Farklı sulama düzeylerinin pamuk’da verim ve bazı kalite parametreleri üzerine etkisi

Bu çalışma, Siirt Üniversitesi, Ziraat Fakültesi deneme alanında, BA440 çeşidi pamuk tohumu kullanılarak yürütülmüştür. Çalışma, damla sulama sistemi kullanılarak, A sınıfı kaptan olan buharlaşmanın 80 mm (D1) ve 120 mm (D2) düzeyine ulaştığında bu miktarların %50 (I1), %75 (I2) ve %100 (I3) ‘nün sulama suyu olarak uygulanması esasına göre düzenlenmiştir. Konulardan en düşük ve en yüksek verim değerleri 35.4 kg da-1 (D1I2) ile 59.97 kg da-1 (D1I1) konularından elde edilirmiştir. Konuların bitki su tüketimleri, 656.2 mm (D1I3) ile 530.3 mm (D2I1) arasında hesaplanırken, konulara uygulanan sulama suyu miktarları 249.9 mm (D1I3) ile 123.6 mm (D2I1) arasında gerçekleşmiştir. Yapılan istatistik analizde konular arasındaki fark, önemli bulunmamıştır. Kütlü verimlerden elde edilen randıman değerleri, konularına göre %41.5 ile %42.5 arasında, yaprak alanları ise 50.9 cm2 ile 68.1 cm2 arasında değişmiştir. Konuların verim ve evapotranspirasyon değerleri kullanılarak kısıntılı sulama koşullarında pamuk verim-tepki etmeni, Ky= 1.78 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Pamuk, Sulama düzeyi, Buharlaşma kabı, Verim tepki etmeni

The effect of different irrigation levels on cotton yield and some quality parameters

This study was carried out in Siirt University, Faculty of Agriculture, experiment area, using BA440 cotton seed. The study arranged on the basis of using the drip irrigation system, application of 50% (I1), 75% (I2) and 100% (I3) of these amounts as irrigation water when the evaporation from class A pan reaches 80 mm (D1) and 120 mm (D2). The lowest and highest yield values of the treatments were obtained as 35.4 kg da-1 (D1I2) and 59.97 kg da-1 (D1I1). The plant water consumption of the treatments was calculated between 656.2 mm (D1I3) and 530.3 mm (D2I1), while the amount of irrigation water applied to the subjects was between 249.9 mm (D1I3) and 123.6 mm (D2I1). The difference between the subjects was not found significant in the statistical analysis. The ratio of seed and fibre values obtained from treatment’s yield were ranged from 41.5% to 42.5% and leaf areas ranged from 50.9 cm2 to 68.1 cm2 according to their subjects. Using yield and evapotranspiration values of the subjects, cotton yield-response factor was calculated as Ky= 1.78 under deficit irrigation conditions.

Keywords:

