Mehmet Akif ARDUÇ, Gökhan TAŞKIN, Fatma MUTLU

TÜRKİYE’DE 2018 YILINDA UYGULAMAYA KONULAN FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMININ 1998 ve 2006 LİSANS PROGRAMLARI İLE KARŞILAŞTIRILMASI

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 2018 yılında uygulamaya konulan ve önceki programlara göre önemli değişiklikler içeren fen bilgisi öğretmenliği lisans programını, 1998 ve 2006 yıllarında uygulanmış olan programlar ile “Alan Eğitimi”, “Meslek Bilgisi”, “Genel Kültür” ve “Seçmeli Dersler” olarak 4 alt temada analiz etmektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak 2018, 2006 ve 1998 yıllarında Yükseköğretim Kurulu tarafından hazırlanan fen bilgisi öğretmenliği lisans programları kullanılmıştır. Elde edilen bulgular betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Çalışma sonucunda, 2018 lisans programı ile 1998 ve 2006 lisans programları arasında “Alan Eğitimi”, “Meslek Bilgisi”, “Genel Kültür” ve “Seçmeli Dersler”’in adı, saati, dönemleri ve sayıları kapsamında farklılıklar taşıdığı belirlenmiştir. Güncel programda, alan eğitimine ait teorik ders saatlerinin azaltıldığı, uygulama ders saatlerinin değişmediği; meslek bilgisi teorik ders saatlerinin artırıldığı, uygulama ders saatlerinin ise azaltıldığı görülmüştür. Ders sayısı açısından en büyük değişiklik 1998’de 11; 2006’da 13; 2018 programında ise 22 farklı dersle meslek bilgisi alanında belirlenmiştir. Ayrıca güncel programda eklenerek diğer programlarda yer almayan dersler ile seçmeli ders oran ve ders çeşitliliğinde artış tespit edilmiştir. Güncel programda öğretmenlik uygulamasına bir basamak oluşturan Okul Deneyimi dersinin ise programdan kaldırıldığı görülmektedir. Diğer taraftan araştırma sonucunda programların karşılaştırmalı olarak incelenmesiyle yeni programın olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konarak öneriler sunulmuştur

A COMPARISON OF THE SCIENCE TEACHING UNDERGRADUATE PROGRAM PUT INTO EFFECT IN TURKEY IN 2018 WITH THE UNDERGRADUATE PROGRAMS OF THE YEARS 1998 and 2006

The purpose of this study was to analyze the science teaching undergraduate program, which was put into effect in Turkey in 2018. The program contains significant changes compared to previous programs, applied in the years 1998 and 2006, under 4 sub-themes as “Scientific Field Knowledge”, “Professional Teaching Knowledge”, “General Culture”, and “Elective Courses”. The study was conducted using the document analysis method, which is among qualitative research methods. The science teaching undergraduate programs prepared by the Higher Education Council in 2018, 2006 and 1998, were analyzed via the descriptive analysis technique. As a result of the study, it was determined that there were differences between the undergraduate program of 2018 and the undergraduate programs of the years 1998 and 2006, in terms of the titles, hours, terms and numbers of “Scientific Field Knowledge”, “Professional Teaching Knowledge”, “General Culture” and “Elective Courses”. In the current program, it was seen that theoretical course hours of field education were reduced; whereas, applied course hours remained the same. Theoretical course hours of professional knowledge were increased; whereas, applied course hours were reduced. The greatest change in terms of course numbers was observed in the field of professional knowledge with 11 courses in 1998; 13 courses in 2006; and 22 courses in 2018. Additionally, the courses which were not available in other programs were added to the current program and an increase was determined in the rate of elective courses and variety of courses. It was seen that School Experience course forming a step to the teaching application in the current program, was omitted from the program. On the other hand, as a result of the study, the programs were examined comparatively and suggestions were made by revealing positive and negative aspects of the new program.

