ÖĞRETMEN ÖRGÜTSEL KİMLİK ALGISI ÖLÇEĞİ’NİN (ÖÖKAÖ) GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Bu araştırmnın amacı, okullarda çalışan öğretmenlerin örgütsel kimlik algılarını ölçmeye yönelik, Öğretmen Örgütsel Kimlik Algısı Ölçeğinin (ÖÖKAÖ) geliştirilmesidir. Araştırma kapsamında geliştirilen ÖÖKAÖ’nün geçerlik ve güvenirlik çalışmaları 204 (Kadın: 137, Erkek: 67) öğretmen üzerinde yapılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde SPSS 21.00 paket programı kullanılmıştır. ÖÖKAÖ, “Destek (8 madde)”, “Aidiyet (4 Madde)” ve “İletişim (5 Madde)” olmak üzere 17 madde ve üç faktörden oluşan beşli likert tipi bir ölçme aracıdır. ÖÖKAÖ’nün yapı geçerliği, açımlayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. ÖÖKAÖ’de yer alan maddelerin faktör yük değerleri .56 ile .89 arasındadır. Bu üç alt faktör öğretmen örgütsel kimlik algısına ilişkin, toplam varyansın %72.1’ini açıklamaktadır. ÖÖKAÖ’nün güvenirliği Cronbach Alpha katsayısı ile α=.94 olarak hesaplanmıştır. ÖÖKAÖ’nün alt faktörleri için hesaplanan alfa katsayılarının ise sırasıyla “destek” (α= .94), “aidiyet” (α= .80) ve “iletişim” (α= .80) olarak hesaplanmıştır. Ayrıca ölçeğin kritere dayalı geçerliğini sağlamak amacıyla yapılan korelasyon analizi, örgütsel kimlik algısı ve mesleğinden memnuniyet arasında pozitif ve istatistiksel olarak manidar bir ilişki olduğunu göstermiştir (r = .33, p < .01). Sonuç olarak ÖÖKAÖ’nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu söylenebilir.

DEVELOPMENT of TEACHER ORGANIZATIONAL IDENTITY PERCEPTION SCALE (TOIPS): VALIDITY AND RELIABILITY STUDY

The aim of this study is to develop a Teacher Organizational Identity Perception Scale (TOIPS) to measure teachers' perceptions of organizational identity. The validity and reliability studies of the ÖÖKAÖ developed by the researchers were conducted on 204 (Female: 137, Male: 67) teachers. SPSS 21.00 package program was used to analyze the data. TOIPS is a Likert type measurement instrument with a rating of 17 items and three factors, including “Support” (8 items), “Belonging” (4 items) and “Communication” (5 items). The construct validity of TOIPS was investigated by exploratory factor analysis. The factor load values of the items in TOIPS are between .56 and .89. These three subfactor explain 72.1% of the total variance related to the teachers perception of organizational identity. The reliability of TOIPS was calculated as Cronbach Alpha coefficient (α = .94). The alpha coefficients calculated for the sub-factors of the scale were calculated as support (α = .94), belonging (α = .80) and communication (α = .80), respectively. In addition, the correlation analysis which was used to ensure criterion-based validity showed a positive and statistically significant relationship between the perception of organizational identity and satisfaction from the teaching profession (r = .33, p

