Levent DENİZ, Hüseyin KÖSE, Hüseyin KÖSE

FARKLI ÜNİVERSİTELERE DEVAM EDEN PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR YAŞANTILARININ VE BİLGİSAYAR TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı farklı üniversitelerin son sınıflarına devam eden Psikolojik Danışma ve Rehberlik öğrencilerinin sahip oldukları bilgisayar yaşantılarını, bilgisayar tutumlarını ve bilgisayar tutumları ile bilgisayar yaşantıları arasındaki ilişkileri belirlemektir. Bu kapsamda Türkiye evrenini temsil edeceği düşünülerek Psikolojik Danışma ve Rehberlik bölümleri bulunan üniversitelerin yer aldığı 6 coğrafi bölgeden 6 üniversite seçilmiş (Marmara, Atatürk, On Dokuz Mayıs, Çukurova, Selçuk ve Ege Üniversiteleri) ve bu üniversitelerin ilgili bölümlerinde son sınıfa devam eden 249 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Örneklemin seçiminde ulaşılabilenden küme örnekleme yapılmıştır. Araştırmada, bilgisayar yaşantılarını belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen bir anket ve bilgisayar tutumlarını belirlemek amacıyla da Deniz (1996) tarafından geliştirilen Bilgisayar Tutum Ölçeği-Marmara (BTÖ-M) kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizi kapsamında betimleyici istatistiksel çözümlemelerin yanısıra bağımsız grup t-testi, varyans analizi gibi tekniklerle de çeşitli değişkenler açısından farklılaşmalar sınanmıştır. Araştrımanın belli başlı sonuçları şunlardır: (a) Öğrencilerin %77’si 3 sene ve daha az süredir bilgisayar sahibidir; (b) Öğrencilerin çoğunluğu (%69,9) üniversitede aldıkları bilgisayar dersinden “az” faydalandıklarını belirtmektedirler; (c) Öğrenciler arasında bilgisayar kullanmayı “hiç” bilmediğini ifade eden bulunmamaktadır; (d) Öğrenciler kendilerini sırasıyla kelime işlem, sunum programlarını kullanmada daha yüksek oranda yeterli görürken, işlem yaprağı ve veri tabanı programlarının kullanımında daha yetersiz görmektedirler; (e) Öğrenciler çoğunlukla rehberlik hizmetlerinde kullanılan yazılımlar hakkında yeterli bilgi sahibi olmadıklarını düşünmektedirler; (f) Erkek öğrencilerin bilgisayara ilgi duymaya yönelik tutumları kız öğrencilere oranla anlamlı seviyede olumludur; (g) Bilgisayar sahibi olan öğrencilerin bilgisayara ilgi duymaya ve bilgisayarların eğitim öğretimde kullanılmasına yönelik tutumları bilgisayar sahibi olmayanlara oranla anlamlı seviyede daha olumludur. Elde edilen sonuçlar psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin lisans dönemlerinde bilgisayarla ve bu ortamın mesleki anlamda kullanımı ile ilgili yeterliliklerinin arttırılması kapsamında tartışılmış ve öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Bilgisayar tutumları, bilgisayar okur yazarlığı, psikolojik danışma ve rehberlik öğrencileri, psikolojik danışma

Computer Experiences and Computer Attitudes of Psychological Counseling and Guidance Students Attending Different Universities

The main aim on this research is to investigate psychological counselingand guidance students (prospective school counselors) computer experiences andthe relationship between their computer experiences and computer attitudes. Thesample consisted of 249 psychological counseling and guidance studentsattending 6 different universities all around Türkiye. The demographic data andcomputer experiences of psychological counseling and guidance students werecollected by using 22 item questionnaire developed by researcher. The data aboutcomputer attitudes of psychological counseling and guidance students werecollected by using Computer Attitude Scale-Marmara (CAS-M) developed byDeniz (1994). CAS-M is a Likert type scale and consisted of 42 items and threesub-scales (computer liking, computer anxiety, and [the use of] computers ineducation/instruction). The total score of the scale also reflects the generalcomputer attitudes. Analyzing data f, % techniques were used for describingcomputer experiences and t-test, ANOVA and LSD analyses for finding out thedifferences between computer attitudes and computer experiences ofpsychological counseling and guidance students. Some of the major findings are as follows: (a) Although majority of psychological counseling and guidancestudents (88,3%) reported that they had a computer course in their university education, 69,9% of them reported little satisfaction about the course; (b) 51,4% ofpsychological counseling and guidance students reported sufficient computer use in their classes; (c) 42,3% of psychological counseling and guidance students havecomputers at home; on the other hand 77% of psychological counseling and guidance students have computer less than 3 years; (d) Majority of psychological counseling and guidance students (83,5%) have e-mail addresses, on the otherhand only 4,0% of them have WEB-pages; (e) Majority of psychological counseling and guidance students reported that no sufficient knowledge about the softwareto be used in psychological counseling and guidance services; (f) Psychological counseling and guidance students reported more self efficacy in using word processing and presentation software whereas little self efficacy in usingspreadsheet and data base software; (g) Computer attitudes of psychological counseling and guidance students were found to be moderate; (h) Only significantdifference (p<0,01) by sex and computer attitudes were found in computer liking sub-scale. Male psychological counseling and guidance students found to be morefavorable attitudes in computer liking scale. But no significant sex differences were found in general computer attitudes and computer anxiety, the use of computer in education sub-scales; (ı) Significant differences (p<0,01) were foundbetween computer ownership and general computer attitudes, computer liking and the use of computers in education sub-scales in favor of computer owners. But no significant differences were found between computer anxiety andcomputer ownership; (j) Significant differences (p<0,01) were found between self efficacy and computer attitudes in all sub-scales.Key Words: Computer attitude, computer literacy, prospective schoolcounselors, psychological counseling

