 22.8.1920.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1920d), (Devre I), Cilt: III, İçtima Senesi: I, 6.9.1920.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1920e), (Devre I), Cilt: VI, İçtima Senesi: I, 4.12.1920.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1923a), (Devre I), Cilt: 28, İçtima Senesi: 4, 7.4.1923.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1923b), (Devre II), Cilt: II, İçtima Senesi: 1, 17.9.1923.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1925), (Devre II), Cilt: 18, İçtima Senesi: 2, 22.4.1925.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1926a), (Devre II), Cilt: 23, İçtima Senesi: 74, 20.3.1926.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1926b), (Devre II), Cilt: 23, İçtima Senesi: 3, 31.3.1926.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1926c), (Devre II), Cilt: 24, İçtima Senesi: 3, 5.4.1926.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1928), (Devre III), Cilt: VI, İçtima Senesi: II, 24.12.1928.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1934), (Devre IV), Cilt: 22, İçtima Senesi: 3, 26.5.1934.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1948a), (Devre VIII), Cilt: 9, Toplantı: 2, 30.1.1948.
- TBMM Zabıt Ceridesi (1948b), (Devre VIII), Cilt: 11, İçtima: 3, 21.9.1948.
- Yayla, Yıldızhan, Anayasalarımızda Yönetim İlkeleri: Tevsi-i Mezuniyet ve Tef-rik-i Vezaif, İstanbul Üniversitesi SBF Yayını, İstanbul 1982.
- Yavuz, Fehmi Türk Mahalli İdarelerinin Yeniden Düzenlenmesi Üzerine Bir Araştırma, TODAİE ve DPT Ortak Yayını, Ankara 1966.
- Zürcher, Erik Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (Çev. Yasemin Saner), İleti-şim Yayınları, İstanbul 1995.
- ISSN: 1306-8202
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: Yerel Yönetim Araştırma Yardım ve Eğitim Derneği (YAYED)
Sayıdaki Diğer Makaleler
DÜZENSİZ GÖÇÜN KENTLERDE “DÜZENLENMESİ”: MEKSİKA’DA GÖÇMEN EVLERİ1
ALAN YÖNETİMİ VE KENT YÖNETİMİ TEMELİNDE YEREL YÖNETİM VE MÜLKİ İDARE AYRIŞMASI
ÇEVRELEŞME SÜRECİNDE DEVLETİN TOPRAK ÜZERİNDE YENİDEN ÖRGÜTLENMESİ: VİLAYET NİZAMNAMELERİNİN DOĞUŞU
İL ÖZEL İDARESİ PERSONEL REJİMİ ÜZERİNE TARİHSEL BİR İNCELEME: 1913-1980