PDF

___

Akman, Y. (2017). Öğretmenlerin algılarına göre iş motivasyonu ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 71-88.
Aksel, I., Serinkan, C., Kiziloglu, M. & Aksoy, B. (2013). Assessment of teachers’ perceptions of organizational citizenship behaviors and psychological empowerment: An empirical analysis in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 89, 69-73.
Argon, T. & Ertürk, R. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin içsel motivasyonları ve örgütsel kimliğe yönelik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(2), 159-179.
Aydin, A., Sarier, Y. & Uysal, S. (2011). The Effect of Gender on Organizational Commitment of Teachers: A Meta Analytic Analysis. Educational Sciences: Theory and Practice, 11(2), 628-632.
Aydın, A., Yılmaz, K. & Altınkurt, Y. (2013). Positive psychology in educational administration. Journal of Human Sciences, 10(1), 1470-1490.
Balay, R. & İpek, C. (2010). Teachers’ perception of organizational culture and organizational commitment in Turkish primary schools. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(1), 363-384.
Baloğlu, N., Karadağ, E., Çalışkan, N. & Korkmaz, T. (2006). İlköğretim öğretmenlerinin mesleki benlik saygısı ve iş doyumları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 345-358.
Basar, U. & Sigri, Ü. (2015). Effects of teachers' organizational justice perceptions on ıntention to quit: mediation role of organizational ıdentification. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(1), 45-59.
Boen, F., Vanbeselaere, N., Hollants, K. & Feys, J. (2005). Predictors of pupils’ and teachers’ identification with a merged school. Journal of Applied Social Psychology, 35(12), 2577- 2605.
Bogler, R. & Somech, A. (2004). Influence of teacher empowerment on teachers’ organizational commitment, professional commitment and organizational citizenship behavior in schools. Teaching and teacher education, 20(3), 277-289.
Cattell, R. B. (1978). The scientific use of factor analysis in behavioral and life sciences. New York: Plenum.
Chan, W. Y., Lau, S., Nie, Y., Lim, S. & Hogan, D. (2008). Organizational and personal predictors of teacher commitment: The mediating role of teacher efficacy and identification with school. American Educational Research Journal, 45(3), 597-630.
Christ, O., Van Dick, R., Wagner, U. & Stellmacher, J. (2003). When teachers go the extra mile: Foci of organisational identification as determinants of different forms of organisational citizenship behaviour among schoolteachers. British Journal of Educational Psychology, 73(3), 329-341.
Creswell, J. W. (2012). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (Fourth Ed.). United States: Pearson Education.
Demir, K. (2015). Teachers’ Organizational citizenship behaviors and organizational ıdentification in public and private preschools. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 1176-1182.
DeVellis, R. F. (2003). Scale development: Theory and applications. Newbury Park: Sage Publications.
Elstad, E., Christophersen, K. A. & Turmo, A. (2011). Social exchange theory as an explanation of organizational citizenship behaviour among teachers. International Journal of Leadership in Education, 14(4), 405-421.
Erdem, A. R. (2007). Eğitim Fakültesi Kültürünün Önemli Bir Öğesi: Değerler (Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Eurasian Journal of Educational Research, 26, 95- 108.
Feather, N. T. & Rauter, K. A. (2004). Organizational citizenship behaviours in relation to job status, job insecurity, organizational commitment and identification, job satisfaction and work values. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1), 81-94.
Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hill.
Gümüş, M., Hamarat, B., Çolak, E. & Duran, E. (2012). Organizational and occupational identification: Relations to teacher satisfaction and intention to early retirement. Career Development International, 17(4), 300-313.
Ho-Tang, W. & Mei-Ju, C. (2015). Scale development of taiwan teacher’s sense of organization identification - from the viewpoint of workplace spirituality. Universal Journal of Management, 3(12), 540-552. DOI: 10.13189/ujm.2015.031210
Miller, V. D., Allen, M., Casey, M. K. & Johnson, J. R. (2000). Reconsidering the organizational identification questionnaire. Management communication quarterly, 13(4), 626-658. Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). 2023 eğitim vizyonu.
http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden 12.05.2019 tarihinde ulaşılmıştır.
Nagar, K. (2012). Organizational commitment and job satisfaction among teachers during times of burnout. Vikalpa, 37(2), 43-60.
Öcel, H. (2013). Örgüt kimliğinin gücü, algılanan örgütsel prestij ve kişi-örgüt uyumu ile bağlamsal performans arasındaki ilişkiler: Örgütsel bağlılığın aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 28(71), 37-53.
Olkkonen, M. E. & Lipponen, J. (2006). Relationships between organizational justice, identification with organization and work unit, and group-related outcomes. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 100(2), 202-215.
Oplatka, I. (2009). Organizational citizenship behavior in teaching: The consequences for teachers, pupils, and the school. International Journal of Educational Management, 23(5), 375-389.
Özdemir, S. (2012). İlköğretim okullarında okul kültürü ile örgütsel sağlık arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 18(4), 599-620.
Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. & Erkan, S. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224.
Ross, J. A. & Gray, P. (2006). Transformational leadership and teacher commitment to organizational values: The mediating effects of collective teacher efficacy. School Effectiveness and School İmprovement, 17(2), 179-199.
Sezgin, F. (2009). Examining the relationship between teacher organizational commitment and school health in Turkish primary schools. Educational Research and Evaluation, 15(2), 185-201.
Somech, A. & Bogler, R. (2002). Antecedents and consequences of teacher organizational and professional commitment. Educational Administration Quarterly, 38(4), 555-577.
Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013) Using Multivariate Statistics (Sixth ed.) Pearson, Boston.
Tabak, B. Y., Şahin, F. & Tabak, H. (2018). İlköğretim Kurumu Öğretmenlerinin İşkoliklik Düzeyleri İle Örgüt Sağlığına İlişkin Algıları Arasındaki İlişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 610-621.
Taşdan, M. (2013). İlköğretim okullarında örgütsel kimlik algısı ölçeğinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 46(2), 1-24.
Turan, S., Karadağ, E. & Bektaş, F. (2011). Üniversite yapısı içerisinde öğrenen örgüt ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 17(4), 627-638.
Van Dick, R. & Wagner, U. (2002). Social identification among school teachers: Dimensions, foci, and correlates. European Journal of Work and Organizational Psychology, 11(2), 129-149.
Van Dick, R., Grojean, M. W., Christ, O. & Wieseke, J. (2006). Identity and the extra mile: Relationships between organizational identification and organizational citizenship behaviour. British Journal of Management, 17(4), 283-301.
Van Dick, R., Wagner, U., Stellmacher, J. & Christ, O. (2004). The utility of a broader conceptualization of organizational identification: which aspects really matter?. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(2), 171-191.