Cotton, Irrigation level, Evaporation pan, Yield response factor,

PDF

___

Aydın Y (2004) Antepfıstığında farklı su ve azot düzeylerinin verim ve periyodisite üzerine etkileri. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Aydın Y, Mikail N, Pakyürek M, Saltuk B, Seven M (2017) Water-yield relationship of Zivzik Pomogranate under deficit irrigation condition. Scientific Papers. Series E. Land Reclamation, Earth Observation & Surveying, Environmental Engineering Vol. VI, 2017.
Çetin Ö, Bilgel L (2002) Effect of different irrigation methods on shedding and yield of cotton. Agricultural Water Management 54: 1-15.
Dağdelen N, Yılmaz E, Sezgin F, Baş S (2005) Aydın ovası koşullarında Yağmurlama sulama yöntemiyle sulanan pamuğun su-verim ilişkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2(1): 29-38.
DMİGM (2018) Web sayfası. https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?k=A&m=SIIRT. Erişim 06 Aralık 2018.
Doorenbos J, Kassam AH (1986) Cotton. in: Yield response to water. Irrigation and Drainage Paper 33, Rome, pp. 88-92.
Ektiren Y, Değirmenci H (2018) Kısıntılı Sulama uygulamalarının Pamukta (Gossipium hirsitum L.) Yaprak Bitki Besin Elementlerine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 21(5): 691-698.
Ertek A, Kanber R (2000) Damla sisteminde farklı sulama programlarının Pamuk bitkisinin değişik toprak katmanlardaki su tüketimine ve kök gelişimine etkilerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry 24(2): 283-291.
Ertek A (2001) Damla sulama yönteminin pamuk sulamasında Topraktaki tuz dağılımına etkileri. Yüzüncü Damla sulama yönteminin pamuk sulamasında Topraktaki tuz dağılımına etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi 12(2): 21-31.
Ertek A, Kanber R (2002) Damla yöntemiyle sulanan pamukta farklı sulama programlarının kalite özelliklerine etkileri. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Dergisi 5(1): 118-129.
Ertek A, Kanber R (2003) Effects of different irrigation programmes on the boll number and shadding percentage and yield of cotton. Agricultural Water Management 60(1): 1-11.
Fereres E, Cueves R, Orgaz F (1985) Drip Irrigation of Cotton in Southern Spain. Proceeding. of the Third International Drip Irrigation Congess. Ed. by American Society of Association Executives (1): 371-374.
Howell TA, Musıck JT, Tolk JA (1986) Canopy Temperature of Irrigated Winter Wheat. Trans. American Society of Association Executives 29(6): 1692-1699.
Kanber R, Tekinel O, Baytorun N, Kumova Y, Alagöz T, Önder S, Köksal H, Gencer O, Koç MK, Diker K, Gencoğlan C (1991) The opportunuties of irrigation interval and water consumption of cotton in determining from water surface evaporation under Harran Plain. Çukurova University. Agriculture Faculty. GAP Research, review and development project No: 5.3.1, Adana, pp. 38.
Kanber R, Yazar A, Diker K, Ünlü M, Sezen S (1994) Bitki üretim fonksiyonlarının eldesinde çizgi kaynaklı yağmurlama sistemlerinin kullanılması. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 9(1): 133.
Karademir Ç (2018) Yüzyüze görüşmeler.
Karademir E, Karademir Ç, Arslan D, Önder Uçar Ö (2018) Determination of some physiological Properties of Modern Cotton Varieties. International Conferance on Agriculture, Forest, Food Sciences and Technologies, Çeşme-İzmir/Turkey. s. 735-742.
Köksal H, Tarı AF, Çakır R, Kanber R, Ünlü M (2001) Su-Verim İlişkileri (Değiştirilmiş 2. Baskı) [Water-Yield Relationships (Revised 2nd Edition)]. Köy Hizmetleri Ana Projesi (435-1). Konya. s. 87.
Önder D, Akışcan Y, Önder S, Mert M (2009) Effect of Different water level on cotton yield and yield components. African Journal of Biotechnology 8(8): 1536-1544.
Şener S (1993) Sulama Teknolojisinde Yeni Gelişmeler. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, APK Dairesi Başkanlığı, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Şube Müdürlüğü, Yayın No: 76, Tarsus, s. 171.
Tekinel O, Kanber R (1979) Çukurova koşullarında Kısıntılı su uygulama durumunda Pamuğun su tüketimi ve verimi. Tarsus Bölge Toprak-Su Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları Genel Yayın No: 98, Rapor No: 48, s. 39.
Tekinel O, Kanber R (1989) Pamuk Sulamasının Genel İlkeleri. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yardımcı Ders Kitapları Yayın No: 18, Adana, s. 56.
Yılmaz E, Dağdelen N, Sezgin F, Gürbüz T (2005) Aydın Koşullarında Farklı sulama yöntemleri ve sulama programlarının pamukta kütlü kalitesi üzerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 2(1): 17-22.
ZMO (2018) ZMO Pamuk Raporu-2018 http://www.zmo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod= 30467 &tipi=17&sube=0. Erişim 04 Şubat 2019.