AKSU ARAŞTIRMA VE UYGULAMA İSTASYONU TOPRAKLARININ MORFOLOJİK, FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

Bu çalışmanın amacı, Akdeniz Üniversitesi Aksu-Mandırlar Araştırma ve Uygulama İstasyonu topraklarının morfolojik, fiziksel ve kimyasal özelliklerinin tespit edilmesi ve bu alanın sürdürülebilir kullanımına yönelik esasların belirlenmesidir. Yapılan temel toprak etüt ve haritalama çalışmaları neticesinde alanda iki farklı fizyografik ünite ve bunlar üzerinde de yedi farklı toprak serisi ayırt edilmiştir. Söz konusu bu topraklardan taşkın düzlüğü fizyografik ünitesi üzerinde yer alanları Kiremitli, Gürönü, Kuyulu ve Büyükkuyulu, nehir sırtı fizyografik ünitesi üzerinde yer alanları ise Kavaklı, Kapılı ve Tehnelli toprak serileri olarak isimlendirilmiştir. Arazi koşullarında seri düzeyinde morfolojik tanımlamaları yapılmış olan bu toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerinin laboratuar analizleri ile belirlenmesi amacıyla da genetik horizon esasına göre toplam 40 adet bozulmuş toprak örneği alınmıştır. Sahip oldukları özellikleri gereğince Entisol ve Vertisol ordoları kapsamında sınıflandırılmış olan çalışma alanı topraklarındaki yetersiz strüktür gelişimi, toprak sıkışmasına bağlı olarak oluşan yüksek hacim ağırlığı, yüksek pH ve yüksek kireç içeriği ve ayrıca zaman zaman oluşan taşkın tehlikesinin, bu topraklardaki tarımsal üretimi olumsuz yönde etkileyen ortak sorunlar olduğu belirlenmiştir. Diğer taraftan taşkın düzlüğü topraklarındaki yüksek kil içeriği, düşük geçirgenlik ve zaman zaman yükselen taban suları sorunlarına karşılık, nehir sırtı topraklarındaki yüksek orandaki kum içeriği ve ortadüşük su tutma kapasitesi gibi sorunlarının ise fizyografik ünitelere bağlı değişken sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Bu sorunların giderilmesine yönelik olarak alınacak önlemlerin ve bu sorunlar dikkate alınarak belirlenecek olan tarımsal amenajman tekniklerinin, söz konusu bu alandaki toprakların sürdürülebilir kullanımları için bir zorunluluk olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler:

Sürdürülebilir arazi kullanımı, toprak etüt ve haritalama, fizyografik ünite, toprak serileri

Morphological, Physical and Chemical Characteristics of Soils in Aksu Research and Application Station

The aim of this study is to determine morphological, physical and chemical characteristics of soils in Aksu-Mandırlar Research and Application land belonging to Akdeniz University, toward utilization of this land in a sustainable way. To this end, soil survey and mapping studies were conducted based on physiographic unit separation. Two different physiographic units and seven different soil series on these units were detected. These are Kiremitli, Gürönü, Kuyulu, and Büyükkuyulu soil series in the flood plain physiographic unit and Kavaklı, Kapılı and Tehnelli soil series on the river bank physiographic unit. Morphological characterizations were done on the land and forty disturbed soil samples were collected from genetic horizons for laboratory analyses. Common problems effecting agricultural production on the studied land, which was classified as Entisols and Vertisols, are insufficient soil structure formation, high bulk density due to soil compaction, high pH and lime content and flooding. In addition, high clay content, low permeability and occasional rise in water table in the flood plain soils, and high sand content and medium-low level water holding capacity in the river bank soils were detected. It is concluded that some common and/or specific measures have to be taken in order to minimize negative effects of these problems on agricultural production and to achieve sustainable utilization of these soils.

Keywords:

Sustainable land use, soil survey and mapping, physiographic units, soil series,

PDF

___

Anonim, 2002. Antalya Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü İklim Verileri/ Antalya.
Demiralay, İ., 1993. Toprak Fiziksel Analizleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 143, ss: 131, Erzurum.
FAO, 1985. Guidelines: Land Evaluation for Irrigated Agriculture. FAO Soils Bulletin 55, FAO, Rome, 231.
Kacar, B., 1995. Bitki ve Toprak Analizleri. Ankara Universitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Baskı No. 3, Ankara.
Kacar B. ve Katkat V., 2007. Bitki Besleme. 3.Baskı, Nobel Yayınları, No 849, ISBN 978-975-591- 834-1, Ankara.
Landon, J.R. 1991. A Handbook for Soil Survey and Agricultural Land Evaluation in the Tropics and Subtropics. Longman Group, UK. Ltd. ISBN 0-582-00557-4, England.
Marschner H., 2003. Mineral Nutrition of Higher Plants, Academic Press, London.
Mengel, K. and E.A. Kirkby, 1982. Principles of Plant Nutrition, International Potash Institute Bern, Switzerland
Özkan, İ., 1985. Toprak Fiziği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Baskı No. 946, Ankara.
Soil Survey Division Staff, 1993. Soil survey manual. Soil Conservation Service. U.S. Department of Agriculture Handbook 18.
Soil Survey Staff. 2006. Keys to Soil Taxonomy, 10th ed. USDA-Natural Resources Conservation Service, Washington, DC.
Şeker, 2004. Portland Çimentosunun Oluşturduğu Toprak Agregat Stabilitesine Donma-Çözülme ve Sıcaklığın Etkisi, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18(34), 51-55.
Şenol, S., 1983. Arazi Toplulaştırma Çalışmalarında Kullanılabilir Niceliksel Yeni Bir Arazi Derecelendirme Yönteminin Geliştirilmesi Üzerine Araştırmalar. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
Vink, A.P.A., 1963. Planning of Soil Surveys in Land Development, H. Veenman and Zonen M.Vb. Wageningen, The Netherlands.
Weeden, A. H. and N.B. Balling, 1980. Fundamentals of Aerial Photography Interpretation. Remote Sensing Geology Chep 7, s. 228-245, California, USA.