Hârezmşâh Hükümdarlarına Ait Farsça Şiirler / The Persian Poems of Khwārizmshāh Rulers
Aslen Oğuzlar’ın Begdili boyuna mensup olan Hârezmşâh hükümdarları pek çok alanda olduğu gibi edebîve kültürel alanlarda da Selçuklu ananelerini devam ettirmişlerdir. Tarihî kayıtlar Atsız, Sultânşâh Mahmûd,ʻAlâ’u’d-dîn Tekiş, ʻAlâ’u’d-dîn Muhammed ve Celâlu’d-dîn Mengübertî gibi Hârezmşâh hükümdarlarının,tıpkı kendilerinden önceki Gazneli ve Selçuklu sultanları gibi, şiir ve edebiyattan hoşlandıklarını ortaya koymaktadır.Zeynu’d-dîn İsma‘îl b. Hasan el-Curcânî, el-Hekîm ʻAlî b. Muhammed el-Kâ’inî, Ebû ʻAbdullâh Muhammedb. ʻAlî el-Hârezmî, Ebu’l-Kâsim Mahmûd b. ʻOmer ez-Zemahşerî ve Reşîdu’d-dîn Vatvât gibi devrinönemli âlim, şair ve edipleri eserlerini Hârezmşâh hükümdarları adına kaleme almışlardır. Bu çalışmada Atsız(12), ʻAlâ’u’d-dîn Tekiş (3), Sultânşâh Mahmûd (2), Tâcu’d-dîn ʻAlî-şâh (4), Nâsiru’d-dîn Melikşâh (1), ʻAlâ’u’ddînMuhammed (3) ve Celâlu’d-dîn Mengübertî (1) gibi Hârezmşâh hükümdar ve hanedan üyelerine ait çeşitlicöng, mecmû‘a, tezkire ve tarih kitaplarında tespit edilen toplam 27 Farsça şiir yayınlanarak Türkçeye tercümeedilmiştir. Bu şiirler, Hârezmşâh hükümdarlarının edebî dünyasını yansıtmasının yanında, İran edebiyatınınHârezmşâhlar sarayında ne kadar kabul gördüğünü de ortaya koymaktadır.
___
- Muhammed Mu‘În, Ferheng-i Fârsî, I-VI, Tahran 1371/19928.