PDF

___

Akdeniz, A. R., Çepni, S., & Azar, A. (1998). Fizik öğretmen adaylarının laboratuvar kullanım becerilerini geliştirmek için bir yaklaşım. III. Ulusal Fen Bilimleri Eğitimi Sempozyumu, KTÜ, 23-25 Ekim 1998, Trabzon. s.118-125.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Kitabevi, Adapazarı.
Ayas, A., Akdeniz, A. R., & Çepni, S. (1994). Fen bilimlerinde laboratuvarın yeri ve önemi-I. Çağdaş Eğitim Dergisi. 204, 21-25.
Aykaç, N., Kabaran, H., & Bilgin, H. (2014). Türkiye’de ve bazı Avrupa Birliği ülkelerindeki öğretmen yetiştirme uygulamalarının karşılaştırılmalı olarak incelenmesi (Almanya, Finlandiya, Fransa, İngiltere ve Türkiye Örneği). Turkish Studies, 9(3), 279-292.
Böyük, U., Demir, S., & Erol, M. (2010). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin laboratuvar çalışmalarına yönelik yeterlik görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 3(4), 342-349.
Çelikten, M., Şanal, M., & Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 207-237.
Çoban, A. (2010). Türkçe öğretmenliği lisans programlarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 5(3), 958-976.
Değirmençay, Ş. A. (1999). Fizik Öğretmenlerinin Laboratuvar Becerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Demircioğlu, G., Aslan, A. ve Yadigaroğlu, M. (2015).Yenilenen kimya dersi öğretim programının öğretmen görüşleri ile destekli analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 135- 146.
Ekici, F. T., Ekici, E., & Taşkın, S. (2002). Fen laboratuarlarının içinde bulunduğu durum. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Özet Kitabı. 16-18 Eylül, O.D.T.Ü. Ankara, s. 391-393.
European Commission/EACEA/Eurydice. (2018). Teaching careers in Europe: Access, progression and support. Eurydice report. Luxembourg: Publication Office of the European Union. Gökçe, E. (2000). Yirmi birinci yüzyılın öğretmeni. Çağdaş Eğitim, 270, 21-26.
Güneş, M. H., & Güneş, T. (2005). İlköğretim öğrencilerinin biyoloji konularını anlama zorlukları ve nedenleri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 169-175.
Gürkan, T. (1993). İlkokul öğretmenlerinin öğretmenlik tutumları ile benlik kavramları arasındaki ilişki. Ankara: Sevinç Matbaası.
İnce Aka, E., Yılmaz, M., & Karakaya, M. (2019). 2018 fen bilgisi öğretmenliği lisans programındaki biyoloji derslerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 133-143.
İnce-Aka, E., & Yılmaz, M. (2018). Fen bilimleri öğretmen adaylarının atanamama kaygılarının incelenmesi üzerine bir araştırma. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 5(1), 105-123.
Kavak, Y., Aydın, A., & Akbaba-Altun, S. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982- 2007). Ankara, Yükseköğretim Kurulu Yayını, 5 [Online]: http://www.yok.gov.trduyuruyok_ogretmen_ kitabi.pdf adresinden 14.08.2007 tarihinde indirilmiştir.
Kavcar, C. (1982). Tarihe karışan bir öğretmen yetiştirme modeli: Yüksek öğretmen okulu. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 15(1), 197-214.
Kaymakcı, S. (2012). Sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarının içerik değerlendirmesi [A content evaluation of social studies teacher education programs]. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi (USBED), 2(1), 45-61.
Küçükahmet, L. (2007). 2006-2007 öğretim yılında uygulanmaya başlanan öğretmen yetiştirme lisans programlarının değerlendirilmesi. Journal of Turkish Educational Sciences, 5(2), 213- 219.
Memduhoğlu, H. B., & Kayan, M. F. (2017). Öğretmen seçme ve atama uygulaması olarak kamu personeli seçme sınavına (KPSS) ilişkin öğretmen adaylarının algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1259-1288.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). “Öğretim programlarını izleme ve değerlendirme sistemi - öğretim programları”. http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx, (Erişim tarihi: 10 Mayıs 2018).
