ANTALYA YÖRESİNDE TOPRAKSIZ KÜLTÜR SİSTEMİYLE YETİŞTİRİLEN DOMATES BİTKİLERİNİN BESLENME DURUMUNUN VE SULAMA SUYU KALİTE KRİTERLERİNİN BELİRLENMESİ

Bu çalışma, Antalya merkez ve Serik ilçesinde bulunan topraksız kültür sistemiyle domates yetiştiriciliği yapılan seralardaki bitkilerin beslenme durumlarının ve sulamada kullanmış oldukları suların sulama suyu kalitelerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla, yetiştirme sezonunun ortasında 12 üreticiye ait topraksız kültür seralarından yaprak ve sulama suyu örnekleri alınmıştır. Yaprak örneklerinde toplam azot (N), fosfor (P), potasyum (K), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg), demir (Fe), çinko (Zn), mangan (Mn) ve bakır (Cu) analizleri yapılmıştır. Sulama suyu örneklerinde ise pH, EC, Ca++, Mg++, Na+, K+, CO3-, HCO3-, CI-, SO4-2, NO3- ve B analizleri yapılmış ve sodyum absorpsiyon oranı (SAR) ile % Na değerleri hesaplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre yaprak örneklerinin N ve Mg konsantrasyonlarının düşük ve yeterli, P, K ve Ca konsantrasyonlarının yeterli ve yüksek; Fe ve Zn konsantrasyonlarının yeterli, Mn ve Cu konsantrasyonlarının ise yeterli ve yüksek sınıflarda yer aldığı belirlenmiştir. Topraksız kültür yetiştiricilik sisteminde bitkinin gelişme durumu, radyasyon oranı ve drenaj oranı gibi faktörlere bağlı olarak gün içinde değişen sıklıklarda gübreli su uygulanmasının ve her üreticinin uyguladığı gübreleme programının farklı olmasının bir sonucu olarak incelenen yaprak örneklerinin bitki besin elementi konsantrasyonları farklılıklar göstermiştir. İncelenen sulama suyu örneklerinin pH’ları genellikle nötr ve hafif alkali karakterde olup, tuzluluk yönünden I. ve II sınıf (C1 ve C2), sodiklik açısından 1. sınıf (S1), CI- ve SO4-2 içerikleri yönünden I.sınıf, B içerikleri yönünden de I. ve II. sınıf sulama suları oldukları belirlenmiştir. Topraksız kültür yetiştiriciliği yapılan seraların sulama suyu kalitesi açısından sorun teşkil etmeyen bölgelerde kurulduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Topraksız kültür, Domates, Beslenme Durumu, Sulama suyu

Determination of Nutritional Status of Tomato Plant Grown in Soilless Culture and Irrigation Water Quality in the Antalya Region

In this research, nutritional status of tomato plants grown in soilless culture and irrigation water quality were determined. For this purpose, leaf and water samples from 12 tomato greenhouses were taken in the middle of the growing period. The analyses were made to determine the concentrations of N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn and Cu in leaf samples. In the irrigation water samples, analyses of pH, EC, Ca++, Mg++, Na+, K+, CO3-, HCO3-, CI-, SO4-2, NO3- and B were made and SAR, Na % were calculated. The results of leaf analysis showed that the classification of nutrient elements were as follows: N and Mg concentrations were low and sufficient; P, K and Ca concentrations were sufficient and high; Fe and Zn concentrations were sufficient; Mn and Cu concentrations were sufficient and high. Different frequency fertigation, depending on plant growth status, radiation and drain ratio factors, applied in soilless culture by different growers resulted in significant changes in nutrient concentrations of different leaf samples. It was determined that water samples had neutral and moderate alkaline pH values, class of salty I and II and class of alkalinity I (C1S1;C2S1), all of the samples had class I CI- and SO4-2 level, class I and II B level. It was seen that there was no problem for irrigation water quality in the greenhouses of soilless culture.

Keywords:

