Yüksek Konut Yapılarında İç Ortam Kalitesinin İncelenmesi

Yüksek yapılar ortaya çıktığı ilk dönemden bu yana her zaman değişim ve gelişim içerisindedir. Çok katlı yapıların gelişimi incelendiğinde fonksiyon bakımından daha çok ofis işleviyle kullanılmaktadır. Fakat çağımız kent yaşamının değişen ekonomik, sosyal ve kültürel gereksinimlerine göre bu oran giderek azalmakta ve çok katlı yüksek yapılarda ofis kullanımının yerini konut kullanımına bıraktığı görülmektedir. Dünya genelinde yüksek yapıların %45’inin ofis yapısı olarak kullanıldığı görülürken Türkiye’de ise bu yapılar %50’den fazla oranda konut işlevindedir. İnsanlar zamanlarının büyük bir kısmını konutlarda geçirmekte olup, yüksek yapıların da kullanıcılarına standart bir konut konforunu sunması gerekmektedir. Bu çalışmada, giderek yaygınlaşma eğilimi gösteren yüksek konut yapılarındaki fiziksel iç çevre koşullarını oluşturan parametrelerin iç ortam konforu üzerindeki etkisi incelenmiştir. Seçilen ulusal ve uluslararası yüksek konut örnekleri, iç ortam kalitesini belirleyen parametrelere göre karşılaştırılmıştır. Yeni yüksek konut yapı üretiminde; tasarım, planlama, teknoloji, malzeme ve uygulama alanlarında; fiziksel çevre koşullarının, kullanıcı sağlığını olumsuz yönde etkilemeyen ve onların performansını/verimliliğini artırırken enerji verimliliği de sağlayan yöntemler belirlenmeye çalışılmıştır. Yüksek yapılar çevreye saygılı, enerji verimli ve sürdürülebilir olarak tasarlanabilmektedir. Ancak yüksekliğin arttığı her metrede bu niteliklerin etkin olarak yapıda uygulanabilirliği de azalmaktadır. Çalışmanın sonucunda, yüksek bir konut yapısında ideal iç ortam kalitesini sağlamakta en etkili öğenin yapı kabuğu olduğu görülmüştür. Yapı kabuğunun tek cidarlı olarak tasarlanması, iç ortam kalitesinin kullanıcı güvenliğiyle birlikte sürdürülebilirliğini kısıtlayabilmektedir. Fakat çift cidarlı olarak tasarlanan yapı kabuğunun katmanlı yapısıyla ısıl konforun, doğal havalandırma olanağıyla temiz iç hava kalitesinin, ses yalıtımı özelliğiyle akustik konforun ve güneş kontrol elemanlarıyla aydınlatma konforunun iç ortam kalitesini ve kullanıcı güvenliğini daha kolay ve sürdürülebilir şekilde sağlayabileceği belirlenmiştir.

An Investigation For Indoor Environmental Quality In High-Rise Residential Buildings

High-rise buildings are constantly changing and developing since they first began to be constructed. When the development of high-rise buildings is examined, most are found being used as offices. However, according to the changing economic, social and cultural requirements of contemporary urban life, this function has been declining, and high-rise office buildings have been replaced with residential apartments. Although high-rise buildings are still primarily used as offices around the world (45%), more than 50% are used as residential buildings in Turkey. As people spend a considerable amount of time in residential spaces, high-rise buildings must also offer standard residence comforts to their users when functioning residentially. In this study, the influence of physical indoor environment parameters in high-rise residential buildings on their indoor environmental quality (IEQ) is examined. Selected national and international buildings are compared in terms of IEQ-determining parameters. To construct new high-rise residential buildings, methods—design, planning, technology, material, and application—that do not affect user health negatively and enhances the user productivity and energy efficiency have been determined. High-rise buildings can be designed to be environment friendly, energy efficient, and sustainable. However, the applicability of these factors decreases with per-meter increases in the building height. The study result indicates building skin as the most important component for obtaining an ideal IEQ. The design of the building envelope as a single façade can hamper the IEQ sustainability as well as occupant safety. However, designing the building envelope as a double skin façade offers thermal comfort with layered structure, fresh indoor air quality with opportunities for natural ventilation, acoustic comfort with noise absorption, and illumination comfort with sun control elements and can easily and sustainably ensure IEQ and occupant safety.

