Ulusal Mimarlık Sergisi Üzerinden Türkiye Mimarlığını Dönemsel Olarak Değerlendiren Bir Yöntem Önerisi

Mimarlık; mekân tasarlamanın ötesinde, fiziksel, toplumsal ve kültürel çevreden, insandan ve ihtiyaçlarından etkilenen, böylece farklılaşan çok yönlü bir alandır. Dolayısıyla mimarlık, toplumsal alandaki her türlü gelişim, değişim ve dönüşümle sıkı bağ kuran, aynı zamanda değiştirme ve dönüştürme gücüne sahip somut bir üretim alanıdır. Bu nedenle bir toplumdaki mimari üretimi anlamak için öncelikle toplumsal yapının dinamiklerini çözümlemek gerekir. Bu kapsamla çalışmanın amacı Türkiye’de güncel mimarinin gelişimini, toplumsal yapının değişen-dönüşen dinamikleri ve bu dinamiklerin mimariye kazandırdığı yeni boyutlar üzerinden okumayı ve değerlendirmeyi olanaklı kılan bir yöntem önerisinin geliştirilmesi ve böylece mimarinin dönemsel olarak temsil ettiklerinin belirlenebilmesidir. Bu dönemsel değerlendirmeler Türkiye mimarlığını temsil etme niyeti taşıyan ve mimarinin kamusallaşmasını sağlayan, aynı zamanda Türkiye mimarlığına kaynaklık eden bir arşiv niteliği taşıyan “Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri Kataloğu” üzerinden gerçekleştirilmiştir. Öte yandan değerlendirilen toplumsal yapı verileri nitel karaktere sahip sosyal bilimlerle ilişkili verilerdir. Dolayısıyla önerilen yöntem daha çok sosyal araştırmalarda kullanılan nitel araştırma yöntemleri üzerine kurgulanmıştır. Genel anlamda sistemlilik esasına dayanan yöntem; birbirini takip eden, verilerin toplanması, gruplanması, azaltılması, çakıştırılması ve tartışılmasını içeren, geri dönüşlere olanak sağlayan, gruplama tanımlama, özetleme-kodlama, çakıştırma-ilişkilendirme ve değerlendirme olarak tanımlanan dört aşamadan oluşmaktadır. Çalışmada bu aşamalar akış şeması üzerinde tanımlanmış, her aşama detaylandırılmış ve tek bir dönem kataloğu üzerinde örneklenerek açıklanmıştır.

A Method Suggestion Through National Architecture Exhibition For Evaluation of Turkish Architecture Periodically

Beyond designing space, architecture is a versatile field which is influenced from physical, social and cultural environment, from people and their needs. Therefore, architecture is a tangible production field which has tight bonds with every kind of development, change and transformation in the society and at the same time has the power of changing and transforming. So in order to understand the architectural production in a society, first of all we need to analyse dynamics of social structure. In this scope, the aim of this study is to propose a method suggestion which enables evaluation of development of current architecture, changing-transforming dynamics of social structure and analyse them through new dimensions introduced to architecture and to determine the representations of architecture periodically. These periodical evaluations were carried out through “Catalogue of National Architecture Exhibition and Prizes” which has the aim of representing Turkish architecture and enable nationalization of architecture. The reason is that the event serves as a resource of Turkish architecture and has the archive attribute. On the other hand, these social structure data are related with social sciences and have qualitative characteristics. Therefore the method proposed was mostly arranged on qualitative research methods used in social researches. The method which is basically based on systematic is composed of four stages defined as grouping-defining, summary-coding, superposition and evaluation which includes gathering, grouping, decreasing, superposing and discussing subsequent data. In the study these stages were defined on flow chart, every stage was detailed and explained on each period catalogue with examples.

