Maide ORÇAN KAÇAN, Seda ATA, İLAYDA KİMZAN, Seda KARAYOL

BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE ANNELERİN ÇOCUKLARININ ÖZ BAKIM BECERİLERİNİ DESTEKLEME UYGULAMALARI

Okul öncesi dönemde çocuktan büyüdükçe temel gereksinimlerini karşılaması beklenir. Bu dönemde çocuğa sağlanan öz bakım becerilerini destekleme uygulamaları önemli bir yer tutar. Bu becerilerin kazanılmasında ebeveynlere özellikle de annelere önemli rol ve sorumluluklar düşer. Çalışmanın amacı, çocukların ve anne-babaların sahip oldukları koşulların (çocuğun cinsiyeti, yaşı, okula devam etme süresi, devam ettiği okul türü, annenin yaşı, öğrenim durumu, çalışma durumu, babanın yaşı, öğrenim durumu ve ailenin sosyo-ekonomik durumu) annelerin çocukların öz bakım becerilerini destekleme uygulamalarında anlamlı bir fark yaratıp yaratmadığını ortaya koymaktır. Araştırma nicel araştırma desenlerinden genel tarama modelindedir. Araştırma örneklemini Muğla ili merkez ilçelerinde resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 330 çocuğun annesi oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak Genel Bilgi Formu ve Öz bakım Becerilerinde Ebeveyn Desteği Envanteri (ÖBEDE) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, çocukların yaşları ve okula devam etme süreleri arttıkça annelerin öz bakım becerilerini destekleme uygulamalarının azaldığı ve çocuğu özel okul öncesi eğitim kurumuna devam eden anneler lehine anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır. Diğer değişkenlere göre annelerin çocuklarının öz bakım becerilerini destekleme uygulamalarının farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırma bulguları ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

THE PRACTICE OF THE MOTHERS FOR SUPPORTING SELF CARE SKILLS OF THEIR CHILDREN IN TERMS OF VARIABLES

The child is expected to meet the basic needs of the preschoolers as they grow older. In this period, the practices of supporting self-care skills provided to the child have an important place. Parents, especially mothers, have important roles and responsibilities in acquiring these skills. The purpose of this study was to determine whether the demographic features of children and parents make a meaningful difference in the practice of supporting the self-care skills of children. The research is in the general survey model of quantitative research designs. The research sample consisted of the mother of 330 children attending public and private pre-primary education institutions in the central districts of Muğla province. General Information Form and Parental Support Inventory (PCE) in Self Care Skills were used as data collection tools. As a result of the research, it was determined that mothers decreased their support for self-care skills as their children's age and school attendance increased and there was a significant difference in favor of the mothers attending the special pre-school education institution. There was no significant difference between the other variables and the mothers' support of self-care skills of their children. The research findings were discussed in the light of the relevant literature.

PDF

___

Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
Demirtaş, K. (2001). Annelerin değerlendirmesine göre çocukların öz bakım becerileri ile anne tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Demiriz, S. ve Dinçer, Ç. (2000). Okul öncesi dönem çocuklarının öz bakım becerilerinin annelerinin çalışıp çalışmama durumuna göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 58-65.
Dinçer, Ç., Demiriz, S., & Ergül, A. (2017). Okul öncesi dönem çocukları (36–72 ay) için Öz bakım Becerileri Ölçeği-Öğretmen Formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 45, 59-78.
Friedman, B. A., Bobrowski, P. E. and Geraci, J. (2006). Parents’ school satisfaction: ethnic similarities and differences. Journal of Educational Administration, 44(5), 471-486.
Friedman, B. A., Bobrowski, P. E. and Markow, D. (2007). Predictors of parents’ satisfaction with their children’s school. Journal of Educational Administration, 45(3), 278-288.
Jacob, B. A. and Lefgren, L. (2007). What do parents value in education? An empirical investigation of parents' revealed preferences for teachers? The Quarterly Journal of Economics, 22(4), 1603- 1637.
Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
MEB, (2013). MEB okul öncesi eğitim programı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
Öncü, Ü., Nalbantoğlu, B., Güzel, E., Nalbantoğlu, A., Demirsoy., U., ve Çakan., M. (2011). Bir-beş yaş arası çocukların persantillerine ailenin sosyoekonomik düzeyinin ve annenin beslenme konusundaki bilgisinin etkisi. Çocuk Dergisi, 11(2), 64-72.
Önder, A. (2003). Okul öncesi çocukları için eğitici drama uygulamaları. İstanbul: Morpa.
Ramazan, O. ve Demir, S. (2011). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 36-48 aylık çocukların bilişsel gelişim düzeyleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 83-98.
Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim. Ankara: Pegem Yayınevi.
Turan, T., Kartal, A., Kuzu Kurban, N., Zencir, M. ve Acun Kapıkıran, N. (2010). Okul öncesi dönem çocuğu olan annelerin ebeveyn davranışlarının çocuklarının öz bakım ve sosyal becerileri ile ilişkilerinin incelenmesi. Bilimsel araştırma projesi sonuç raporu. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
Yalçın, M., Başar, M. ve Çetinkaya, A. (2013). Okul öncesi eğitime 5-6 yaşında başlayan çocuklar ile 3-4 yaşında başlayan çocukların öz bakım becerilerinin veli görüşlerine göre incelenmesi (Uşak İli Örneği). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 208-244.
Yurtsever Kılıçgün, M. (2013). Öz bakım Becerilerinde Ebeveyn Desteği Envanterinin (OBEDE) geliştirilmesi ve standardizasyonu. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(3), 19-36.