Nakiboğlu, C. (2000). Derslerinde laboratuvarı etkin kullanabilen kimya öğretmeni yetiştirme modeli. II. Ulusal Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu. Onsekiz Mart Üniversitesi, 10-12 Mayıs 2000, Çanakkale. s.755- 758.
Nakiboğlu, C., & Sarıkaya, Ş. (2000). Kimya öğretmenlerinin derslerinde laboratuvar kullanımına mezun oldukları programın etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 8(1), 95-106.
National Research Council of The National Academies, (2004). On evaluating curricular effectiveness. National Academies Press. USA.
ÖSYM. (2018). 2018 KPSS lisans ve ÖABT sınav sonuçlarına ilişkin sayısal bilgiler. http://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2018/KPSS/SayisalBilgiler29082018.pdf
Posnanski, T. J. (2002). Professional development programs for elementary science teachers: An analysis of teacher self-efficacy beliefs and a professional development model. Journal of Science Teacher Education, 13, 189-220.
Rubeck, M., & Enochs, L. (1991). A path analytic model of variables that influence science and chemistry teaching self-efficacy and outcome expectancy in middle school science teachers. In annual meeting of the National Association for Research in Science Teaching, Lake Geneva, WI.
Sağdıç, M. (2018). Türkiye’de 2018 yılında uygulamaya konulan sosyal bilgiler lisans programının 2006 lisans programı ile karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi (IJOSES), 5(10), 308-321.
Sarı, M. (2011). İlköğretim fen ve teknoloji derslerinin öğretiminde laboratuvarın yeri ve basit araç gereçlerle yapılan fen deneyleri konusunda öğretmen adaylarının görüşlerinin değerlendirilmesi. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey.
Sezgin, İ. (2002). Öğretmen eğitiminde gelişmeler ve sorunlar. Çağdaş Eğitim, 27(293), 6-8.
Shulman, L. (1987). Knowledge and teaching: Foundations of the new reform. Harvard Educational Review, 57(1), 1-22.
Shulman, L. S. (1986). Those who understand: Knowledge growth in teaching. Educational Researcher, 15(2), 4-14.
Şahin, Ç., & Kartal, O. Y. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının sınıf öğretmeni yetiştirme programı hakkındaki görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 164-171.
Şahin, Y. (2001). Türkiye’deki bazı üniversitelerin eğitim fakültelerindeki temel fizik laboratuvarlarının kullanımı ve uygulanan yaklaşımların değerlendirilmesi. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trabzon.
Şişman, M. (2003). Öğretmenliğe giriş, Ankara: Pegem A Yayınları.
Tekerek, B., Karakaya, F., & Tekerek, M. (2018). An investigation on undergraduate programs of teacher training regarding 21st century skills: Example of elementary mathematics and science. EDUCCON Education Conference Education 4.0 Studies, Ankara University, Faculty of Educational Sciences, 27-28 September 2018, Ankara, Turkey.
Uluçınar, Ş., Cansaran, A., & Karaca, A. (2004) fen bilimleri laboratuvar uygulamalarının değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(4), 465-475.
Ural Keleş, P. (2018). 2017 Fen bilimleri dersi öğretim programı hakkında beşinci sınıf fen bilimleri öğretmenlerinin görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi-Journal of Qualitative Research in Education, 6(3), 121-142.
Yaman, İ. (2018). Türkiye’de İngilizce öğrenmek: Zorluklar ve fırsatlar. Rumeli’de Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 11, 161-175.
Yıldırım, A. (2011). Öğretmen eğitiminde çatışma alanları ve yeniden yapılanma. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 1-18.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
Yılmaz, M. ve Yaşar, Z. (2016). Öğretmen adaylarının kamu personeli seçme sınavına (KPSS) yönelik algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 644-651.
YÖK. (1998). Öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara.
YÖK. (2007). Fen bilgisi öğretmenliği yetiştirme lisans programı. Ankara.
YÖK. (2018a). Öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara.
YÖK. (2018b). Fen bilgisi öğretmenliği yetiştirme lisans programı. Ankara.