Bir İngiliz Diplomatın Gözünden 70 Yıl Önce Türkiye’nin Taşrası

1947’de bir İngiliz diplomat Anadolu’yu gezmiş ve gözlemlerini Londra’ya rapor olarak bildirmiştir.Bu gizli raporda askerî, siyasî, etnografik ve tarihî bilgiler bulunmaktadır. İngiliz diplomat ziyaret ettiğibölgelerde İngiltere ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin nasıl algılandığını öğrenmek istemiştir.Bu raporda ayrıca, yeni kurulmuş olan muhalefet partisi (Demokrat Parti)’nin Anadolu’daki çalışmalarıile Anadolu’da elit-köylü ilişkisine dikkat çekilmektedir. Diğer bir gözlem ise asker ile sivil halk arasındakiilişkiye dairdir.Bu çalışmanın amacı, yeni başlayan soğuk savaş bağlamında, 1947 şartlarında İngiltere’nin Türkiye’dedikkat ettiği konuları tespit etmektir.Araştırmanın kaynakları, orijinal İngiliz Dışişleri Bakanlığı belgesi ve döneme ait literatürdür.

The Turkish Province From an English Diplomat’s Viewpoint 70 Years Ago

In 1947, a British diplomat conducted a visit to Anatolia reported what he saw to London. In this secretreport, it was provided military, political, ethnographic and historical information. British diplomats weretrying to understand how Britain and the Soviet Union were looked at in the regions they visited. In thesecret report, there were also striking observations regarding the activities of the newly formed oppositionparty (Democratic Party) in Anatolia, the distance between the Turkish elites and the Anatolian villagers,and the military-civilian relationship in Anatolia.Aim of this study is to determine the points that Britain pays attention to in Turkey in the conditions ofcold war era in 1947.The instruments of the study are the report sent to London and books written on this subject.

___

  • Arcayürek, Cüneyt, Açıklıyor 1 Demokrasinin İlk Yılları 1947-1951, Ankara 1983.
  • Balcı, Meral, Sıradışı Bir Politikacı Kasım Gülek Hayatı ve Siyasi Faaliyetleri, İstanbul 2015.
  • Birgen, Muhittin, “Hayale Kapılmayalım”, Cumhuriyet, 12.09.1947.
  • Feroz Ahmad, Demokrasi Sürecinde Türkiye (1945-1980), çev. Ahmet Fethi, İstanbul 1992.
  • The Public Record Office (PRO) Foreign Office (FO) 371/72540/X3223.
  • Övgün, Barış, “1947: Uluslararası İç Politika”, Açıklamalı Yönetim Zamandizini 1940-1949, ed. Birgül Ayman Güler, Ankara 2008.