Keywords:

-,

PDF

___

Bobek, B. L., Robbins, S.B., Gore Jr., P.A., Harris-Bowlsbey, J.A., Lapan, R.T., Dahir, C.A. ve Jepsen, D.A. (2005). Training counselors to use computer-assisted career guidance systems more effectively: A model curriculum. Career Development Quarterly, 53, 4, 363-371.
Börü, D. (2001). Öğrencilerin bilgisayar ve internet kullanımına ilişkin bir araştırma. Öneri (Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi), 4, 47-51.
Chiauzzi, E., Green, T.C., Lord, S., Thum, C. ve Goldstein, M. (2005). My student body: A high-risk drinking prevention web site for college students. Journal of American College Health, 53, 6, 263-274.
Colley, A. ve Comber, C. (2003). Age and gender differences in computer use and attitudes among secondary school students: What has changed?. Educational Research, 45, 2, 155-165.
Comber, C., Colley, A., Hargreaves, D. J. ve Dorn, L. (1997). The effects of age, gender, and computer experience upon computer attitudes. Educational Research, 39, 2, 123-133.
Corston, R. ve Colman, A. M. (1996). Gender and social facilitation effects on computer competence and attitudes toward computers. Journal of Educational Computing Research, 14, 171-183.
Deniz, L. ve Coşkun, Y. (2004). Öğretmen adaylarının internet kullanımına yönelik yaşantıları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 20, 39-52.
Deniz, L. ve Köse, H. (2003). Öğretmen adaylarının bilgisayar yaşantıları ve bilgisayar tutumları arasındaki ilişkiler. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 18, 39-64.
Deniz, L. (2001). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin bilgisayar yaşantılarına yönelik bir izleme çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 13, 87-110.
Deniz, L. (1997). Sanal bilgi yollarında psikolojiye yolculuk. Çağdaş Eğitim, 22, 235, 23-24.
Deniz, L. (1996). Computer attitudes of student teachers: A study of post graduate certificate of education (PGCE) students at King’s College London, A Post Doctoral Study, King’s College London, School of Education, August, 1996.
Deniz, L.(1995). Öğretmen adaylarının bilgisayar tutumları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 1995, 51-60.
Deniz, L. (1994). Bilgisayar Tutum Ölçeği (BTÖ-M)’nin geçerlik, güvenirlik, norm çalışması ve örnek bir uygulama. Marmara Üniversitesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
Garland, K. J.; Noyes, J. M. (2004). Computer experience: A poor predictor of computer attitudes. Computers in Human Behavior, 20, 6, 823-840.
Leacock, C.J. (2004). Secondary school students’ attitudes to computers: A Barbadian perspective. Journal of Eastern Caribbean Studies, 29, 3, 21-38.
Makrakis, V. ve Sawada, T. (1996). Gender, computers and other school subjects among Japanese and Swedish students. Computer Education, 26, 225-231.
McCoy Leah P.; Heafner, T. L. (2004). Effect of gender on computer use and attitudes of college seniors. Journal of Women & Minorities in Science & Engineering, 10,1, 55-66.
Mizrachi, D. ve Shoham, S. (2004). Computer attitudes and library anxiety among undergraduate: A study of Israeli B.Ed. students. The International Information & Library Review, 36, 1, 29-38.
National Center for Educational Statistics (2003). High school guidance counseling. U.S. Department of Education, National Center for Education Statistics. (18 Eylül 2005 tarihinde http://nces.ed.gov/programs/quarterly/Vol_5/5_3/3_4.asp adresinden ulaşılmıştır).
Pape, L. (2005). High school on the WEB. American School Board Journal, 192, 7, 12-16.
Sexton, D., King, N., Aldridge, J. ve Goodstadt-Killoran, I. (1999). Measuring andevaluating early childhood prospestive practitioners’ attitudes toward computers. Family Relations, 48, 3, 277-286.
Sleeman, P.J. (2001). Attitudes toward computer among teacher education students in Brunei Darussalam. International Journal of Instructional Media, 28, 2, 147-151.