Gemi geri alım programının ve büyük gemi sahibi balıkçıların programa katılmamalarının değerlendirilmesi

Ülkemizde uygulanan hatalı balıkçılık teknikleri ve avlanma baskısı nedeniyle ekosistem ve balık stokları zarar görmektedir. Bu sorunu çözmenin en önemli araçlarından birisi ise devlet desteği ile uygulanan geri alım programlarıdır. Türkiye’de de 2013-2015 yıllarında uygulanan geri alım programı ile filoda etkin bir azalma vasıtasıyla, av baskısının azaltılması ve sürdürülebilir balıkçılığın sağlanması amaçlanmıştır. Programa katılım oranı 30 metre ve üstündeki gemilerde oldukça düşük olarak gerçekleşmiştir. Bu nedenle bu çalışmada 30 metre ve üzerindeki tekne sahiplerinin programdan yararlanmama nedenlerinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, basit tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak ve tesadüfi olarak seçilen 73 balıkçı ile yapılan yüz yüze görüşmelerden elde edilen veriler temel olarak kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, programa katılmama kararında, en büyük etken olarak ekonomik nedenler ileri sürülmüştür. Gemi geri alım programında hedef kitle için belirlenen bedelin, balıkçılara yetersiz gelmesi, programa katılmamanın en önemli nedenlerinden birisi olarak belirlenmiştir. İlave olarak söz konusu balıkçıların destekten daha fazlasını kazanıyor olması, tekne yenileme ve ruhsat satışı yapabilme olanaklarının bulunması en çok dikkate alınan diğer faktörlerdir. Balıkçılığın baba mesleği olması da (%86) kararda etkili olan bir faktör olarak belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Balıkçılık, Balıkçılık yönetimi, Gemi geri alım programı, Türkiye

Evaluation of vessels buyback program and non-participation of large ship-owners

Ecosystem and fish stocks are damaged due to faulty fishing techniques and hunting pressure applied in our country. One of the most important tools to solve this problem is the state-funded buyback programs. Turkey as in the fleet with the retrieval program implemented in 2013-2015 years by means of an active reduction, the reduction of fishing pressure and is intended to achieve sustainable fishing. Participation in the program was very low for ships above 30 meters. Therefore, in this study, it is aimed to examine the reasons why the owners of boats over 30 meters and over do not benefit from the program. In this study, data obtained from face-to-face interviews with 73 randomly selected fishermen were used as the basis of simple random sampling method. As a result of this study, economic reasons have been put forward as the biggest factor in the decision not to participate in the program. The fact that the price determined for the target audience in the ship buyback program is less for the fishermen has been determined as one of the most important reasons for not participating in the program. In addition, the fact that these fishermen gain more than support, and the possibility of boat renewal and license sale are other factors that are most taken into consideration. The fact that fishery is the father's profession (86%) has been stated as an effective factor in the decision.

Keywords:

Fishing, Fisheries management, Vessels buyback program, Turkey,

PDF

___

Aksoy R, Koç G (2012) Küçük ölçekli balıkçılığın genel profili: Zonguldak ili Merkez ilçesinde bir saha çalışması, International Journal of Economic and Administrative Studies 4(8): 87-103.
Atay D, Korkmaz AŞ, Polatsü S, Yıldız H, Rad F (1995) Su ürünleri tüketim projeksiyonları ve üretim hedefleri. Türkiye Ziraat Mühendisliği IV. Teknik Kongresi, II. Cilt, pp. 809-823.
Çeliker A, Korkmaz Ş, Demir A, Gül U, Dönmez D, Demir A, Kalanlar Ş (2006) Karadeniz Bölgesi su ürünleri avcılığının sosyo-ekonomik analizi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü, No: 143, Ankara.
Çeliker A, Korkmaz Ş, Demir A, Gül U, Dönmez D, Özdemir İ, Kalanlar Ş (2008) Ege Bölgesinde su ürünleri avcılığı yapan işletmelerin sosyo ekonomik analizi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü, No: 168, Ankara.
Ceyhan V, Gene H (2014) Productive efficiency of commercial fishing: Evidence from the Samsun Province of Black Sea, Turkey. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 14: 309-320.
Dartay M, Duman E, Duman M, Ateşşahin T (2009) Keban Baraj Gölü Pertek Bölgesi balıkçılarının sosyo-ekonomik analizi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 26(2): 135-138.
Doğan K, Gönülal O (2011) Gökçeada (Ege Denizi) balıkçılığı ve balıkçıların sosyo ekonomik yapısı. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 2(5): 57-69.
DPT (1990) Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1990-1994. Yayın NO: DPT: 2174, Ankara.
DTO (2015) Deniz Sektörü Raporu. İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri Deniz Ticaret Odası, İstanbul.
Ekmekçi B, Ünal V (2019) Türkiye’de ikinci kuşak balıkçı gemisi geri alım programının analizi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 36 (3): 1-1.
EUROSTAT (2017) Fisheries Statistics in Detail.http://ec.europa.eu/ Eurostat/statistics-explained/index.php/Fishery_statistics_in_detail. Erişim 15 Ekim 2018.
FAO (2016) The States of World Fisheries and Aquaculture. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Roma.
FAO (2018) The States of World Fisheries and Aquaculture. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Roma.
Göktay S, Bodur GH, Ünal V (2018) Türkiye’de ilk balıkçı gemisi geri alım programının analizi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 35(4): 433-445.
GTHB (2015) Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Su ürünleri İstatistikleri http://www.tarim.gov.tr. Erişim 13 Mart 2019.
Güngör H, Zengin M, Güngör G (2007) Socio-economic structure of the deep water pink shrimp fisheries in the Marmara Sea. Tekirdag Ziraat Fakültesi Dergisi 4(3): 261-269.
Güngör G, Zengin M, Yılmaz S, Yılmaz İ (2019) Economic perspective of fishery activities Sea of Marmara in Turkey. Turkish Journal Fishery and Aquatic Science 19(8): 669-680.
Karauçak Ş (2009) AB ortak balıkçılık politikasına ilişkin bilgi kaynakları. ETCF, EU-Turkey Chambers Forum. Türk İş Dünyası İçin AB mevzuatı. Morris&Chapman, Brüksel, Belçika, s. 100-106.
Kurt S, Muse B (1984) Buyback of Fishing Rights in the US and Canada: Implications for Alaska. Presented at the 11 4th annual meeting of the American Fisheries Society, Ithica, Newyork, pp. 78.
Rad S, Delioğlan Ş (2006) Taşucu’nda trol tekne balıkçıları ve sosyo-ekonomik göstergeler. Türkiye VII. Tarım Ekonomisi Kongresi Bildiriler Kitabı, Antalya, s. 1070-1080.
Sağlam EN, Soyer S (2017) Türkiye’de Su ürünleri Bilgi Sistemi (SUBİS)’ne genel bir bakış. Ordu Üniversitesi Bilim Teknik dergisi 7(1): 57-82.
SUBİS (2018) Su Ürünleri Bilgi Sistemi Resmi İnternet Sitesi. http://subis.tarim.gov.tr. Erişim 12 Eylül 2018.
Taşdan K, Çeliker A, Arısoy H, Ataseven Y, Dönmez D, Gül U, Demir A (2010) Akdeniz Bölgesinde su ürünleri avcılığı yapan işletmelerin sosyo ekonomik analizi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü, Yayın No: 179, Ankara.
TMMOB (2018) Ziraat Mühendisleri Odası, Su ürünleri Raporu. www.zmo.org.tr Erişim 12 Eylül 2018.
TÜİK (2015) Türkiye İstatistik Kurumu. Su ürünleri İstatistikleri, Ankara.
TÜİK (2017) Su ürünleri istatistikleri https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=97&locale=tr. Erişim 12 Eylül 2018.
Uzmanoğlu S, Soylu M (2006) Karasu (Sakarya) Bölgesi deniz balıkçılarının sosyo-ekonomik yapısı, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 23(1/3): 515-518.
Ünal V, Hoşsucu H (1996) Foça trollerinin ekonomik analizi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 13(1-2): 149-161.
Ünal V (2001) Foça balıkçılığının sosyo-ekonomik analizi ve sürdürülebilirlilik açısından değerlendirilmesi üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Ege Universitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Ünal V (2002) Trol balıkçılığında yatırımın karlılık analizi, Foça (Ege Denizi) Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 19(3-4): 411-418.
Ünal V (2003) Socio-economic analysis of part time small-scale fishery, Foca (Aegean Sea). Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 20: 165-172.
Ünal V (2004) Viability of trawl fishing fleet in Foca (the Aegean Sea), Turkey and some advice to central management authority. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 4: 93–97.
Yamane T (1967) Elementary sampling theory.Prentice-Hall Inc. Englewood Cliffs, New Jersey.
Yaylıoğlu (2013) Akçokoca (Batı Karadeniz) balıkçılığı ve balıkçıların sosyo-ekonomik analizi. Ormancılık Dergisi 9(1): 35-42.
Yiğit H, Soylu M, Uzmanoğlu S (2009) Sakarya İli göllerinin balıkçı profili. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 24(2): 9-23.
Yılmaz S, Bilgin E, Olguner M (2017) Evaluation of fishing vessel buyback program implemented in Turkey during EU accession. Journal of Aquaculture Engineering and Fisheries Research 3: 58-64.
Yücel Ş (2006) Orta Karadeniz Bölgesi balıkçılığı ve balıkçıların sosyo-ekonomik durumu. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 23(1/3): 529-532.