PDF

___

Akman, A. (2005) “İnsan Sağlığı, Sağlıklı Yapı ve Yapı Biyolojisi”, Yapı Dergisi, Sayı 279, s.89-92.
Arons, D.M.M. (2000) “Properties and Applications of Double- Skin Building Facades”, Master Thesis, MIT.
ASHRAE 55 (2013) “Thermal Environmental Conditions for Human Occupancy”.
ASHRAE 62 (2013) “Ventilation for Acceptable Indoor Air Quality”.
Compagno, A. (2002) Intelligent Glass Facades: Material, Practice, Design, Basel, Birkhäuser-Verlag.
Corgnati, S.P., Fabrizio E., Raimondo, D. and Filippi, M. (2011) “Categories of Indoor Environmental Quality and Building Energy Demand for Heating and Cooling”, Building Simulation, vol. 4, p. 97-105.
CTBUH (2010) “Tall Buildings in Numbers, Structural Systems and Materials”, CTBUH Journal, Issue II, p. 40-41.
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı: 29536, 18/10/2015.
Dubrul, C. (1998) “Inhabitant Behavior with Respect to Ventilation” - A summary report of IEA Annex VIII, Technical note AIVC 23.
Eriksen, M., Chaloupka, F. (2007) “The Economic Impact of Clean Indoor Air Laws”, CA Cancer J Clin, vol. 57, 367-378.
Esin, T. (2004) “İnsan Sağlığını Etkileyen İç Hava Kalitesinin Oluşumunda Yapı Malzemelerinin Rolü”, Yapı Dergisi, Sayı 275.
European Collaborative Action (1992) “Indoor Air Quality and Its Impacts on Man; Guidelines for Ventilation Requirements in Buildings”, Report No-11, EUR 14449 EN, Brussels, Luxembourg.
Fabi, V., Andersen, R.V., Corgnati, S.P. and Olesen, W. (2012) “Occupants’ Window Opening Behaviour, A Literature Review of Factors Influencing Occupant Behaviour and Models”, Building and Environment, vol. 58, p. 188-198.
Fisk, W.J. and Rosenfeld, A.H. (1998) “Potential Nationwide Improvements in Productivity and Health from Better Indoor Environments”, in Proceedings of ACEEE Summer Study’98, 8, p. 85-97.
Fontoynont, M., (2002) “Perceived Performance of Daylighting Systems: Lighting Efficacy and Agreeableness”, Solar Energy, vol. 73, p. 83–94.
Gabel, J., (2015) “The Skyscraper Surge Continues in 2015, The ‘Year of 100 Supertalls’”, CTBUH 2015 Year in Review Report.
Güzel, N.O. ve Sönmez, A. (2002) “Giydirme Cephelerin Performans Özellikleri”, Ege Mimarlık, Sayı 44, s. 12-17
Hassan, A.S. and Al-Ashwal, N.T. (2015) “Impact of Building Envelope Modification On Energy Performance of High-Rise Apartments in Kuala Lumpur, Malaysia”, International Transaction Journal of Engineering, Management, & Applied Sciences & Technologies.
Hess-Kosa, K. (2011) Indoor Air Quality - The Latest Sampling and Analytical Methods, USA, CRC Press, p. 3
ISO 7730 (2005), “Ergonomics of the Thermal Environment”.
ISO 16283-3 (2016), “Acoustics -- Field Measurement Of Sound Insulation In Buildings and Of Building Elements”.
Kibert, C.J. (2008) Sustainable Construction - Green Building Design and Delivery, USA, John Wiley & Sons, p. 277-278
Kim, J. and de Dear, R. (2012) “How does occupant perception on specific IEQ factors affect overall satisfaction?”, Proceedings of 7th Windsor Conference: The changing context of comfort in an unpredictable world Cumberland Lodge, Windsor, UK, 12-15 April 2012, London, Network for Comfort and Energy Use in Buildings.
