SON ARAŞTIRMALAR IŞIĞINDA ELAİA ANTİK KENTİ VE SERAMİK ÜRETİMİ

Pergamon kazı başkanlığı tarafından 2006 ile 2011 yılları arasında  Elaia'da gerçekleştirilen yüzey araştırmalarında kullanılan yöntemlerden biri de, kent alanının mümkün olduğunca eşit bir şekilde taranmasını amaçlayan intensif seramik yüzey araştırmasıydı.[1] Bu araştırma esnasında yüzeyde sıklıkla pişme hatalı seramik parçalarına ve çömlekçi atıklarına rastlanmıştır. Özellikle Elaia akropolünün bulunduğu tepenin kuzeyinde yoğunlaşan bu parçaların çoğu geniş ağızlı ve derin mutfak kaselerine aittir. Kapların form yelpazesi sınırlı olmakla beraber, ağız kısımlarında görülen bezemeler çeşitlilik gösterir. Parçalar arasında seçilen çok sayıda numune, arkeometrik yöntemlerle laboratuvarlarda incelenmiş ve sonuçta bu kapların Elaia'da üretildikleri anlaşılmıştır.Yüzey araştırması kapsamında kullanılan yöntemlerden bir diğeri olan jeofizik ölçümler sonucunda, toprak altında çok sayıda seramik fırınının varlığı da tespit edilmiştir. Fırınların bulunduğu alanın, yukarıda sözü edilen mutfak kaselerinin en yoğun şekilde yüzeyde görüldüğü, akropolün kuzeyindeki alana denk gelmesi, bu kapların pişirildiği seramik fırınlarının burada lokalize edilmesi gerektiğine işaret etmektedir.Elaia'da yalnızca mutfak kaplarına değil, aynı zamanda daha ince seramik gruplarına ait pişme hatalı örneklere de rastlanmıştır. Bir çoğunda yapılan arkeometrik incelemelerden elde edilen sonuçlar, Elaia'da en azından Hellenistik dönemden itibaren, geç Roma dönemine kadar süren bir seramik üretim geleneğinin varlığını ortaya koymuştur.

___

  • BAYNE, N. (2000), The Grey Wares of North-West Anatolia. In die Middle and Late Bronze Age and the Early Iron Age and their Greek Settlements, Bonn.
  • BEAN, G. (1965), "Inscriptions of Elaea and Lebedus”, Türk Tarih Kurumu Belleten 29, 585–597.
  • BERNDT, M. (2003), Funde aus dem Survey auf der Halbinsel von Milet (1992-1999). Kaiserzeitliche und frühbyzantinische Keramik. Internationale Archäologie 79, Rahden.
  • BOYANA, H. (2006), "Vergi Listelerine Göre Attika-Delos Deniz Birliği ve İonia İlişkileri", Tarih İncelemeleri Dergisi, XXI, 1, 19-48.
  • CONZE VE DİĞERLERİ (1912), A. Conze, O. Berlet, A. Philippson, C. Schuchhardt, F. Gräber, Altertümer von Pergamon I, 1. Stadt und Landschaft, Berlin.
  • CONZE VE SCHUCHARDT (1899), A. Conze ve C. Schuchhardt, "Die Arbeiten zu Pergamon 1886–1898", Athenische Mitteilungen, 24, 97–240.
  • FRENCH, E.B. (1973), "Turkey and the East Aegean", in: C. W. Zerner (Ed.), Wace and Blegen, Pottery as Evidence for Trade in the Aegean Bronze Age 1939–1989. Proceedings of the International Conference held at the American School of Classical Studies of Athens, December 2–3, 1989, 155-158.
  • GASSNER, V. (1997), Das Südtor der Tetragonos-Agora. Keramik und Kleinfunde. Forschungen in Ephesos XIII/1/1, Wien.