Soilless culture, tomato, Nutritional Status, Irrigation water,

PDF

___

Alpaslan, M.,Güneş, A., İnal, A ve Aktaş, M., 2001. Akdeniz Bölgesi Seralarında Yetiştirilen Bitkilerin Beslenme Durumlarının İncelenmesi, II.Domates, Hıyar, Biber ve Patlıcan Bitkilerinin Beslenme Durumları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 7(4):12-22.
Anonim, 1991. Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği. Resmi Gazate, sayı:20747, Ankara.
Anonim, 2008. Proje ve İstatistik Şube Müdürlüğü Kayıtları. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarım İl Müdürlüğü, Antalya.
Ayyıldız, M. 1976. Sulama suyu kalitesi ve Tuzluluk Problemleri. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 636, Ders Kitabı No: 199, Ankara.
Campbell, C.R., 2000. Reference Sufficiency Ranges Vegetables Crops. Tomato, Greenhouse. http://www.ncagr.com/agronomi/saaesd/gtom.ht m.
Daşgan, H.Y ve Abak, K., 1999. Topraksız Kültür Kavun Yetiştiriciliğinde Azot ve Potasyum Düzeyleri ile Farklı Substratların Verim ve Meyve Özellikleri Üzerine Etkileri. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri, 310314, Ankara.
Elmacı, Ö.L., 1989. Antalya Yöresinde (Kale) Sebze Yetiştirilen Seralardaki Toprakların ve Bitkilerin Besin Maddesi Durumunun Tespiti. Ege Üni. Fen Bilimleri Enst. Toprak Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
Fresenıus, W., Quentın, K.E and Schneıdler, W., 1988. Water Analysis a Practical Guide to PhysicoChemical and Microbiological Water Examination and Quality Assurance, ISBN 3540-17723-Springer-Verlay,Berlin Heidelberg, Newyork.
Geraldson, C.M., Klacan, G.R., and Lorenz, O.A., 1973. Plant Analysis as an aid in fertilizing vegetable crops, soil testing and plant analysis. Soil Science of America Inc., Madison, Wisconsin, USA.
Kacar, B ve Kovancı, İ. 1982. Bitki, Toprak ve Gübrelerde Kimyasal Fosfor Analizleri ve Değerlendirilmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, No:354, İzmir.
Kacar, B ve Katkat, V., 2006. Bitki Besleme. Nobel Yayın No:849.
Kacar, B ve İnal, A., 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayın No:1241.
Kaplan, M., Köseoğlu, T., Aksoy, T., Pilanalı, N ve Sarı, M., 1995. Batı Akdeniz Bölgesinde Serada Yetiştirilen Domates Bitkisinin Beslenme Durumunun Toprak ve Yaprak Analizleri ile Belirlenmesi. Tübitak Projesi. Proje No: TOAG987/DPT-3, Antalya, 72 ss.
Kaplan, M., Sönmez, S ve Tokmak,S. 1999. AntalyaKumluca Yöresi Kuyu Sularının Nitrat İçerikleri, Doğa-Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 23, 309-313.
Kaplan, M ve Sönmez, S., 2000. Belek Özel Çevre Koruma Alanı Akarsularının Su Kalitelerinin ve Kirleticilerinin Değerlendirilmesi. Ekoloji- Çevre Dergisi: Cilt: 9. Sayı: 34, 21-26.
Orman, Ş ve Kaplan, M., 2004. Kumluca ve Finike Yörelerinde Serada Yetiştirilen Domates Bitkisinin Beslenme Durumunun Belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1);19-29.
Orman, Ş., 2004. Kumluca ve Finike Yöreleri Sera Domates Yetiştiriciliğinde Kükürt Beslenmesi ile Domates ve Fasulye Bitkileri Üzerine Kükürt ve Organik Gübrelemenin Etkilerinin İncelenmesi. Akdeniz Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
Özgümüş, A ve Kaplan, M., 1992. Bitki yetiştirme ortamı olarak perlitin önemi ve topraksız kültürde perlitten yararlanma olanakları. Türkiye I.Tarımda Perlit Sempozyumu, s.49-57, İzmir.
Sonmez, I., Kaplan, M ve Sonmez, S., 2007. Investigation of Seasonal Changes in Nitrate Contents of Soils and Irrigation Waters in Greenhouses Located in Antalya-Demre Region. Asian Journal of Chemistry, 19(7);5639-5646.
Sonmez, S., Kaplan, M., Polat, E., Demır, H., Okturen, F. 2006. Effects of Different Organic Fertilizer Applications and Mineral Fertilization on nitrate Content of Lettuce. Int. Soil Meeting (ISM) on Soil Sustaining Life on Earth Managing Soil and Technology. May 22-26, 2006. ŞanlıUrfaTurkey, 928-931.
Sönmez, S.A ve Kaplan, M., 1996. Kumluca ve Finike Yöreleri Sera Sulama Sularının Kalitelerinin Belirlenmesi. Akd. Üniv. Ziraat Fak. Derg., 9, 288-303.
Sönmez, S., Uz, İ., Kaplan, M ve Aksoy, T., 1999. Kumluca ve Kale Yörelerindeki Seralarda Yetiştirilen Biberlerin Beslenme Durumlarının Belirlenmesi. Tr. J.of Agriculture and Forestry, 23(2):365-373.
Will, E and Faust, E.J., 1999. Irrigation Water Quality for Greenhouse Production. Agricultural Extention Service, The University of Tennessee.