Lai, J.H.K. and Yik, F.W.H. (2009) “Perception Of Importance And Performance Of The Indoor Environmental Quality Of High- Rise Residential Buildings”, Building and Environment, vol. 44, p. 352-360.
Mendis, P., Ngo, T., Haritos, N., Hiro, A., Samali, B. and Cheung, J., (2007) “Wind Loading on Tall Buildings”, Electronic Journal of Structural Engineering, EJSE Special Issue: Loading on Structures, 2007, 41-54.
Mirrahimi, S., Mohamed, M.F., Haw, L.C., Ibrahim, N.L.N., Yusoff, W.F.M. and Aflaki, A. (2016) “The Effect of Building Envelope on the Thermal Comfort and Energy Saving for High-Rise Buildings in Hot–Humid Climate”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, vol. 53, p. 1508-1519.
Oral, G.K., Yener, A.K., Bayazit, N.T. (2004) “Building Envelope Design With The Objective To Ensure Thermal, Visual And Acoustic Comfort Conditions”, Building and Environment, vol. 39, p. 281-287.
Örkmez, A.S. ve Çetiner, İ. (2012) “Çift Kabuk Cephe Sistemlerinin İç Mekân Isıl Konforuna Etkisi”, 6. Ulusal Çatı & Cephe Sempozyumu, 12-13 Nisan 2012, Bursa, s. 213-224.
Özgen, A. ve Sev, A. (2003) “Yüksek Binalarda Sürdürülebilirlik ve Doğal Havalandırma”, Yapı Dergisi, Sayı 262, s. 92
Parsons, K. (2002) Human Thermal Environments, USA, CRC Press, p. 257.
Poirazis, H. (2004) “Double Skin Façades for Office Buildings – Literature Review”, Report EBD-R-04/3, Lund University.
Roaf, S., Crichton, D., Nicol, F. (2005) Adapting Buildings and Cities for Climate Change: A 21st Century Survival Guide, Oxford, Architectural Press.
Sarkisian, M. (2012) Designing Tall Buildings Structure As Architecture, New York, Routledge.
Schweiker, M. (2010) “Occupant Behaviour and The Related Reference Levels for Heating and Cooling”, PhD dissertation, Tokyo City University.
Sezer, F.S. (2004) “Giydirme Cephe Sistemi Kullanıcılarının Sistemin Konfor Koşullarına İlişkin Görüşlerini İçeren Bir Anket Çalışması ve Değerlendirmesi”, 1.Ulusal Çatı & Cephe Kaplamalarında Çağdaş Malzeme ve Teknolojiler Sempozyumu, 1-3 Nisan 2004, İstanbul.
Tozan, S., (2013) “Yüksek Binalarda Rüzgar Etkisi ve Konfor Şartlarının Çeşitli Yönetmeliklere Göre İncelenmesi”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi
Vural, S. M., Balanlı, A., (2005) “Yapı Ürünü Kaynaklı İç Hava Kirliliği ve Risk Değerlendirmede Ön Araştırma”, Megaron YTÜ Mimarlık Fakültesi e-Dergisi, Cilt:1, Sayı: 1, 28-39.
Xue, P., Mak, C.M., Cheung, H.D. (2014) “The Effects Of Daylighting And Human Behavior On Luminous Comfort In Residential Buildings”, Building and Environment, vol. 81, p. 51-59.
İnternet Kaynakları
URL-1: https://ec.europa.eu/energy/en/topics/energy-efficiency/ buildings [Erişim Tarihi 28 Mart 2017]
URL-2: http://www.healthyheating.com/Defintion_of_indoor_ environmental_quality.htm#.WDAYufmLRPY [Erişim Tarihi 19 Kasım 2016]
URL-3: http://www.dailymail.co.uk/health/article-2328400/ The-secret-long-healthy-life-A-HIGH-rise-flat-People-liveeighth- floor-22-likely-die-early.html#ixzz2ZqXPUBe9 [Erişim Tarihi 21 Haziran 2016]
URL-4: http://www.vibrationdata.com/tutorials2/m206content. pdf [Erişim Tarihi 21 Haziran 2016]