Örtüaltı domates yetiştiren üreticilerin girdi kullanım kararlarının analitik hiyerarşi süreci ile analizi

Bu çalışmada, Muğla ilinde örtüaltı domates yetiştiren üreticilerin girdi kullanım kararlarındaki öncelikleri analitik hiyerarşi yöntemiyle saptanmıştır. Araştırmanın verileri oransal örnekleme ile 93 üreticiden yüz yüze anket yöntemiyle derlenmiştir. Sonuç olarak, örtüaltı domates üretiminde üreticilerin girdi kullanım kararında en fazla etkili olan kriterin fiyat olduğu tespit edilmiştir. Daha uygun fiyatlı girdi temini ve pazarlamada etkinlik sağlamak için üreticilerin örgütlenmelerine ihtiyaç duyulmaktadır. Üreticiler girdi kullanımına karar verirken dikkate aldıkları en önemli girdinin fide olduğu saptanmıştır. Girdi kullanım tercihinde ise üreticiler önceliği kimyasal girdilere vermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Domates, Örtüaltı, Girdi kullanımı, Karar analizi

Analysis of farmers input usage decisions in greenhouse tomato production by analytical hierarchy process

In this study, the priorities of farmers who grow greenhouse tomato in Muğla district, on input usage decisions in greenhouse tomato production were determined by analytical hierarchy method. Data of this research were collected from 93 farmers with face to face survey method by using proportional sampling method. In conclusion, price is the most significant criteria on input usage decision of greenhouse tomato production. In order to obtain more affordable input and to provide efficiency in marketing, producers should be organized. Seedling is the most important input on input usage decision of greenhouse tomato production. In terms of input usage preference, the highest priority of farmers was chemical inputs.

Keywords:

Tomato, Greenhouse, Input usage, Decision analysis,

PDF

___

Aguilar-Lasserre A, Bautista Bautista MA, Ponsich A, Gonzàlez Huerta MA (2009) An AHP-based decision-making tool for the solution of multiproduct batch plant design problem under imprecise demand. Computers & Operations Research 36(3): 711-736.
Ahn BS, Choi SH (2008) ERP system selection using a simulation-based AHP approach: a case of Korean homeshopping company. Journal of the Operational Research Society 59(3): 322-330.
Arslan T (2009) A hybrid model of fuzzy and AHP for handling public assessments on transportation projects. Transportation 36(1): 97-112.
Arslan ET (2010) Analitik hiyerarşi süreci yöntemiyle strateji seçimi: Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 15(2): 455-477.
Aydın B, Unakıtan G, Hurma H, Azabağaoğlu Ö, Demirkol C, Yılmaz F (2016) Bitkisel üretimde çiftçilerin girdi kullanım kararlarının analizi: Trakya Bölgesi örneği. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 30(2): 45-56.
Ayyıldız G (2003) CIM yatırımlarının bulanık AHP yöntemi ile değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Bostancıoğlu E, Önder NP (2018) Applying analytic hierarchy process to the evaluation of double skin façades. Architectural Engineering and Design Management 15(1): 66-82.
Braunschweig T, Becker B (2004) Choosing research priorities by using the analytic hierarchy process: an application to international agriculture. R&D Management 34(1): 77-86.
Büyüközkan G (2012) An integrated fuzzy multi-criteria group decision-making approach for green supplier evaluation. International Journal of Production Research 50(11): 2892-2909.
Çobanoğlu F, Işın F (2009) Organik kuru incir üreticilerinin organik tarım sistemi tercihini etkileyen kriterlerin analitik hiyerarşi süreci ile analizi. Tarım Ekonomisi Dergisi 15(2): 63-71.
Dal B, Kızılaslan H (2013) Analitik hiyerarşi yaklaşımı ile üretici kararlarının analizi (Tokat ili domates üreticileri örneği). Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi 8(2013): 29-39.
Dicle M (2010) İzmir ili Bornova ilçesinde tıbbi bitkilere ilişkin tüketici davranışlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Göksu A, Güngör İ (2008) Bulanık analitik hiyerarşik proses ve üniversite tercih sıralamasında uygulanması. SDÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 13(3): 1-26.
Günden C, Miran B (2008a) Çiftçilerin temel işletmecilik kararlarının öncelik ve destek alma açısından analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 5(2): 67-80.
Günden C, Miran B (2008b) Bulanık analitik hiyerarşi süreci kullanılarak çiftçi kararlarının analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 45(3): 195-204.
Günden C (2016) Kıyı Ege Havzasında çiftçilerin üretim dalı tercihleri ve tarım politikaları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 53(4): 451-459.
Işın Ş (2000) Bayes kuralının tarımsal işletmecilik kararlarında uygulanışına bir örnek. Tarım Ekonomisi Dergisi 5: 61-70.
Korpela J, Lehmusvaara A, Nisonen J (2007) Warehouse operatör selection by combining AHP and DEA methodologies. International Journal of Production Economics 108(1-2): 135-142.
Newbold P (1995) Statistics for Business and Economics. Prentice- Hall, New Jersey.
Ömürbek N, Üstündağ S, Helvacıoğlu ÖC (2013) Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi süreci (AHP) kullanımı: Isparta Bölgesi’nde bir uygulama. Yönetim Bilimleri Dergisi 11(21): 101-116.
Özdemir Y, Nalbant KG, Başlıgil H (2018) Personnel selection for promotion using an integrated fuzzy analytic hierarchy process-grey relational analysis methodology: a real case study. Anadolu University Journal of Science and Technology A- Applied Sciences and Engineering 19(2): 278-292.
Öztürk M (2012) Yalova ili kesme çiçek üreticilerinin üretim ve girdi kullanım kararları üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Prakash TN (2003) Land suitability analysis for agricultural crops: a fuzzy multicriteria decision making approach. International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation, Enschede, The Netherlands.
Quezada LE, López-Ospina HA (2014) A method for designing a strategy map using AHP and linear programming. International Journal of Production Economics 158: 244-255.
Saaty TL (1980) The Analytic Hierarchy Process: Planning, Priority Setting, Resource Allocation. McGraw- Hill, Newyork.
Saaty TL (1986) Axiomatic foundations of the analytic hierarchyprocess. Management Science 32(7): 841-855.
Saaty TL (1990) How to make a decision: the analytic hierarchy process. European Journal of Operational Research 48(1): 9-26.
Saaty TL, Vargas LG, Dellmann K (2003) The allocation of ıntangible resources: the analytic hierarchy process and linear programming. Socio-Economic Planning Sciences 37: 169–184.