PDF

___

Akalın, A. (2013) “İktidar Kimliği ve Günümüz Adalet Sarayları”,Mimarlık, 370, İstanbul, 20-22.
Akyıldız, A. (2007) “Mekân Tasarımında Anlam Üretme Sürecinin Göstergebilim ve Dilbilim Bağlamında İrdelenmesi”, VIII. AISV-IAVS Uluslararası Görsel Göstergebilim Kongresi, “Görünürün Kültürleri” Bildiri Kitabı, T.C. İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul, 29 Mayıs-2 Haziran, 513-521.
Anonim (2011) 2010 Mimarlar Odası 12.Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri, yay.haz. Cengizkan, M., Mimarlar Odası Yayınları, Ankara.
Balamir, A. (2005) “Türkiye’nin Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri”, Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri, Türkiye 1988-2004,
Mimarlar Odası Yayını, İstanbul, 8-10. Balcı, A. (2013) Sosyal Bilimlerde Araştırma (10. Baskı) Pegem Yayıncılık, Ankara.
Baltacı, A. (2017) “Nitel Veri Analizinde Miles-Huberman Modeli” Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(AEÜSBED), Cilt 3, Sayı 1, 1-15
Bozdoğan, S. (2011) ”Modern Türkiye’de Sanat ve Mimari: Cumhuriyet Dönemi”, Türkiye Tarihi “Modern Dünyada Türkiye 1839-2010”, Cilt 4, ed. Kasaba, R., çev. Bilgin, Z., Kitap Yayınevi, İstanbul, 451-508.
Cordan, Ö. (2002) Mimari Formun Kavramsal Analizi, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Demirli, C. (2007) E-Portfolyo Öğretim Sürecinin Öğrenenlerin Tutumları ve Algıları Üzerine Etkisi, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
Habermas, J. (1994) Postmodernizm, Modernlik: Tamamlanmamış Bir Proje (2.Baskı), çev. Zeka, N., Kıyı Yayınları, İstanbul.
Hasol, D. (2017) 20.yy Türkiye Mimarlığı, Yem Kitapevi, İstanbul. Heritage, J. (1984) Garfirikela nd Ethnomethodology, Cambiridge: Polity Press.
Karaibrahimoğlu, S. ve Usta, A. (2013) The Political Life and Architecture in Turkey in 2000s, Politics in the History of Architecture as Cause and Consequence, ARCHIST’13, İstanbul, MSGSÜ Yayınları, 87-106.
Karaibrahimoğlu S. (2014) Modernizm Bağlamında 2000’li Yıllarda Türkiye Mimarlığı; Ulusal Mimarlık Sergileri Üzerinden Bir Değerlendirme, Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Kahraman, H.B. (2013) Türkiye’de Görsel Bilincin Oluşumu Türkiye’de Modern Kültürün Oluşumu 1, Kapı Yayınları, İstanbul.
Kahvecioğlu, H. (2011) “Ulusal Mimarlık Sergisi ve Türkiye’de Mimarlık: XII. Dönem Üzerinden Değerlendirmeler”, 2010 Mimarlar Odası 12. Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri, ed.: Cengizkan, M., Mimarlar Odası Yayınları, Ankara, 82-84.
Keller, U. (1995) Qualitative Data Analysis: Theory, Methods and Practice for Researchers. London: Sage. Koolhaas, R. (1996) Öğrencilerle Söyleşiler, çev: Nazım Dikbaş, Yem Yayınları, İstanbul.
Lincoln Y.S. ve Denzin N.K. (1994) Handbook of Qualitative Research. CA: Sage.
Miles, M. B. ve Huberman, A.M. (1984) Qualitative Data Analysis. London, Sage Publications, Inc
Özbay, H. (2005) “1988’den 2004’e Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri”, Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri, Türkiye 1988- 2004, Mimarlar Odası Yayını, İstanbul, 14-15.
Seale, C. (2011) Researching Society and Culture, London, Sage Publications, Inc
Soygeniş, M. (1999) 2000’e Girerken Türkiye’de Mimarlık, Yıldız Buluşması Mimarlık Uygulamaları Tartışmaları, Tasarım Yayın Grubu, İstanbul,7-11.
Strauss, A. ve Corbin, J. M. (1990) Basics Of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques. Thousand Oaks, CA, US: Sage Publications, Inc.
Tanyeli, U. (2005) ”Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri: Anonim Dünyasında Düzen Arayışı”, Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri, Türkiye 1988-2004, Mimarlar Odası Yayını, İstanbul, 18-21.
Tekeli, İ. (2007) “Türkiye’de Mimarlığın Gelişiminin Toplumsal Bağlamı”, Modern Türk Mimarlığı, TBMM Mimarlar Odası, Ankara, 13-37.
Wilson, P. J. (1998) The Domestication of the Human Species, Yale Universty Press, New Haven
İnternet Kaynakları URL- 1,
http://www.mo.org.tr/ulusalsergi/, [Erişim tarihi: 5 Ağustos 2014].